سلام نو_ سرویس گردشگری: شاید تصور اینکه یکی از پایتخت های حکومت ساسانی همانطور دست نخورده باقی مانده شبیه به خیالی خام است ولی حدود ۱۵ سال پیش به طور اتفاقی شهری زیرزمینی در کاشان کشف شد که حالا به یکی از شگفت انگیزترین جاذبه های این شهر تبدیل شده است. شهر زیرزمینی نوش آباد بزرگ ترین شهر زیرزمینی جهان و بزرگ ترین اثر معماری دستکند جهان به شمار می رود، برای همین بلیط هواپیما کاشان و سفر به این دیار کهن در بین گردشگران خارجی هم پرطرفدار است. اگر بخواهید در تو در توی دالان های باریک شهری زیر زمینی که خالی از سکنه است، چرخ بزنید و ماجراجویی بی نظیری را رقم بزنید راهی کاشان شوید.
موقعیت مکانی شهر زیرزمینی نوش آباد
این منطقه باستانی در استان اصفهان و در فاصله ۷ کیلومتری از شمال شهر کاشان قرار گرفته و از بیش از ۱۵۰۰ سال پیش یعنی صدر اسلام در زیر بافت کنونی شهر نوش آباد که از بخش مرکزی شهرستان آران و بیدگل به شمار می رود، آشیانه کرده است. شهر نوش آباد از ریشه انوشه به معنی جاودانی می آید و زنده ماندن شهری که در اعماق تاریخش جا داشته، مهر تاییدی به این نام زده است.
تاریخچه شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان
تا قبل از این، اعتبار تاریخی شهر کاشان با تپه های باستانی سیلک و کتیبه های مناره مسجد شناخته می شد ولی از زمانی که راه ورود به دنیای زیر زمینش کشف شد هر کسی از هر جای دنیا برای دیدن هنر اعجاب آور دستِ مردمان گذشته به کاشان می آید. نوش آباد در دوره انوشیروان یکی از پایتخت های ساسانیان به شمار می رفت و شهر زیرزمینی نوش آباد یا به گفته محلی ها شهر اویی پناهگاهی برای مردمان آن زمان بود تا موقع حمله مغول ها در امان باشند ولی سیلاب قسمت های زیادی از شهر اویی را از بین برده است. این شهر در سال ۸۳ توسط شخصی که در حال حفر چاه در خانه اش بود، کشف شد و ۲ سال بعد در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد.
معماری شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان
معماری دستکند شهر زیرزمینی اویی در نوع خود حیرت آور است و همین موضوع علاقه مندان، تاریخ دوستان و باستان شناسان را به این محل می کشاند.
کارشناسان عقیده دارند با جنس سختی که زمین این منطقه و این شهر تاریخی دارد، احتمالا حفاری این شهر با ابزارهایی از جنس الماس انجام شده است. با دیدن وسعت شهر زیرزمینی نوش آباد که در گذشته هم خیلی بیش تر از این بوده متوجه می شوید که چرا این معماری در نوع خود بی نظیر خوانده می شود. ساختارهای مستحکم شهر زیرزمینی نوش آباد در هر ۲ سطح عمودی و افقی گسترده شده اند.
مشخصات شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان
این ساختارهای متراکم و گسترده متشکل از دالان هایی تودرتو، اتاق ها، چاه ها و کانال های متعدد هستند که در ۳ طبقه ساخته شده اند و عمقشان بین ۴ تا ۱۶ متر متغیر است. البته در قسمت ورودی شهر ارتفاع آن کمتر از قد انسان است و حتی وقتی از دالان های باریک یک نفره می گذرید باید دولا شوید تا به قسمت های داخلی شهر برسید. طبقه اول این شهر زیرزمینی شامل دالان هایی است که برای گمراه کردن تعقیب کننده ها و دشمنان ساخته شده بودند و طبقات دوم و سوم هم محل زندگی، انبار آذوقه و پناه گرفتن مردم بوده اند.
در شهر زیرزمینی نوش آباد کاشان از چه چیزهایی می توان بازدید کرد؟ چه کسی فکر می کرد در زیر شهری تقریبا مدرن زندگی دیگری از نوع باستانی در جریان باشد، درست مثل دنیایی دیگر. با اینکه ورودی های متعددی برای Noushabad Underground City شناسایی شده ولی ورودی اصلی آن پیدا نشده و حالا تنها ورود از ۲ نقطه به این شهر ممکن است که معمولا ورودی ۲ همیشه باز است و بعد از گذراندن ۴۵ پله به دالان ها و ساختار تودر توی قسمت های اصلی‌اش می رسید.
آب انبار شهر زیرزمینی
آب انبارهای که در بدو ورود به آن می رسید در واقع هیچ ارتباطی با شهر زیرزمینی نداشته اند و در سال های اخیر برای بهسازی مسیر بازدید از شهر قدیمی و استفاده از پلکانشان با شهر زیرزمینی ادغام شده اند. با این حال قدمت این آب انبارها (ورودی ۱ و ورودی ۲) به ۵۰۰ سال پیش یعنی دوران صفویه برمی گردد و تا نیم قرن پیش از آن ها استفاده می شد. اگر سری بچرخانید و به سقف باعظمت و زیبای این آب انبارها نگاهی بیاندازید، تحت تاثیر معماری پیشینیان قرار می گیرید.
حکایت های شنیدنی این شهر
ظروفی که در شهر زیرزمینی نوش آباد کشف شده بودند نشان می دهند که مردم در زمان حمله مغول ها و تیموریان بیش ترین استفاده را از این پناهگاه زیرزمینی داشته اند. باید در طول بازدیدتان گوش به صحبت های راوی و راهنمای این شهر زیرزمینی بسپارید تا لذت بازدیدتان دوچندان شود چون عجایب و ناگفته های زیادی در مورد این شهر وجود دارد و بیش ترین و بهترین بخش های آن مربوط به ورودی ۲ شهر اویی است و بهتر است اول به سراغ این ورودی بروید.
به جا آوردن رسم قهوه خوری
در پایان بازدید، وقتی از پله ها بالا می آیید وارد کافه ای به نام انوشه می شوید، همان کلمه ای که نام شهر از آن ریشه گرفته است. در این جا قهوه ای سرو می شود که در زمان های قدیم با این قهوه از مهمانانِ مراسم های شادی و عزا پذیرایی می کردند.
البته مردم شهر به مرور زمان این رسم را به فراموشی سپرده اند چون قهوه انوشه به این سادگی ها تهیه نمی شد و آماده شدن آن حدود ۵ ساعت زمان می برد. به این صورت که این قهوه را با ادویه های شرقی و شکر مخلوط می کردند و ساعت ها منتظر دم کشیدن آن می نشستند ولی حالا در این کافه فرهنگ سنتی شهر احیا شده و بازتابی از هویت آن به گردشگران نشان داده می شود.
منبع: سفر مارکت
نظرات