چند بخش تماشایی در بازار وکیل شیراز که باید دید!

سلام نو _ سرویس گردشگری: بازار وکیل نیز همانند تمام بازارهای قدیمی ایران دارای سراها و راسته‌های مختلفی است که بر اساس نوع و دسته‌مغازه‌هایی که در آن فعالیت دارند نام‌ گذاری شده اند. مانند راستای بزازان، بازار مسگرها، بازار کلاهدوزها، بازار سراج‌ها و شمشیرگرها است. از طریق ۵ درب ورودی می‌توانید داخل بازار شوید.

بخش‌های تماشایی و جذاب بازار وکیل شیراز

برای آنکه بخش‌های مختلف بازار وکیل را برای‌تان توضیح دهیم خوب است در ابتدا تصویری کلی از این بازار داشته باشید. بازار وکیل دو راسته اصلی شمالی - جنوبی و شرقی - غربی دارد که با ساختاری چلیپایی (مانند صلیب یا +) شکل گرفته‌اند. در مرکز این صلیب چهارسوق قرار دارد که محل تقاطع راسته‌هاست. ورود و خروج از بازار از طریق ۵ ورودی اصلی در دورتادور بازار صورت می‌گیرد.

همه بازارهای سنتی به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم می‌شوند که معمولا نام کار انجام شده در آن بخش را بر رویش می‌گذارند؛ نام‌هایی مانند بازار بزازان، بازار بلور فروشان، بازار خیاط‌ها، بازار کلاهدوزها، بازار سراج‌ها و بازار شمشیرگرها. این نام‌ها برای همه آشنا و بامعنا است و بخش‌های مختلف بازار را در ذهن تداعی می‌کنند.

راسته شمالی - جنوبی

ضلع شمالی - جنوبی که راسته اصلی بازار است از دروازه اصفهان آغاز می‌شود و تا کوچه جنوبی سرای مشیر امتداد دارد. در دو سوی این راسته ۴۱ جفت (۸۲ باب) مغازه ساخته شده است. این راسته، بازار نو و راسته شمالی (فرعی) و بخش جنوبی را شامل می‌شود:

راسته شمالی فرعی

راسته شمالی اصلی بازار از دروازه اصفهان تا چهار سوق بزرگ بازار امتداد دارد و راسته شمالی فرعی بخشی از آن محسوب می‌شود که از انتهای بازار نو آغاز شده و به راسته کلاه دوزان شهرت دارد. ۳ کاروانسرای احمدی، روغنی و گمرک در ضلع شرقی این راسته واقع شده‌اند و بازار ترمه‌فروشان نیز در حوالی همین راسته کلاه دوزان قرار گرفته است. بازار کلاه دوزان در گذشته مختص به فروش و تولید کلاه بوده اما اکنون کالاهای بسیار گوناگونی در آن به فروش می‌رسد.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کلاه دوزان این است که در اینجا مردم بومی بیشتری دیده می‌شوند. دلیل این امر را می‌توان در نزدیکی آن به بازار نو و دروازه اصفهان جستجو کرد که محل تجمع و گذرگاه مردم عادی، عشایر و افراد آبادی‌های نزدیک شیراز بوده و هست.

بازار نو

بازار نو راسته‌ای فرعی است که از دروازه اصفهان آغاز می‌شود و تا چهار راهی که کاروانسرای گمرک در ضلع جنوب‌شرقی آن قرار دارد، امتداد می‌یابد. ایجاد این راسته را به میرزا یوسف اشرفی مازندرانی، از وزرای ایالت فارس در دوره قاجار، نسبت می‌دهند و می‌گویند او بود که با ساخت این بازار و وصل کردن آن به راسته شمالی بازار وکیل، موجب توسعه بازار وکیل شد. بازار نو بسیار طولانی است و کالاهای متفاوتی در حجره‌های آن عرضه می‌شوند.

بخش جنوبی

بخش جنوبی راسته شمالی جنوبی جزو راسته‌های اصلی و البته پر رفت‌وآمد آن است. اینجا راسته بزازان نام دارد و همان گونه که از نامش پیداست محلی برای کسب‌وکار پارچه فروش‌ها به شمار می‌رود. در اینجا می‌توان پارچه‌های زیبا و باکیفیتی را یافت و خرید خوبی را انجام داد. این راسته از چهار سوق آغاز می‌شود و به گوشه جنوبی سرای مشیر می‌رسد. سرای مشیر جایی است که پیش از این درباره‌اش سخن گفتیم.

در میانه بازار بزازان و در ضلع غربی آن راسته بازار شمشیرگران واقع شده است که ۲۲ باب حجره دارد.

در گذشته اینجا، محل ساخت انواع سلاح‌های سرد بود؛ اما امروزه دست‌بافته‌های عشایر در آن به فروش می‌رسد. بازار شمشیرگران در کنار ورودی مسجد وکیل قرار دارد و بیشتر بازاریان برای دسترسی به مسجد از آن عبور می‌کنند. در ورودی کاروانسرای وکیل نیز در این راسته قابل دسترسی است؛ کاروانسرایی که امروزه به سرای فیل شهرت دارد.

دو بخش خاص در بازار وکیل شیراز

چهار سوق

به قسمتی از بازار که دو راسته اصلی( شمالی ـ جنوبی و شرقی‌- غربی ) به هم می‌رسند و فضایی همانند چهار راه به وجود می‌آورد. استفاده از گوشواره،طاق و کنج‌هایی که روی آن حکاکی شده باعث شده این قسمت از بازار دارای چشم‌نواز ترین معماری باشد. در قدیم در این محل حوض مرمری وجود داشت اما متاسفانه درطی عملیات بالا آورن سطح زمین بازار این حوض مدفون شده است.

سرای مشیر

این قسمت که به سرای گلشن نیز معروف است درواقع از بازار وکیل جدا است اما همه آن را جزئی از بازار می‌دانند، در ضلع جنوبی بازار وکیل قرار گرفته است.

حجره‌هایی که دارای درهای چوبی از جنس ساج است و به زیبایی هرچه تمام منبت‌کاری شده تجلی‌گاه معماری باشکوه و شم نواز دوران قاجار است. این سرا یکی از زیبا ترین بخش‌ها است که یک حوض بزرگ هشت ضلعی در وسط آن خود نمایی می‌کند.

درخت های نارنج اطراف حوض باعث زیبایی بیشتر این سرا شده است. در سمتی از حیاط این سرا ساختمانی زیبا قرار گرفته است که با کاشی های شگفت انگیزی زینت یافته. در قسمت طاق این سردر سنگی از جنس مرمر قرار گرفته که توضیحاتی درباره علت ساخت و سازنده این بنا روی آن حک شده است. در سرای مشیر می‌توانید صنایع دستی با ارزشی چون خاتم سازی، معرق، حکاکی و قلم زنی روی مس و برنج، سنگ‌های تراش خورده قیمتی را ببینید.