سلام نو - سرویس بین‌الملل: این روزها مدرسه در افغانستان بیشتر مساوی است با کلاشینکف، بمب‌گذاری انتحاری و تفسیر خاص طالبان از قرآن. این نسخه طالبان برای آموزش است. در حالی که ممنوعیت زنان و دختران در افغانستان از انواع بخش‌های زندگی عمومی - و به ویژه کلاس درس - ادامه دارد و زنان بخش بزرگی از آزادی خود را از دست دادند، اما مشکل بزرگ‌تر افغانستان این روزها به مدرسه نرفتن دختران نیست بلکه به مدرسه رفتن پسران است!
به گزارش سلام نو، لین اودانل* در فارن پالسی نوشت: بسیاری از افرادی که از زمان بازگشت طالبان در آگوست ۲۰۲۱ از افغانستان گریخته‌اند، از خاطره تحصیلات خود در آخرین دوره طالبان بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ با ترس سخن می‌گویند و به خود می‌لرزند. به آنها آموزش داده شد که از زنان و دختران، حتی خویشاوندان خود دوری کنند. ریاضی را با شمارش گلوله یاد می‌گرفتند و علم را بدون عکس می‌آموختند. حقوق بشر، دموکراسی و صلح هم چیزهایی بود که طالبان با تفسیر خود از آن سخن می‌گفت.
همان‌طور که سازمان ملل گزارش داد، در نسخه دوم طالبان همه چیز شدت گرفته و مدارس در سراسر کشور تبدیل به مَدرَس تبدیل شده‌اند؛ مؤسساتی مذهبی برای یادگیری قرآن با تفسیر و نگاه طالبان. این مدارس به جای عالم مذهبی، بمب متحرک تولید می‌کنند. شاید تصور چنین چیزی برای ما دشوار باشد، اما این دانش‌آموزان هیچ‌چیز از اقتصاد مدرن و دیجیتال، اجتماعی شدن و حتی حساب و کتاب اولیه نمی‌دانند. فارغ تحصیلان مدارس طالبان در کوتاه مدت مایه خنده هستند، اما با گذشت زمان نیروهای جهادی و انتحاری کوری خواهند بود که در اختیار طالبان قرار می‌گیرند.
لورین اوتس، متخصص تعلیم و تربیت و آشنا با مسائل افغانستان می‌گوید: شما می‌توانید از طریق سیستم آموزشی یک جامعه را بسازید یا ویران کنید و طالبان این را به خوبی می‌داند. او با ابراز نگرانی نسبت به این سیستم آموزشی آن را بخشی کلیدی از یک دولت تروریستی می‌داند.
طالبان که نامشان به طور طعنه برانگیزی به معنای «دانشجو» است، سال‌هاست که با آموزش در جنگ هستند. طالبان در گزارش دسامبر ۲۰۲۰ توسط "کمیته بررسی برنامه درسی مدرن مدارس" قصد خود را حذف یادگیری از آموزش اعلام کردند. این درست زمانی بود که گمانه‌زنی درباره توافق آمریکا و طالبان و بازگشت طالب‌ها شدت گرفته بود.
مشکل ظاهراً این است که آموزش و پرورش افغانستان بیش از حد هوشیارکننده بود. بازرس ویژه برای بازسازی افغانستان - سیگار (SIGAR)- گفت که طالبان دریافتند که برنامه درسی جمهوری از "ارزش‌های اسلامی" منحرف شده است، موضوعات "غیراسلامی" مانند موسیقی و دموکراسی را ترویج می‌کند و ارزش‌های خارجی را منعکس می‌کند. به گفته سیگار «طالبان به دنبال تعریف مجدد مفاهیمی مانند «آزادی»، «حقوق بشر»، «صلح» و «برابری» در تفسیر خود از سنت اسلامی است و در شیوه آموزشی خود تاکید می‌کند که چارچوب شریعت تنها راه دستیابی به این ارزش‌ها است».
