علت جوش زدن باسن چیست؟ + نحوه پیشگیری و درمان

علت‌های جوش باسن

به‌طورکلی جوش باسن بسته به علت آن ظاهر بخصوصی دارد. انواع آکنه می‌توانند باعث جوش باسن شوند؛ اما معمول‌ترین دلیل این نیست. در واقع آکنه روی پوست باسن به‌اندازه آکنه در قسمت‌های دیگر پوست مثل صورت و سینه رایج نیست و جوش روی باسن بیشتر دلایل دیگری غیر از آکنه دارد.

آکنه
پوست باسن شما مانند دیگر قسمت‌های پوست بدنتان منافذی دارد که اگر بسته شوند منجر به جوش‌زدن خواهند شد. افرادی که معمولاً دچار آکنه می‌شوند اغلب روی صورت خود این مشکل را دارند؛ اما گاهی آکنه روی سینه، شانه‌ها، پشت و گاهی موارد روی باسن ظاهر می‌شود.

فولیکولیت
اگر چیزی شبیه جوش روی باسنتان ببینید شاید فکر کنید آکنه است. اما یک فولیکول ملتهب مو (فولیکولیت)، شایع‌ترین دلیل جوش قرمز و ملتهب روی باسن است.
شما تقریباً در تمام قسمت‌های پوستتان فولیکول مو دارید، از جمله در باسن. اگر یک فولیکول مو تحریک و ملتهب شود می‌تواند قرمز و متورم شود. این جوش‌های ملتهب می‌توانند سرسفید باشند و شبیه آکنه به نظر برسند. این جوش‌ها گاهی دردناک و خارش دارند؛ اما نه همیشه.
فولیکولیت می‌تواند هر جایی روی پوست روی بدهد و چند دلیل دارد:
. اصطکاک ناشی از لباس تنگ که می‌تواند فولیکول‌های مو را تحریک کند.
. عرق می‌تواند فولیکول‌های مو را تحریک کند.
. لباس زیری که از مواد مصنوعی تهیه شده و اجازه تنفس به پوست نمی‌دهد (مثلاً نایلون یا پلی‌استر) و رطوبت را روی پوست نگه می‌دارد و فولیکول‌های مو را تحریک می‌کند (حتی اگر زیاد هم عرق نکنید)
. فولیکول‌های مو می‌توانند آلوده به باکتری‌هایی شوند.
. نوعی خاص از فولیکولیت که زمانی اتفاق می‌افتد که مدتی را در وان یا استخر آب داغ می‌مانید (فولیکولیت آب داغ)

کراتوزیس پیلاریس
کراتوزیس پیلاریس یا پوست مرغی یک عارضه پوستی بسیار شایع است که باعث جوش‌های ریز و به رنگ پوست یا قرمز می‌شود. این جوش‌ها معمولاً ریز و زبرند و اغلب فقط وقتی متوجهشان می‌شوید که دستتان را روی پوست ناحیه موردنظر می‌کشید.

کراتوزیس پیلاریس می‌تواند شبیه پوست مورمور شده هم به نظر برسد. جوش‌های آکنه‌ای معمولاً سر دارند؛ اما برآمدگی‌های مربوط به کراتوزیس پیلاریس سر ندارند.
برآمدگی‌های کراتوزیس پیلاریس زمانی به وجود می‌آیند که پروتئینی که لایه‌ای محافظ روی سطح پوست تشکیل می‌دهد (کراتین)، در اطراف منافذ پوست جمع می‌شود. وقتی کراتین اطراف منافذ تجمع می‌کند می‌تواند تودهٔ سختی تشکیل می‌دهد که به‌صورت برآمدگی روی پوست دیده و حس می‌شود.
کراتوزیس پیلاریس معمولاً روی باسن، پشت و بالای بازو و جلوی ران‌ها ایجاد می‌شود و بچه‌ها معمولاً در ناحیه صورت و روی گونه‌ها این عارضه را نشان می‌دهند.
کراتوزیس پیلاریس دلیل خاصی ندارد؛ اما معمولاً وراثتی است. این عارضه طی دوران کودکی و نوجوانی در بدترین وضعیت خود است و کم‌کم به‌مرورزمان از بین می‌رود. علائم کراتوزیس پیلاریس می‌تواند در خیلی از خانم‌ها طی دوران بارداری شعله‌ور شود.

کورک (آبسه پوست)
جوش‌های آکنه‌ای گاهی می‌توانند نسبتاً بزرگ باشند و فرقی نمی‌کند جوش‌ها روی صورت باشند یا باسن. اما اگر یک جوش خیلی بزرگ و دردناک باشد بیشتر احتمال دارد که یک کورک یا آبسه باشد. کورک زمانی ایجاد می‌شود که یک فولیکول مو عفونی می‌شوند. این کورک‌ها ریزند و می‌توانند خیلی زود بزرگ شوند و ضمناً درد زیادی هم دارند.
کورک‌ها هر جایی روی بدن می‌توانند ظاهر شوند و یکی از معمول‌ترین قسمت‌های بدن باسن است.
باکتری‌های استافیلوکوک شایع‌ترین علت کورک هستند؛ اما باکتری‌هایی مانند استرپتوکوک یا سودوموناس هم می‌توانند عامل آن باشند. عفونت‌های قارچی نیز یکی دیگر از علت‌های نادر کورک‌اند.

