با نزدیک شدن به پایان سال و موعد انتخابات مجلس دوازدهم، خبرها و خبرسازی‌ها پیرامون فعالان سیاسی افزایش می‌یابد. در این میان، طرف‌های مختلف با کنایه به یکدیگر می‌تازند. جدیدترین سوژه این تایید و تکذیب‌ها و کنایه‌ها، «علی لاریجانی»، رییس پیشین مجلس شورای اسلامی است.
گروه سیاسی روزنامه اعتماد در ادامه نوشت: خبرگزاری تسنیم ازجمله رسانه‌های محافظه‌کاران، روز دوشنبه در گزارشی مدعی شد که علی لاریجانی قرار است با یک لیست وارد انتخابات شود. همین کافی بود تا لاریجانی هم با یک بیانیه کوتاه اما پرکنایه به خبر تسنیم واکنش دهد. اما تسنیم که قصد ندارد دست از سر لاریجانی بردارد، در پاسخ به واکنش رییس پیشین مجلس، جوابیه او را «بیانیه سیاسی» توصیف کرد، اما دو روز پس از بیانیه لاریجانی، نشریه روزانه معاونت سیاسی سپاه هم بدون نام بردن از لاریجانی، اما با کنایه و استفاده از کلیدواژه‌های به‌کار رفته شده در بیانیه، از رییس پیشین مجلس انتقاد کرده است. در این یادداشت همچنین واژه تکراری دولتی‌ها و هواداران آنها به کار رفته است؛ «وضعیت موجود».
آغاز بدون کنایه!
ماجرا از آنجا شروع شد که این خبرگزاری نزدیک به محافظه‌کاران، در خبری اختصاصی نوشت: «بنا بر اخبار رسیده به خبرنگار تسنیم، «علی لاریجانی»، رییس سابق مجلس شورای اسلامی ازجمله افرادی است که خود را برای رقابت‌های انتخاباتی آماده کرده و قرار است با ارایه لیستی در این انتخابات شرکت کند.»
تسنیم همچنین تاکید کرد که «چند تن از نزدیکان علی لاریجانی در گفت‌وگوهایی که با خبرنگار سیاسی تسنیم داشتند این موضوع را تایید کرده‌اند.»
پاسخ با کنایه!
تنها چند ساعت پس از این خبر، تکذیبیه پرکنایه لاریجانی منتشر شد. دفتر علی لاریجانی برای این تکذیبیه، «رفع نگرانی از جریان خالص‌سازی؛ خبری درباره انتخابات مجلس وجود ندارد!»
در متن اطلاعیه دفتر لاریجانی آمده است: «خبر اختصاصی خبرگزاری وسیع تسنیم درباره ارایه لیست در انتخابات، مصداق گزاره «خسن و خسین هر سه خواهران مغاویه هستند»، است. نه بحثی درباره حرکت انتخاباتی در میان است و نه ارایه لیست سراسری و نه رایزنی با دیگران صورت پذیرفته، لذا بدین وسیله از جریان خالص‌سازی رفع نگرانی می‌شود و بعید است با این روش‌های برادران بتوان رقابت تصنعی ایجاد کرد. ملک را چاره‌ای دیگر نیاز است.»
کنایه‌های نشریه سپاه
اما نشریه روزانه معاونت سیاسی سپاه پاسداران، در یادداشتی به بخش‌هایی از بیانیه لاریجانی اشاره کرده و بدون نام بردن از او، کلیدواژه‌های برجسته استفاده شده در بیانیه را مورد استفاده قرار داده است. در بخشی از این یادداشت، یکی از خصوصیات انتخابات را این‌طور ذکر کرده که «هر کسی که گام در انتخابات می‌گذارد -بدون اینکه مشخص کند قدرالسهمش از وضع موجود چیست؟- تلاش دارد خود را راه برون‌رفت و «چاره ملک» بداند». «چاره ملک» همان واژه‌ای است که لاریجانی از آن استفاده کرده و نوشته «ملک را چاره‌ای دیگر نیاز است». نشریه سپاه، اینکه هر «کاندیدا و جریانی تلاش کند خود را جذاب و دارای چارچوبی برای حل مشکلات معرفی کند»، امری پذیرفته دانسته است، اما در عین حال تاکید کرده که «این غیریت‌سازی و رقیب‌انگاری نباید در مواجهه با نظام باشد». این نشریه هشدار داده که «نباید به بهانه رقابت‌های انتخاباتی نظام را در گوشه رینگ گذاشت و بی‌محابا به آن تاخت».