لورین اوتس تایید کرد که طالبان هنوز موفق به چاپ کتاب‌های درسی جدید نشده‌اند، زیرا زمان و پول مورد کمی دارند. اما به هر شکل ایدئولوژی طالبان اکنون بخشی از فضای فرهنگی است و معلمان مجبور به تدریس برنامه درسی مورد تایید طالبان هستند.
به گزارش روزنامه هشت صبح، این برنامه درسی به‌روز شده، از دسامبر گذشته اجرایی شده است و شامل دستوراتی برای «حذف تصاویر همه موجودات زنده، تبلیغ جهاد، توجیه خشونت، خونریزی و ویرانی، منع هر گونه حمایت از دموکراسی و حقوق بشر است.» این برنامه درسی روی «مخالفت با آموزش و آزادی زنان، تبلیغ روایت طالبان از تاریخ، تمرکز بر جهان اسلام و نادیده گرفتن جهان غیراسلامی به ویژه غرب» متمرکز است. البته چیزهای بسیار بیشتری برای تجدیدنظر و اهریمن‌سازی وجود دارد از جمله؛ سازمان ملل، شیعیان و بودایی‌ها،
لورین اوتس می‌گوید: هیچ راهی کارآمدتری از سیستم آموزشی برای تلقین مفاهیم یک جامعه وجود ندارد. زیرساخت از قبل وجود دارد، بنابراین شما از آن برای انتشار پیام خود استفاده می‌کنید.
طالبان برای کار خود زمین حاصلخیزی دارد. نرخ سواد در افغانستان کمتر از ۴۰ درصد است و این به معنای آن است که توانایی دانش‌آموزان برای مقابله با ایدئولوژی محدود است.
به گفته اوتس مردم در بلژیک، بریتانیا، کانادا علی‌رغم زندگی در محیط‌هایی که همه ابزارها را برای مقابله با رادیکال‌سازی ارائه می‌دهند، رادیکال می‌شوند. در نتیجه در کشورهایی مانند افغانستان، این کار بسیار آسان‌تر است، زیرا این ساختارهای حیاتی و دفاعی اساساً وجود ندارند.
اکثر دانش‌آموزان، دانش آموزان مشتاقی برای رفتن به مدرسه نیستند. گزارش‌ها تأکید می‌کند که پسران از خانواده‌های فقیر بوده یا خریداری می‌شوند تا مدارس را پر کنند.
اچ آر مک مستر، ژنرال سابق ارتش ایالات متحده که برای مدت کوتاهی به عنوان یکی از مشاوران امنیت ملی ترامپ خدمت کرد، شبکه‌ای از مدارس در افغانستان و پاکستان را به عنوان "کارخانه تداوم جهل و تولید تروریست از نفرت" توصیف کرد.
مشکل این است که آنچه در افغانستان اتفاق می‌افتد، همان‌طور که تاریخ نشان داده است، در افغانستان نمی‌ماند. شاید یک روز این مسئله یک امر محلی بود، اما دیگر نه؛ نه زمانی که طالبان ۲۰ سال است که با القاعده همراه بوده‌اند و شاخه‌های تروریستی را مثل قارچ پرورش می‌دهند.
عبدالله خنجانی، معاون سابق وزیر صلح در جمهوری افغانستان، گفت برای شروع رادیکال‌ها رادیکال‌تر می‌شوند، اما همه چیز در همین مسئله خلاصه نخواهد شد. او گفت: افغانستان می‌تواند به بستر پرورش و صدور رادیکالیسم و رادیکال‌ها به مناطق همسایه و حتی نقاط دورتر در دنیا تبدیل شود.
* لین اودانل ستون‌نویس فارن پالیسی و روزنامه‌نگار و نویسنده استرالیایی است. او بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۷ رئیس دفتر خبرگزاری فرانسه و آسوشیتدپرس در افغانستان بود.
نظر شما