سلام نو _ سرویس گردشگری: در مرکز شهر شیراز و شمال‌شرق میدان شهدا، بنایی عظیم توجه را به خود جلب می‌کند که یادگاری ارزشمند از دوران زندیه به شمار می‌رود. نامش ارگ کریم خان است و با دیوار و برج و بارو از دیگر قسمت‌های شهر متمایز می‌شود. ارگ گونه‌ای از ساختمان‌های بلند و محصور است که نمونه‌های متنوعی از آن در معماری قدیم به چشم می‌خورد.
درباره ارگ کریمخان شیراز
پلان ارگ کریمخان شیراز مستطیل است و از دو بخش نظامی و مسکونی تشکیل شده است. مساحت این ارگ ۱۳ هزار متر مربع و زیربنای آن چهار هزار متر مربع است. در ساخت این بنا هنرمندان و معماران نامی آن زمان حضور داشتند و آن را با بهترین مواد و مصالح در سریع‌ترین زمان به پایان رساندند.
معماری ارگ کریمخان به شیوه اصفهانی و از نوع معماری درونگرا است. بیرون این بنا ساده و بی‌آلایش است و درون آن تزیینات ظریف و زیبا به کار رفته است. در بالای سردر ورودی ارگ کاشی‌کاری زیبا و چشم‌نواز از نوع هفت رنگ دیده می‌شود که صحنه نبرد رستم و دیو سفید را به تصویر کشیده است و قدمت آن به دوره قاجار برمی‌گردد. بعد از ورودی، هشتی قرار دارد که با عبور از آن وارد حیاط ارگ می‌شوید.
بخش مسکونی ارگ کریمخان سه جبهه شمالی، جنوبی و غربی را شامل می‌شود. هر ضلع دارای یک ایوان ستون‌دار با دو ستون سنگی است. در دوره قاجار ستون‌های اصلی ایوان‌های جنوبی و غربی برداشته شدند و ستون‌های چوبی با تزیینات مارپیچی جایگزین شد. در دو طرف هر ایوان تالار و میان تالارها، دو راهرو، دو طبقه و ۶ اتاق وجود دارد.
در تالارهای ارگ کریمخان ارسی کار شده است؛ ارسی به پنجره‌های چوبی گفته می‌شود که در آن از شیشه‌های رنگی استفاده شده و به صورت کشویی عمودی باز و بسته می‌شود. سقف تالارها به‌صورت دو پوش ساخته شده‌اند و سقف کاذب دوم با فاصله نسبت به سقف اصلی ایجاد شده است. سقف داخلی، طاق‌دار با مقرنس‌های گچی است و با نقاشی‌ها و تذهیب‌های بسیار زیبایی تزیین شده است که از نقاشی‌های عصر صفوی الگو گرفته‌اند. در ترسیم این نقاشی‌ها از موادی مانند طلا، جیوه، شنگرف، گل اخرا و سایر مواد معدنی استفاده شده است.
معماری ارگ کریم خان
ارگ کریم خان ۴۰۰۰ متر مربع وسعت دارد و دارای دیوارهای بسیار بلندی که به ۱۲ متر می رسد، است.
نمای این بنا، آجر بوده و در واقع طراحی آن هم مسکونی و هم نظامی است. بطور کلی این ارگ به شکل یک ذوزنقه ی ناقص است که گفته می شود علت آن، این بوه که در زمان ساخت، معماران به این نتیجه رسیده اند که قسمتی از خاک شمال غربی برای چنین بنای با عظمتی نامناسب است و در صورت ساخت امکان نشست دارد و در نتیجه تصمیم گرفته شد تا بنا به سمت غرب متمایل شود.
بخش مسکونی ارگ در ضلع شمالی، جنوبی و غربی آن واقع شده است. هر کدام از این بخش ها دارای ۶ اتاق مسکونی و یک ایوان هستند. جالب است بدانید همه ی اتاق ها از داخل به هم وصلند. همه ی اتاق ها و ایوان های با تزیینات خاص آن دوره ومقرنس تزیین شده اند.
برج‌های اطراف ارگ سه طبقه مجزا دارند و دارای پله‌هایی مدور هستند. از این پله‌ها برای بالا رفتن از بنا استفاده می‌کردند. در این طبقات مختلف دو اتاق قرار دارد که می‌توان گفت که از آنها برای استراحت و نگهداری اسلحه استفاده می‌شده است.
این ارگ قسمت‌های مسکونی دارد که هر کدام دارای یک ایوان با دو ستون سنگی هستند. به جلوی هر ایوان که نگاه کنید حوضی چهار گوش مشاهده می‌کنید. آبی که در این حوض‌ها جریان پیدا کرده از قنات رکن آباد تامین می‌شده است. آب این قنات بهترین آب معدنی شهر شیراز محسوب می‌شود. اتاق‌های ارگ به هم متصل هستند و ارتباط دارند.
شاهنشین‌ها از دیگر قسمت‌های این ارگ هستند. شاه نشین‌هایی در ضلع‌های مختلف قرار دارند که سه ضلع شمالی، غربی و جنوبی آن به نام تالار بلند پایه بهشت شناخته می‌شدند. شاه نشینی که در قسمت شمال قرار دارد از آن در زمستان‌ها استفاده می‌کردند. ستون‌هایی که در جلوی این شاه نشین قرار دارند از جنس سنگی به نام گندمک هستند. یک نیم کاسه مقرنس در این شاه نشین ساخته شده که رو به حیاط است.
شاهنشین اصلی در جبهه غربی قرار دارد که رو به روی حوض بزرگ ساخته شده است. ستون‌های این شاه نشین چوبی بوده و نقوش تزئینی مارپیچ دارند. جنس چوب این ستون‌ها از سرو است و در قسمت بالایی خود مقرنس هستند. این شاه نشین مخصوص فصل زمستان بوده، اما شاهنشین غربی برای تمام فصول به کار می‌رفته است.
بازه زمانی ارگ کریمخان شیراز
ساعت بازدید ارگ کریمخان در ۶ ماه اول سال از ۸:۳۰ صبح تا ۹ شب و در ۶ ماه دوم سال: ۷:۳۰ صبح تا ۸:۳۰ شب است.
شماره تلفن ارگ کریمخان: ۳۲۲۴۷۶۴۸-۰۷۱
آدرس: استان فارس، شیراز، شمال‌شرقی میدان شهدا
برای دسترسی به این اثر با وسایل نقلیه عمومی می‌توانید از دو راه اقدام کنید:
مترو: ایستگاه زندیه نزدیک‌ترین ایستگاه به ارگ است و پس از آن حدود ۱۰ دقیقه پیاده‌روی تا میدان شهدا در پیش دارید که البته می‌توانید آن را با تاکسی نیز طی کنید.
اتوبوس: برای رسیدن به ارگ اتوبوس‌هایی را انتخاب کنید که در مسیرشان از میدان شهدا می‌گذرند. در این میدان از اتوبوس پیاده شده و چند قدم آن طرف‌تر ارگ را ببینید.
نظر شما