نشریه روزانه سپاه همچنین نوشته: «اینکه مسوولی که خود عامل بخش یا اکثریت وضعیت موجود است هرگاه تریبون به دست گرفت بدون پاسخگویی و مشخص کردن قدرالسهمش، نظام را متهم کند که «می‌خواستم ولی نگذاشتند» نه اخلاقی است و نه مورد پذیرش توسط جامعه.» در پایان، نشریه روزانه معاونت سیاسی سپاه بازهم به کلیدواژه علی لاریجانی کنایه زده و نوشته: «چاره ملک نه در جیب یک نفر، بلکه برآمده از همین صندوق آراست. رقابت کنیم، شعار دهیم ولی بر تن نحیف بدنه اجتماعی تیغ نکشیم.»
کنایه‌های گل‌درشت!
کنایه‌های نشریه روزانه معاونت سیاسی سپاه به لاریجانی، آن‌قدر گل‌درشت است که نمی‌توان آنها را نادیده گرفت. اما در این میان نشریه روزانه سپاه همچنان از «مسببان وضعیت موجود» استفاده می‌کند. واژگانی که مشخص نیست با چه نیتی و منطقی بوده است، اما با گذشت بیش از یک‌سال و نیم از روی کار آمدن دولت ابراهیم رییسی، هواداران او همچنان سعی دارند تا آشفتگی‌های اقتصادی را هر طور شده به «مسببان وضع موجود» ربط دهند. از این واژگان بیشتر در کمپین تبلیغاتی ابراهیم رییسی در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ برای حمله به دولت روحانی استفاده می‌شد. تیم رسانه‌ای رییسی که بیشتر متشکل از چهره‌های نزدیک به تفکرات جبهه پایداری محسوب می‌شوند، با اعلام نامزدی علی لاریجانی و ثبت‌نام در وزارت کشور برای انتخابات ۱۴۰۰، با همین واژگان، هجمه‌های سنگینی علیه او به راه انداختند.
حتی رییسی در بیانیه انتخاباتی‌اش که پس از ثبت‌نام منتشر کرد، از همین جنس واژگان استفاده کرده بود. آنها معتقدند که حسن روحانی و علی لاریجانی «مسبب وضع موجود» هستند و هیچ درصدی از نقش را برای بیش از یک‌سال و نیم سکانداری دولت و بیش از دو سال و نیم مجلس‌داری محافظه‌کاران قائل نیستند. از سوی دیگر، «می‌خواستم ولی نگذاشتند» که در این یادداشت آمده را هم می‌توان کنایه‌ای به حسن روحانی ارزیابی کرد؛ حسن روحانی در مدت اخیر به خصوص پس از آغاز سال جدید خورشیدی، جلسات بیشتری برگزار می‌کند و از چوب‌هایی روایت می‌کند که لای چرخ دولت او قرار می‌گرفت. همین گفته‌های روحانی در این باب، موجب انتقادات تند و تیز رسانه‌های محافظه‌کار می‌شود.
خالص‌سازی یا همان یکدست‌سازی حاکمیت
اما از این سو، علی لاریجانی هم کم کنایه نزده بود؛ «جریان خالص‌سازی» احتمالا کنایه‌ای است به آنچه برخی ناظران در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ به آن معتقد بودند؛ «یکدست‌سازی حاکمیت».
