سلام نو _ سرویس گردشگری: بازار قزوین مجموعه زیبا و بزرگی است که با گذشت زمان، بخش‌های مختلف آن کامل گشت و به شکل بازار توسعه یافته امروزی در آمد. این بازار اکنون مساحتی در حدود ۱۴ هکتار دارد و هر بخش از آن به صنف خاصی متعلق است. ساختار و معماری بازار قزوین زیبایی جادو کننده‌ای دارد.
بخش‌های تماشایی بازار قزوین
ساختار و معماری خیره‌کننده این سازه نشان از تبحر معماران آن دارد؛ معمارانی که با آجر و کاشی چنین اثری را ماهرانه خلق کردند. بخش‌هایی از معماری این بازار به بازار اصفهان و بازار شیراز شباهت دارد و سبک معماری دوره صفوی و قاجار را بازگو می‌کند. این سازه در طول زمان دچاره تغییراتی شد که یکی از آن‌ها جدایی مسجد جامع از آن بود.
بخش‌های مشهور بازار
اکنون با ما همراه باشید تا سری به بخش‌های تاریخی و مشهور این بازار بزنیم.
بازار قیصریه قزوین
بازار قیصریه (در ساختار بازارهای سنتی ایران در گذشته، قیصریه بخشی از بازار به شکل سراهایی پوشیده با نقشه‌ای صلیب مانند بود که به خرید و فروش کالاهای گران قیمت اختصاص داشت.) از محل‌های معروف تجارت و مکانی خاص برای صنعتگران بوده و از معماری ویژهای نیز برخوردار است.
از ویژگی‌های بارز این بازار می‌توان به ارتفاع زیاد با طاق‌های آجری آن اشاره داشت. این بازار دارای ۴ درب ورودی است که به بخش‌های مختلف بازار متصل می‌گردد.
درب شمالی: تیمچه سرباز
درب جنوبی: تیمچه سر پوشیده
درب شرقی: سرای وزیر
درب غربی: چهارسوق کوچک
تیمچه سرباز
این تیمچه (تیمچه‌ها اغلب فضاهای سر پوشیده‌ای هستند که بیشتر به صورت هشت‌ضلعی ساخته شده و حجره‌ها در دو و حتی سه طبقه در آن قرار دارند.) زیبا سردری قوسی شکل با معماری اصیل ایرانی دارد. در بخش‌هایی از حجره‌ها کاشی‌کارهای چشم‌نوازی به رنگ‌های صورتی و زرد خواهید دید که طرح‌هایی مثل گل و گیاه، شکار و پرندگان دارند، درب‌ها چوبی هستند و هنر بی‌نظیر اُرسی (پنجره‌های مشبک) را در آن‌ها خواهید دید.
تیمچه سرپوشیده
دلیل نام‌گذاری این تیمچه، سقفی است که آن را پوشانده است. این تیمچه دو طبقه دارد و در هر یک از طبقات آن حجره‌هایی متعلق به بازاریان و تاجران قزوین وجود دارد.
سرای وزیر
وردی این سرا (راسته‌ها از راه‌هایی باریک یا درب به حیاطی وصل می‌شوند که دورتادور این حیاط را حجره‌هایی در یک طبقه یا دو طبقه تشکیل می‌دهد.
برخی از سراهای بازار قزوین خود مجموعه کاملی از اجزای مختلف بازار است.) به شکل هَشتی (هشتی یا کریاس فضایی سرپوشیده است که در میان کوچه و حیاط خانه ساخته می‌شود.) ساخته شده که طاق‌های آن دارای کاشی‌کاری‌های زیبا است. مرکزِ فضایِ ورودیِ سرای وزیر، گنبدی آجری دارد که نور خود را از یک نورگیری به قطر حدود یک متر تامین می‌کند.
گرداگرد حیاط این سرا را حجره‌هایی در دو طبقه فرا گرفته است. این حجره‌ها دارای طاق‌های جناغی هستند که کاشی‌کاری‌ها هنرمندانه با طرح‌هایی اسلیمی، خورشید، اسب، شکار شیر، شکار پرنده و انسان‌های بالدار بر روی آن‌ها نمایان است؛ حجره‌های طبقه دوم ارسی هم دارند. طرح کلی سرا، چهار ایوانه است که بخش شرقی آن در حال حاضر ایوان ندارد. این سرا در تاریخ ۲۵ اسفند سال ۱۳۷۹ به ثبت ملی رسید.
سرای سعدالسلطنه؛ زیباترین بخش بازار قزوین
این سرا که ۲۶,۰۰۰ متر مربع وسعت دارد، به دستور سعدالسلطنه، حاکم وقت قزوین، در زمان قاجار ساخته شد و یکی از کامل‌ترین و بزرگ‌ترین سراهای ایران به حساب می‌آید. استاد مهدی چگینی و استاد حسن خنجری، دو معمار بزرگ و برجسته ایرانی ساخت آن را بر عهده داشتند.
سرای مذکور از بخش‌های مختلفی مانند چهارسوق، راسته، کاروان‌سرا، سرا، بازار و سایر بخش‌ها تشکیل شده است که بخش‌هایی از آن تخریب یا متروک و بی‌استفاده شده‌اند. طی چند سال گذشته، پروژه مرمت این بخش از بازار در دستور کار قرار دارد. این مجموعه ورودی‌های متعددی دارد که تعدادی از آن‌ها به خیابان‌های اطراف باز شده و تعدادی دیگر به بخش‌های مختلف بازار قزوین متصل می‌شود.
ارزشمندترین قسمت این مجموعه را می‌توان چهارسوق دانست که از تقاطع قائم دو راسته ایجاد شده است و بر فراز آن گنبد بزرگ کاشی‌کاری قرار دارد. چهار طرف گنبد را چهار نیم‌گنبد با رسمی‌بندی و نورگیر فرا گرفته‌اند که فضا را بزرگ‌تر نشان می‌دهند. در اطراف چهارسوق، ۱۶ حجره با ارتفاع یک متری بالاتر از سطح زمین قرار دارند که با درهای چوبی منبت‌کاری خودنمایی می‌کنند.
در جنوب غرب این مجموعه، حیاط بارانداز وجود دارد که محل مخصوص تخلیه بار شترها در گذشته بود و به همین دلیل آن را حیاط شترخان نیز می‌نامند. در بخش جنوبی حیاط می‌توان شاهد انبار کالا بود که شامل فضایی آجری و سرپوشیده با ۱۰۰ ستون زیبا می‌شود.
بزرگی این انبار کالا از آینده‌نگری سازندگان آن نسبت به تجارت شهر قزوین حکایت دارد. این مجموعه در ۱۱ مرداد سال ۱۳۵۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
ارزشمندترین قسمت این بنا، چهار سوق آن با گنبد بزرگ کاشی‌کاری است که خیابان را به حیاط اصلی سرای سعدالسلطنه متصل می‌کند. سقف چهارسوق به‌صورت عرقچین ساخته شده است و چهار طرف گنبد آن، چهار نیم‌گنبد با تزیین رسمی‌بندی وجود دارد که فضا را بزرگ‌تر نشان می‌دهند.
داخل فضای گنبد سه کتیبه دیده می‌شود که کتیبه اول سال ۱۳۱۲ هجری قمری را به‌عنوان اتمام ساخت کاروان‌سرا نشان می‌دهد. کتیبه دوم حاوی نام معماران بنا یعنی استاد مهدی چگینی و استاد حسن خنجری است. کتیبه سوم در طرف دیگر گنبد قرار دارد و روی آن عبارت «سنه یونت ایل» به معنی «سال اسب» حک شده است.
نظر شما