بادگیرهای جالب روستای لافت

سلام نو _ سرویس گردشگری: روستای تاریخی لافت یکی از زیباترین جاهای دیدنی قشم است که با وجود جاذبه‌های متعدد تاریخی و طبیعی از جمله اکو موزه، اسکله باستانی، چاه‌های تلا، ساحل، معماری بی‌نظیر و نخلستان، هر سال گردشگران بسیاری را از داخل و خارج از کشور به‌سمت خود می‌کشاند. این روستا از قدیمی‌ترین روستاهای ایران در کرانه‌های خلیج فارس است و یکی از مناطقی است که امکان بازدید از جنگل‌های حرا را نیز در اختیار شما می‌گذارد. در ادامه به معماری دیدنی و بادگیرهای جالب روستای لافت می‌پردازیم.

لافت؛ روستایی تماشایی و جالب

روستای بندری لافت قدمت زیادی دارد و تاریخ شکل‌گیری آن به هزاره اول قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد. روستای لافت اولین سکونتگاه انسان‌ها در جزیره قشم بوده است؛ البته منبع مکتوبی درباره تاریخچه این روستا در دسترس نیست. گفته می‌شود که روستای لافت به‌مدت طولانی مرکز جزیره قشم بوده است و در زمانی دور، جزیره قشم را نیز با نام لافت می‌شناختند.

بسیاری از تاریخ‌دانان منطقه‌ای مشهور به هلال مشهور خصیب را به‌عنوان مهد تمدن بشری می‌شناسند؛ منطقه‌ای که در قسمت جنوبی خود به سواحل خلیج فارس می‌رسد؛ بنابراین می‌توان این‌طور اظهار کرد که کرانه‌های خلیج فارس نقطه آغاز تمدن بشری هستند.

به‌علاوه، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد به احتمال زیاد خلیج فارس اولین دریایی بوده که انسان روی آن کشتیرانی کرده است. طبق همین شواهد تاریخی، فنقیان، سومریان، بابلیان و ایلامیان و سپس ایرانیان، یونانیان و اعراب اولین گروه های انسانی و اولین تمدن‌های تاریخی بودند که در آب‌های خلیج فارس به کشتیرانی پرداخته‌اند. در ضمن باید بدانید که بقایای گورهای باستانی در ایلام و بحرین و کاوش‌های مقدماتی باستان‌شناسان در پیرامون بندر لافت، همه و همه شواهدی هستند که آغاز تمدن از این نقطه را تایید می‌کنند.

بندر لافت در گذشته نقش بسیار مهمی در تجارت بین ایران و دولت‌های مختلف داشت و مردان این روستا از گذشته تا روزگاران نه چندان دور با لنج‌های بادبانی اقیانوس را می‌پیمودند و با کشورهای آفریقایی و کشور هند تجارت می‌کردند؛ به‌طوری که هنوز برخی ساکنان سالمند روستای لافت مسلط بر زبان‌های هندی، سواحلی، عربی، انگلیسی و غیره هستند؛ مردانی که نقش مهمی در گسترش اسلام در شبه قاره هند بازی کردند. جالب است بدانید که در حال حاضر افراد زیادی در بندرلافت هستند که به خاطر ازدواج پدرانشان در کشور هند خواهر و برادر دارند.

روستای بندری لافت از جاهای دیدنی استان هرمزگان به شمار می‌آید و در شمال غربی جزیره قشم و در پیش‌آمدگی خشکی‌های جزیره واقع شده است. این روستا با مختصات ۵۵ درجه و پنج دقیقه شرقی طول جغرافیایی و ۲۶ درجه و ۵۴ دقیقه شمالی عرض جغرافیایی در شرق جنگل حرا قرار دارد و از نظر تقسیمات کشوری یکی از مراکز جمعیتی دهستان سلخ در شهرستان قشم استان هرمزگان به شمار می‌آید.

فاصله روستای لافت تا قشم ۲۲ کیلومتر (۲۳ دقیقه) است. این روستا با فرودگاه بین‌المللی قشم، ۲۵٫۴ کیلومتر فاصله دارد. فاصله روستای لافت با اسکله مسافربری شهید ذاکری، ۵۶ کیلومتر و تا درگهان، ۳۵ کیلومتر است. این روستا نزدیک‌ترین نقطه به بندر پل در جزیره قشم است و اسکله لافت (جابه‌جایی همراه با خودرو) در فاصله هفت کیلومتری آن قرار دارد.

معماری همساز با اقلیم روستای لافت

معماری بندر لافت قشم الهام گرفته از مناطق کویری ایران است. وجود بادگیرهای فراوان در روستای لافت، بیانگر این موضوع است. وجود بادگیرهای فراوان و سبک معماری کویری در بندر لافت قشم به دلیل گرمای زیاد منطقه بوده که گاهی ۵۰ درجه سانتی‌گراد نیز می‌رسد.

بادگیر یک تکنیک ساده اما بسیار کاربردی در این سبک معماری است. بادگیر یک ستون چهارگوش بلند در بالای بنا بوده که در جهت مطلوب باد منطقه، روی ساختمان قرار می‌گرفت.

باد خنک وارد بادگیر می‌شود، فضای بنا را خنک می‌کند و در نهایت هوای گرم و نامطبوع را خارج می‌کند. تمامی زوایای منازل بندر لافت قشم به این سبک معماری می‌رسند. از ارتباط اتاق‌ها و راهروهای تو در تو تا جدا کردن اتاق‌ها برای تابستان و زمستان تا نوع باغچه‌ها و نقش و نگاری که روی پنجره‌ها قرار دارند. بناهای قدیمی بندر لافت قشم از مصالح سنتی ساخته شده‌اند. برای دیوارها از خشت و گل و سقوف و بام خانه‌ها از چوب استفاده کرده‌اند. البته لازم به ذکر است که بافت جدید به مصالحی مانند سیمان، آجر، بتن و آهن مجهز هستند.

به کلی بندر لافت قشم دو نوع بافت معماری و شهرسازی دارد. بافت اصلی Bandare-e Laft بافت قدیمی روستا بوده و بیانگر تاریخ آن است. بافت اصلی بندر لافت قشم بین دریا و تپه‌هایی که اطراف چاه‌های آب قرار دارند ساخته شده است.

از جمله ویژگی‌های بافت اصلی Bandare-e Laft می‌توان به بافت فشرده‌ی ساختمان‌ها، کوچه‌های کم عرض و بادگیرها اشاره کرد. ساختمان‌های بافت اصلی به موازات خط ساحلی شکل گرفته‌اند و این بافت دارای محله‌های متعددی است. باتوجه به پیشینه‌ی تاریخی آن، مساجد نقاط عطف محله‌ها هستند.

بافت جدید به دو بخش شمالی و جنوب شرقی تقسیم می‌شود. بافت جنوب شرقی بندر لافت با فاصله از دریا و در زمین‌های مسطح اطراف روستا ساخته شده است. معابر پهن‌تر از ویژگی‌های بافت جنوب شرقی است. بافت شمالی ورودی روستای لافت محسوب می‌شود. رشد و توسعه‌ی اقتصادی در این بخش شمالی بندر لافت قشم بیش‌تر به چشم می‌خورد. از این رو به سمت قشم تمایل داشته است. معابر بخش شمالی به کلی با بافت قدیمی و جنوب شرقی تفاوت دارند.