پس از انتخابات مجلس یازدهم که در آن طیف وسیعی از اصلاح‌طلبان پشت سد شورای نگهبان ماندند، بسیاری بر این عقیده بودند که در انتخابات ریاست‌جمهوری دو سال بعدش نیز همین شرایط حکمفرما خواهد بود. همین هم شد؛ در جریان بررسی صلاحیت نامزدهای ریاست‌جمهوری از سوی شورای نگهبان، شگفتی‌های زیادی خلق شد؛ در شرایطی که بسیاری در انتظار رقابت میان ابراهیم رییسی و علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری بودند، اما این شورا با تایید نکردن صلاحیت لاریجانی و جهانگیری، به فضای سیاسی کشور شوک وارد کرد.
با وجود اعتراض لاریجانی اما نظر شورای نگهبان تغییر نکرد و ابراهیم رییسی همراه با تعدادی از نامزدهایی که بعدا در دولت پست گرفتند، به رقابت پرداخت. البته از طیفی غیراصولگرا تنها عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی در زمان روحانی در انتخابات حاضر بود که او هم نتوانست توفیقی کسب کند.
بیانیه سیاسی بود
تسنیم چند ساعت بعد از بیانیه لاریجانی نوشت که «او انتشار این خبر را به اصطلاح خود، به جریان «خالص‌سازی» منتسب کرده و گفته که می‌خواهد رفع نگرانی کند.» این خبرگزاری افزوده: «آقای لاریجانی با سرعت جالبی به انتشار این اطلاعیه ورود کرده، اما به‌رغم این سرعت عمل نشان داده که دقت‌نظر لازم را در جریان‌شناسی واقعی از فضای سیاسی و به خصوص رسانه‌ای کشور ندارد.» خبرگزاری نزدیک به محافظه‌کاران گفته که «رییس سابق مجلس پیش‌تر هم نشان داده بود که اگرچه در تاکتیک قوی است، اما به لحاظ نگاه راهبردی نیازمند تقویت است.» در ادامه این واکنش آمده: «آنچنانکه درون متن نیز آمده، برخی اطرافیان آقای لاریجانی این مساله را تایید کرده‌اند، اما به درخواست خود آنها نام‌شان درج نشده است. ضمن آنکه برای فردی مانند آقای لاریجانی که چند دهه در سیاست کشور بوده چیز عجیبی نیست که از اکنون برای انتخابات برنامه‌ریزی کند.» تسنیم در پایان تاکید کرده: «به نظر می‌رسد آقای لاریجانی که به درستی یا به غلط از انتخابات پیشین ناراحت است، سعی کرده به جای واکنش رسانه‌ای، بیانیه سیاسی بنویسد.»
به روایت تسنیم، روحانی هم می‌آید
اما این نخستین مرتبه نیست که «تسنیم» و رسانه‌های محافظه‌کاران رقبای بالقوه انتخاباتی اصولگرایان را وارد گود انتخابات می‌کند. پیش از این هم نوشته بود که «از شواهد و قرائن پیداست که رییس‌جمهور سابق قصد دارد برای انتخابات مجلس آماده شود؛ اگرچه به لحاظ سنی نمی‌تواند در این انتخابات کاندیدا شود، اما در حال برنامه‌ریزی برای نقش‌آفرینی در انتخابات اسفند ماه است.»
این خبرگزاری همچنین مدعی شده بود که «با توجه به برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته حضور و نقش‌آفرینی وی در انتخابات مجلس شورای اسلامی قطعی است. برخی نزدیکان وی گفته‌اند که باید برنامه‌ای منظم برای ارایه یک لیست واحد انتخاباتی با محوریت و حمایت آقای روحانی تدارک دیده شود.»
چرا رقیب‌هراسی؟ چرا رقیب‌تراشی؟
احتمالا تسنیم و رسانه‌های دارای خط خبری مشابه با این خبرگزاری، با بزرگنمایی افرادی مانند علی لاریجانی و حسن روحانی، قصد دارند تا به طرف‌های خودی‌شان زنهار دهند که اگر وحدت و ائتلاف نداشته باشید، ممکن است لاریجانی و روحانی و خاتمی و... وارد صحنه شوند و اگر دست به فعالیت جدی بزنند، خطر بالقوه آنها، بالفعل خواهد شد یا همان رقیب‌هراسی. طرف دیگر ماجرا رقیب‌تراشی است که شاید رسانه‌های این طیف بخواهند با رقیب‌سازی برای اصولگرایان، به آنها هشداری برای جدی گرفتن انتخابات بدهند و آنها را از این نکته که خود را از قبل برنده ندانند، آگاه کنند.