درمان جوش باسن

بسته به علت جوش باسن، چند راهکار درمانی و حتی پیشگیری برای جوش باسن وجود دارد.

درمان خانگی جوش باسن
شاید بتوانید خودتان با داروهای بدون نسخه مثل محصولات بنزوئیل پروکساید و کرم‌های لایه‌بردار و مراقبت‌های پوستی جوش‌های باسنتان را برطرف کنید.
. کمپرس گرم: کمپرس گرم می‌تواند به تخلیه کورک‌ها کمک کند. وقتی کورک تخلیه شود خودش برطرف خواهد شد. ضمناً کمپرس گرم با تخلیه کورک، درد آن را نیز تسکین می‌دهد.
. بنزوئیل پروکسید: همهٔ جوش‌ها لزوماً آکنه نیستند؛ اما باز هم می‌توانید آنها را با محصولاتی که برای درمان آکنه مناسب‌اند درمان کنید. صابون‌هایی که بنزوئیل پروکساید دارند بهترین انتخاب برای جوش باسن هستند.
بنزویل پروکساید برای جوش‌های ملتهب مانند فولیکولیت بسیار خوب عمل می‌کند. برای استفاده از آن، ناحیه موردنظر را به‌آرامی با کف زیاد این صابون بشویید و سپس آب بکشید.
. کرم‌های لایه‌بردار: اگر جلوی مسدودشدن فولیکول‌های مو را بگیرید، پوستتان نرم خواهد ماند. لایه‌برداری منظم بسیار مهم است و کرم‌های لایه‌بردار به بازسازی پوست کمک می‌کنند و ضمناً پوست را مرطوب نگه می‌دارند و خصوصاً برای کراتوزیس پیلاریس بسیار مناسب‌اند.
اگر آکنه باسنتان خفیف است، پمادهای حاوی گلیکولیک اسید، لاکتیک اسید و سالیسیلیک اسید می‌توانند مناسب باشند. در موارد شدیدتر ممکن است به تجویز پمادهای حاوی ترتینوئین نیاز باشد.

در موارد شدیدتر
اگر جوش‌های باسنتان خیلی قرمز و ملتهب‌ و دردناک‌اند، پس راهکارهای خانگی احتمالاً فایده‌ای ندارند و باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
. اگر عفونت شدید دارید به‌احتمال زیاد لازم است آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی مصرف کنید.
. اگر کورکتان بعد از چند روز بهتر نشد شاید پزشک با برشی کوچک، عفونت را تخلیه کند. هرگز سعی نکنید خودتان کورک را تخلیه کنید.

چگونه از جوش باسن پیشگیری کنیم؟

هر کسی ممکن است دچار جوش باسن شود. هرچند همیشه هم نمی‌توانید جلوی ظاهرشدن جوش باسن را بگیرید اما می‌توانید کارهایی انجام دهید تا احتمال بروزشان کمتر شود:
. بعد از عرق‌کردن دوش بگیرید. عرق می‌تواند فولیکول‌های مو را تحریک کرده و پوستتان را مستعد جوش و آکنه کند. بعد از ورزش لباس‌های ورزشی و عرقی‌تان را هر چه زودتر از تن درآورید.
. از لباس زیر نخی استفاده کنید. پوست زیر پارچه‌های نخی بهتر نفس می‌کشد تا زیر پارچه‌های مصنوعی.
. پوستتان را تمیز نگه دارید. اگر فولیکولی را که در حال حاضر ملتهب است بسابید تحریک شده و جوش‌ها قرمزتر و بزرگ‌تر می‌شوند. پوست‌ها را با لایه‌بردارهایی که مواد نرم‌کننده پوست دارد، مثل آلفا هیدروکسی اسید لایه‌برداری کنید.
. جوش‌ها را نترکانید و دست‌کاری نکنید. دست‌کاری جوش‌ها می‌تواند آنها را بدتر کند و ریسک عفونت را بالا ببرد.
. شلوارهای تنگ و چسبان نپوشید. اصطکاک ناشی از پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان می‌تواند پوست را تحریک کرده و باعث جوش شود.

تفاوت بین جوش و کورک چیست؟

جوش‌ها ناشی از منافذ بسته پوست هستند و می‌توانند ملتهب و دردناک شوند؛ اما به بزرگی کورک نمی‌شوند. کورک‌ها علامت یک عفونت‌ در فولیکول مو هستند و بزرگ‌تر و دردناک‌تر از جوش‌اند.

آیا می‌توان از پاک‌کننده صورت برای درمان جوش باسن هم استفاده کرد؟

اگر جوش باسن خفیف باشد می‌توان از همان محصولاتی که برای صورت استفاده می‌شود برای جوش باسن نیز استفاده کرد.