بازار وکیل شیراز چی دارد؟

سلام نو _ سرویس گردشگری: بازار وکیل که بازمانده دوران زندیه است آینه تمام قد از شکوه و جلال حکومت این سلسله می‌باشد. ساخت بازار وکیل به زمانی باز می‌گردد که کریم خان زند در سفرش به شهر لار و بازدید از بازار آن دستور ساخت بازاری را داد که از نظر معماری شبیه به بازار لار باشد. هدف کریم خان از ساخت بازار وکیل، ایجاد کردن مکانی برای دادوستد ،خرید و فروش و حتی امانت‌داری بوده است به گونه‌ای که مردم وسایل خود را به امانتداران می‌سپردن و در مواقع لزوم آن را پس می‌گرفتند. جالب است بدانید ساخت این بنای باشکوه ۲۱ سال به طول انجامید.

بخش‌های جذاب‌تر در بازار وکیل شیراز

بازار نو: این قسمت که به دست میرزایوسف اشرفی‌مازندرانی، یکی از وزرای فارس بود ساخته شده است باعث توسعه راسته شمالی شد. در این راسته طویل هرآنچه می‌خواهید را می‌یابید.

چهار سوق: به قسمتی از بازار که دو راسته اصلی( شمالی ـ جنوبی و شرقی‌- غربی ) به هم می‌رسند و فضایی همانند چهار راه به وجود می‌آورد.

استفاده از گوشواره،طاق و کنج‌هایی که روی آن حکاکی شده باعث شده این قسمت از بازار دارای چشم‌نواز ترین معماری باشد. در قدیم در این محل حوض مرمری وجود داشت اما متاسفانه درطی عملیات بالا آورن سطح زمین بازار این حوض مدفون شده است.

راسته شمالی: این راست یکی از اصلی ترین راسته‌های بازار است که شامل ۸۲ مغاطه و ۴۸ طاق است. در این راسته می‌توانید مغازه‌های فروش ترمه و کلاه دوزی را بیابید. این راسته از دروازه اصفهان شروع و تا چهار سوق ادامه دارد.

راسته جنوبی: این راسته که به راسته بزازان( پارچه فروشان) معروف است از ۲۲ مغازه تشکیل است. اکثر مغازه‌های این راستا به فروش صنایع دستی شیراز مشغول هستند اما درگذشته این راستا مکانی برای ساخت سلاح سرد بوده است.

سرای مشیر: این قسمت که به سرای گلشن نیز معروف است درواقع از بازار وکیل جدا است اما همه آن را جزئی از بازار می‌دانند، در ضلع جنوبی بازار وکیل قرار گرفته است. حجره‌هایی که دارای درهای چوبی از جنس ساج است و به زیبایی هرچه تمام منبت‌کاری شده تجلی‌گاه معماری باشکوه و شم نواز دوران قاجار است.

این سرا یکی از زیبا ترین بخش‌ها است که یک حوض بزرگ هشت ضلعی در وسط آن خود نمایی می‌کند. درخت های نارنج اطراف حوض باعث زیبایی بیشتر این سرا شده است.

در سمتی از حیاط این سرا ساختمانی زیبا قرار گرفته است که با کاشی های شگفت انگیزی زینت یافته. در قسمت طاق این سردر سنگی از جنس مرمر قرار گرفته که توضیحاتی درباره علت ساخت و سازنده این بنا روی آن حک شده است. در سرای مشیر می‌توانید صنایع دستی با ارزشی چون خاتم سازی، معرق، حکاکی و قلم زنی روی مس و برنج، سنگ‌های تراش خورده قیمتی را ببینید.

بازار تماشایی وکیل در شیراز

مانند تمام بازارهای سنتی، بخش‌های مختلف بازار وکیل نیز در قدیم به نسبت مشاغلی که در هر بخش بازار تجمع کرده بودند به نام‌های خاصی مثل بازار بزازان، بازار مسگرها، بازار کلاهدوزها و اسامی از این دست شناخته می‌شدند. در حال حاضر با وجود جریان داشتن امور اقتصادی و داد و ستد در بازار وکیل، روح اصلی بازار حفظ شده است؛ اما قسمت‌های مختلف بازار با نام‌هایی مثل بازار وکیل جنوبی و بازار روح‌الله روی تابلوهای راهنما نشان داده شده است.

بنای بازار از جنس گچ، آجر و آهک ساخته شده است و ستون‌هایی از جنس سنگ تراشیده، ساختمان آن را به یکی از مستحکم‌ترین بناهای عهد خود تبدیل کرده است. سقف چهارسوق بازار پیش از این ارتفاعی در حدود ۱۱ متر داشت که هم‌اکنون به‌دلیل خاکریزی کف بازار ارتفاع آن به ۱۰ متر کاهش پیدا کرده است. از این سقف چهار بازار منشعب می‌شود. پیش از این زیر سقف چهارسوق بازار حوض مرمرین بزرگی قرار داشت و آب آن از یک آبراه تامین می‌شد. در حال حاضر حوض مرمرین به‌دلیل بالا آمدن سطح بازار از بین رفته است؛ اما آبراهه همچنان وجود دارد.

در ضلع جنوبی چهار سوق در موازات با بازار ترکش دوزها بازار دیگری قرار دارد که مدخل آن در جلوی سر در مسجد وکیل است و به بازار شمشیرگرها شهرت دارد. این بازار نیز دارای ۱۱ جفت مغازه است.

سیستم تهویه هوا به‌علت ارتفاع زیاد سقف طاق و تویزه‌ای بازار کامل بوده است و به‌وسیله بادگیرهایی ساده انجام می‌گرفت. همچنین دریچه‌ها و روزنه‌هایی به نام جامخانه یا هورنور در زیر سقف قرار داده بودند که هوا و نور کافی را به بازار می‌رساند.

هم اینک پس از مرمت این روزنه‌ها بسته شده‌ است و در بالای مغازه‌ها، مشبک‌هایی جهت تهویه هوا و روشنایی وجود دارد. بازار وکیل شیراز هم‌اکنون محل فروش کالاهای مختلف ایرانی و وارداتی است. برجسته‌ترین کالاهایی که در آن به فروش می‌رسد انواع فرش‌های دستباف و ماشینی ایرانی، پارچه و زیورآلات سنتی است.

در واقع بیشتر بخش‌های اصلی بازار امروزه در اختیار فرش‌فروشان و پارچه‌فروشان قرار دارد. سرای مشیر نیز یکی از بخش‌های بازار است که نباید بازدید از آن را از دست داد؛ علاوه بر معماری زیبای این بخش از بازار، می‌توانید انواع صنایع دستی و زیورآلات سنتی ایرانی را با کیفیت خوب از این بخش بازار تهیه کنید.

عده‌ای عقیده دارند در زمان حکومت صفویان بازاری در مکان بازار وکیل فعلی قرار داشته است که در زمان حکومت کریم‌خان این بازار توسعه پیدا کرد.

جالب است بدانید اسنادی که در این بازار کشف شده است قدمتی حدود ۱ قرن دارد.

اگرچه این بنا بازمانده‌ی دوران زندیه است اما دچار تغییراتی نیز شده است که عمده‌ترین آن مربوط به سال ۱۳۱۵ است هنگامی که به دلیل ساخت خیابان زند، نه تنها باعث قطع ارتباط راسته شمالی با چهارسوق بزرگ شد بلکه باعث محو شدن کاروانسراهای قوامی و روغنی شد.