«توصیه» هفته‌نامه سپاه به اصلاح‌طلبان
ازسوی دیگر هفته‌نامه صبح صادق، متعلق به معاونت سیاسی نمایندگی ولی‌فقیه در سپاه، در شماره اخیر خود، به مبحث حضور طیف اصلاح‌طلب در انتخابات پرداخته و به این گروه «توصیه»هایی ارایه کرده است. در این یادداشت آمده: «بخشی از جریان اصلاح‌طلب و حامیان جریان اعتدال که روزگاری در ائتلاف با هم دولت یازدهم و دوازدهم را اداره می‌کردند، برای ورود به انتخابات اسفند ماه خود را آماده می‌کنند. البته این دو جریان سودای بزرگ‌تری را نیز در سر می‌پرورانند، آنها عبور از رقیب دیرینه خود و تسلط بر مجلس دوازدهم را مقدمه‌ای برای موفقیت در انتخابات سال ۱۴۰۴ دانسته و سودای آن دارند که دولت آقای رییسی را یک دوره کنند!»
در ادامه آمده: «حقیقت آن است که اصلاح‌طلبان وقتی می‌توانند مدعی خط وسط و میانه شوند که ابتدا مرزهای خود را بر رادیکال‌ها تعریف کرده و از تندروی‌های براندازانه آنها برائت بجویند.»
نویسنده با اشاره به سخنانی از عباس عبدی در اتاق فکر حزب کارگزاران نوشته: «خطی که در فضایی که آقا عبدی آن را جنبش مهسا می‌نامد، به دنبال براندازی و بازگرداندن پهلوی و قدرت‌بخشی به تجزیه‌طلبان بود و اصلاح‌طلبان هیچ‌گاه حاضر نشدند به درستی نسبت به این جریان موضع‌گیری کرده و افکار عمومی را نسبت به ماهیت آنان هوشیار کنند.» یادداشت هفته‌نامه معاونت سیاسی سپاه پاسداران، آنچه معضلات اردوگاه اصلاح‌طلبان خوانده را هم قید کرده است: «فقدان انسجام درونی و چند دستگی و تشتت، بحران هویت و ابهام در تعریف اصلاحات، رشد تفکرات رادیکال و براندازانه در مواجهه با حاکمیت و عبور از قانون اساسی، فقدان الگویی مشخص برای حکمرانی»؛ نشریه سپاه پاسداران در پایان به طیف اصلاحات «توصیه» کرده: «برای آنکه بتواند در انتخابات پیش‌رو موفق باشد، باید بتواند بر این چالش‌ها فائق آید.»
مشارکت بالا با هشدار و توصیه؟
پیش از این هم صبح صادق به عنوان نشریه معاونت سیاسی سپاه، چندین بار با ادبیات‌های مختلف «توصیه‌ها» و «هشدارهایی» به اصلاح‌طلبان پیرامون شرایط حضور در انتخابات در یادداشت‌ها آورده بود. اما این نشریه در چند شماره قبل خود، خواستار اقداماتی درراستای افزایش مشارکت در انتخابات اسفند ماه آینده شده بود.
اما به نظر می‌رسد رقیب‌هراسی یا رقیب‌تراشی رسانه‌های محافظه‌کار از یک طرف و «توصیه» و «انذار» اصلاح‌طلبان از سوی نشریات معاونت سیاسی سپاه پاسداران به عنوان یک نهاد نظامی که قاعدتا باید بی‌طرف باشد، از طرف دیگر، نه تنها نمی‌تواند منجر به مشارکت حداکثری در انتخابات شود؛ بلکه می‌تواند به عدم خوش‌بینی جامعه نسبت به روند انتخابات دامن بزند.
نظر شما