سلام نو – سرویس بین‌الملل: «کودتای مسلحانه» این عنوانی است که راشا تودی به اقدام نیروهای نظامی خصوصی واگنر علیه دولت روسیه داده است، عنوانی که با توجه به اقدامات اخیر این گروه پر بی‌راه نیست.
یووگنی پریگوژین، رئیس این شرکت و رهبر این گروه نظامی، از روز گذشته اقدام علنی نظامی علیه دولت پوتین را آغاز و در ابتدا تنها درخواست برکنار چهره‌های ارشد نظامی را کرد. اما پس از سخنرانی امروز ولادمیر پوتین پریگوژین دنبال یک رییس جمهور جدید برای روسیه است.
ماجرا کودتای واگنر علیه پوتین چیست؟
گروه واگنر یا ارتش خصوصی واگنر یک گروه شبه نظامی با وابستگی غیر مستقیم به ارتش روسیه است که با استخدام داوطلب در جنگ‌های مورد نظر روسیه مشارکت می‌کند. مشارکت در جنگ سوریه، جنگ در دونباس و حمله روسیه به اوکراین از جمله فعالیت‌های این گروه است.
یووگنی پریگوژین موسس، مدیر و یکی از سهامداران اصلی شرکت امنیتی واگنر و از نزدیکان ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه است. این گروه از ژوئن ۲۰۱۷ در لیست تحریم ایالات متحده آمریکا قرار دارد.
این گروه مدتی بود که با ارتش روسیه به مشکل خورده بود و شایعاتی از اختلاف نظرهای آن به گوش می‌رسید و ارتش روسیه هم قصد کنترل آن را داشت.
سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه چندی قبل به همه گروه‌های داوطلب و شبه نظامیانی که در جنگ اوکراین به نفع روسیه در حال مبارزه هستند دستور داد تا پایان ماه آگوست با وزارت دفاع قرارداد امضا کنند. به باور بسیاری این اقدام شویگو تلاشی برای کاستن از اختیارات و جلوگیری از خودسری‌های پریگوژین بود. برخی منابع می‌گویند این اقدام ارتش روسیه در راستای تصمیمی بود که پوتین از مدتی قبل‌تر- و در ماه ژانویه- برای کنترل پریگوژین- گرفته بود.
پریگوژین در واکنش به این دستور اعلام کرد که «واگنر هیچ قراردادی را با شویگو امضا نخواهد کرد.» و پس از حمایت پوتین از رییس جمهور روسیه هم انتقاد کرد.
ماجرا اما شب گذشته اوج گرفت پریگوژین در پیامی تلگرامی به مدعی شد که نیروهایش با موشک‌های روسیه هدف حمله قرار گرفته‌اند و او انتقام خواهد گرفت. با همین پیام بود که نیروهای واگنر به سمت مسکو راه افتادند.
واکنش پوتین: این خیانت و خنجر زدن از پشت است
پس از اقدامات واگنر اول فرماندهان روسیه واکنش نشان دادند و ژنرال‌های روسی خواهان اصلاح رویه واگنر شدند و سربازان واگنر را به سرپیچی از رهبرشان فراخواندند.
اما حرف اصلی را پوتین در سخنرانی صبح امروز خود زد و گفت: آنچه امروز با آن رو به رو هستیم خیانت داخلی است و ما در روسیه به اتحاد همه نیروها نیاز داریم. باید اختلافات کنار گذاشته شود. به جنگجویان واگنر هشدار می‌دهم در زمانی که روسیه با مبارزه سختی مواجه است، تسلیم ماجراجویی‌های جنایتکارانه نشوند. هر گونه ناآرامی داخلی تهدیدی مرگبار برای دولت و به مثابه یک سیلی برای مردم روسیه است. برخی تلاش دارند تا کشور به سمت جنگ داخلی سوق داده شود.
پوتین با صراحت پاسخ به کودتاگران را سخت دانست و گفت: همه کسانی که مسیر خیانت را در پیش گرفته‌اند، مجازات خواهند شد و به نیروهای مسلح دستورات لازم داده شده است.
سرکوب کودتا، سقوط پوتین یا جنگ داخلی؛ چه رخ خواهد داد؟
پیش‌بینی وضعیت روسیه سخت است. کشورهای اروپایی گفته‌اند که اوضاع را نظاره می‌کنند. اوکراین به طور رسمی سکوت کرده است. برخی همسایه‌های روسیه جلسه‌های امنیتی یا نظامی فوری برگزار کرده‌اند.
وضع روسیه در جنگ اوکراین مطلوب نیست، اما سرنگونی پوتین با چنین شورش و کودتایی نیز بعید به نظر می‌رسد. اقتدار نظامی پوتین هنوز بیش از این حرف‌ها است و ارتش رسمی روسیه به او وفادار است. اما آیا این به معنی مهار یکی دو روزه شورش واگنر است؟
پاسخ به این پرسش قطعی نیست. بر اساس معادلات روی کاغذ پوتین و ارتش روسیه باید بتوانند شورش واگنر را به سرعت مهار کنند، اما جنگ در سوریه، افغانستان، عراق و البته اوکراین به ما نشان داد که همه چیز مطابق انتظارات روی کاغذ پیش نمی‌رود. بعید نیست یووگنی پریگوژین بتواند کلید جنگ داخلی کوچکی را در روسیه بزند که در نهایت به تضعیف موضع روسیه درباره اوکراین منجر شود، اما سرنگونی پوتین لقمه بزرگی است که به نظر نمی‌آید کار پریگوژین و واگنر باشد. البته باید صبر کرد و دید.
نظر شما