سلام نو _ سرویس گردشگری: ربع رشیدی اولین و بزرگ‌ترین دانشگاه بین‌المللی ثبت شده در جهان است، بنایی فرهنگی که به‌دلیل وسعت و بزرگی در زیربنای سازه‌ای و امکانات موجود بسان شهری کوچک بوده است.
درباره بنای ربع رشیدی
در زمان حکومت مغول ها در ایران سه سال پس از به قدرت رسیدن غازان‌خان، در سال ۶۹۴ قمری (۶۷۴ خورشیدی) وزیر اعظم دربار خواجه صدرالدین زنجانی به دستور غازان‌خان به قتل می‌رسد و خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی که پیش از حمله مغول در قلعه‌های اسماعیلیه زندگی می‌کرد وزیر اعظم غازان خان شد که خدمات بسیاری را برای غرب ایران و منطقه آذربایجان به ارمغان آورد، بنای ربع رشیدی از جمله یادگارهای وی است.
رشیدالدین فضل‌الله الوزیر ابن عمادالدوله ابی الخیر بن موفق‌الدوله علی همدانی در حدود سال ۶۴۸ قمری (۶۲۹ خورشیدی) در همدان و در یک خانواده پزشک یهودی متولد شد. نیای بزرگ او «موفق‌الدوله علی» یک عطار یهودی بود و به‌همراه خواجه نصیرالدین طوسی در دژ الموت مهمان اجباری اسماعیلیان بود و پس از یورش هلاکو به آنجا به خدمت وی درآمد.
رشید الدین در سال ۷۱۸ هجری قمری بر اثر اختلافات سیاسی کشته و بعد از وی ربع رشیدی هم دچار غارت و ویران شد. ساخت ربع رشیدی از نظر معماری مانند شهری کوچک بوده که مدرسه، مسجد، کتابخانه، مهمانسرا، حمام، دارالایتام، بیمارستان داشته است. خواجه رشیدالدین برای تأمین هزینه‌های ربع رشیدی املاک بسیاری را در نقاط مختلف اعم از ایران، افغانستان، گرجستان وقف ربع رشیدی کرد.
شاردن، جهانگرد مشهور فرانسوی، که در سال ۱۰۸۴ قمری به ایران سفر کرده بود درباره ربع رشیدی می‌نویسد:
صد سال پیش شاه عباس کبیر دستور به تعمیر آن داد، ولی شاهان دیگر صفوی توجهی بدان نکردند و دوباره ویران شد.
دانشگاه بزرگ ربع رشیدی دارای سه قسمت اصلی به شرح ذیل بوده است:
ربع رشیدی (قسمت اصلی)
شهرستان رشیدی (مجتمع مسکونی و تاسیسات جنبی)
ربض رشیدی (بخش مسکونی اعیان‌نشین)
ربع رشیدی
بخش های مهم قسمت اصلی ربع رشیدی عبارت بودند از :
۱. مجموعه روضه شامل :
مسجد شتوی (زمستانی) و مسجد صیفی (تابستانی) برای اقامه نماز و تدریس درس‌های علوم و تفسیر و حدیث به‌ترتیب در فصول سرد و گرم سال؛
دفتر کار "متولی" (رییس دانشگاه) و "مشرف" و "ناظر" سه مقام ارشد به‌صورت مجزا؛
حجره‌ها یا اتاق‌های ویژه سکونت مدرسان و معیدان (استادیاران) و طلاب علوم؛
تاسیسات رفاهی شامل حمام، حوضخانه (سرویس)، سقایه (آب آشامیدنی)؛
کتابخانه (زیر گنبد بزرگ و در دو طرف مقبره متولی)؛
سایر بخش ها از قبیل خزانه نقود، سرای مخصوص جهت پذیرایی از مهمانان متولی، خلوتگاه (اتاق مخصوص مذاکره راجع به مسائل محرمانه).
شهر ساخت بنای ربع رشیدی
رَبع رشیدی یکی از بناهای تاریخی شهر تبریز با قدمت ۷۰۰ ساله (مصادف با قرن سیزده میلادی) است که در دامنه‌های سرسبز و خوش آب‌وهوای بیلان کوه ساخته شده است. درواقع این مکان دارای آب‌وهوای کوهستانی است. اما اهمیتی که این بنا دارد، خیلی فراتر از یک معماری زیبا و قرار گرفتن در یک محدوده خوش آب‌وهواست. ربع رشیدی تبریز را در آن زمان مانند یک شهرک با تمام امکانات رفاهی موردنیاز از قبیل مدرسه، مسجد، بیمارستان، کتابخانه، حمام، مهمانسرا، یتیم‌خانه ساخته‌اند. همان طور که میدانید، رَبع از کلمه «اربع» عربی به معنی چهار می‌آید. درواقع در چهار گوشه این شهرک، چهار دانشکده ساخته شده بود. اکنون ریشه بخش اول نام ربع رشیدی (یعنی ریشه کلمه ربع) نیز برایتان روشن شد.
بنای ربع رشیدی در محله خوش آب و هوای باغمیشه واقع در دامنه‌های کوه بیلانکوه قرار گرفته است. برای دسترسی به این مکان می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی یا خودروی شخصی استفاده کنید. از ایستگاه متروی دانشگاه با اتوبوس می‌توانید به ربع رشیدی برسید. اتوبوس‌های خیابان عباسی می‌تواند گزینه خوبی برای دسترسی باشد و ربع رشیدی بین دو ایستگاه علی‌آباد و چهارراه عباسی واقع شده است. اگر هم قصد استفاده از خودروی شخصی را دارید، از خیابان هفت تیر به خیابان عباسی وارد شوید. در انتهای خیابان به یک سه‌راهی خواهید رسید؛ در آن نقطه سمت راست بپیچید. اولین چهارراه در این مسیر تقاطع خیابان‌های عباسی و خبازی است که ربع رشیدی در شمال شرقی آن قرار دارد.
برای دسترسی به این مکان می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی یا خودروی شخصی استفاده کنید. از ایستگاه متروی دانشگاه با اتوبوس می‌توانید به ربع رشیدی برسید. اتوبوس‌های خیابان عباسی می‌تواند گزینه خوبی برای دسترسی باشد و ربع رشیدی بین دو ایستگاه علی‌آباد و چهارراه عباسی واقع شده است.
اگر هم قصد استفاده از خودروی شخصی را دارید، از خیابان هفت تیر به خیابان عباسی وارد شوید. در انتهای خیابان به یک سه‌راهی خواهید رسید؛ در آن نقطه سمت راست بپیچید. اولین چهارراه در این مسیر تقاطع خیابان‌های عباسی و خبازی است که ربع رشیدی در شمال شرقی آن قرار دارد
بنای ربع رشیدی در محله خوش آب و هوای باغمیشه واقع در دامنه‌های کوه بیلانکوه قرار گرفته است و از جاهای دیدنی استان آذربایجان شرقی محسوب می‌شود.
آدرس: استان آذربایجان شرقی، تبریز، محله باغمیشه، دامنه کوه بیلانکوه
نظر شما