موزه گردی در رفسنجان

سلام نو _ سرویس گردشگری: مسافران و گردشگرانی که به استان های بسیاری از کشور سفر کرده اند، همواره از استان کرمان به عنوان بزرگ ترین استان کشور یاد می کنند. کرمان علاوه بر وسعت زیاد، از تاریخچه غنی و پرباری نیز برخوردار است. مکان های تاریخی و گردشگری بسیار زیادی که در این استان واقع شده اند، موجب اهمیت بسیار بالای آن شده و علاوه بر آن، مقام نخست در ثبت آثار تاریخی در یونسکو را برای آن کسب کرده اند. به همین سبب این استان پهناور، هر ساله پذیرای شمار زیادی توریست و گردشگر است. طی سالیان دراز، رفسنجان بارها و بارها مورد تهاجم و غارت قرار گرفته است اما با این حال همچنان شکوه خود را حفظ کرده است. ابنیه و آثار تاریخی متعددی در گوشه و کنار این شهر به چشم می خورد.

تاریخچه موزه مردم شناسی رفسنجان

ایران، حکومت های بسیاری از زرتشت تا پهلوی را به خود دیده است. در میان تمامی این حکومت ها، یکی از چیزهایی که همواره بر آن تاکید می شده است، پاکیزگی بوده است.

از همین رو در جای جای کشور، گرمابه های زیبایی را مشاهده می کنیم که یکی از مهم ترین بناهای تاریخی هستند. تمامی گرمابه هایی که در کشورمان وجود دارند، معماری خاص و منحصر به فردی دارند که وابسته به آداب و اصول حمام کردن در قدیم بوده است. حمام آقا سید که اکنون موزه مردم شناسی را دل خود جای داده است هم بر همان شیوه اصیل و قدیمی گرمابه های ایرانی، ساخته شده است. مردمان گذشته که از این گرمابه ها برای استحمام استفاده می کردند، وسایل مخصوصی مانند شانه های چوبی، ظروف مسی و … نیز داشتند که تمامی آن ها را می توانید در موزه مردم شناسی رفسنجان پیدا خواهید کرد. همچنین یکی از سنت های قدیمی گرمابه ها، کیسه کشیدن بوده است و حتی افرادی نیز به نام دلاک در تمامی گرمابه ها وجود داشتند که این کار را برای افراد، انجام می دادند.

وسایل مربوط به این سنت دیرینه را هم می توانید در این موزه ببینید و از سادگی و در عین حال زیبایی آیین قدیمی، متحیر شوید. این موزه در سال ۱۳۸۴ شمسی، تاسیس شده است. اگرچه تاریخ اصلی بنای حمام، خیلی قدیمی تر از سال ۱۳۸۴ است، اما با توجه به مرمت ها و بازسازی هایی که در حمام انجام داده اند، تاریخ اصلی تاسیس این موزه را همان سال ۱۳۸۴ ثبت کرده اند.

معرفی بخش های مختلف

زمانی که نام حمام یا گرمابه به گوش می خورد، تمامی ما تصور می کنیم که با مکانی پر از وسایل مخصوص به استحمام رو به رو خواهیم شد ولاغیر. اما این موضوع درباره این بنا صدق نمی کند، چرا که وسایل بسیار زیاد متنوعی، از تیغ های اصلاح گرفته تا دستگاه های بافندگی، در آن پیدا می شود. اصلی ترین چیزهایی که در این ساختمان تاریخی به چشم می خورند، مجسمه های مومی هستند که لباس های محلی قدیمی مربوط به رفسنجان را بر تن دارند و هر کدام در گوشه ای از موزه، قسمتی از زندگی با صفا و با محبت رفسنجانی ها را نمایش می دهند. اصلی ترین بخش گرمابه های ایرانی، سربینه است.

سربینه به فضایی گفته می شود که در آن یک حوض آب در وسط قرار گرفته و دور تا دور آن توسط سکوهایی احاطه شده است. روی سکوهای این موزه، مجسمه های مختلفی قرار دارند. از زمان قدیم، رفسنجان یکی از بزرگ ترین مراکز صادرات پسته بوده است، به همین دلیل دستگاه های جالبی برای اینکه مغز پسته ها را بگیرند داشته اند. یکی از این وسایل که دستگاه دانه گیری نام دارد، در موزه مردم شناسی روی یکی از این سکوها قرار گرفته است. کسب و کارهای قدیمی همواره جذابیت خاصی داشته اند، مخصوصا در زمان امروز که خیلی کم این نوع کسب و کارها به چشم می خورند، ارزش و محبوبیت آن ها چندین برابر شده است. مشاغلی مانند بافندگی، ریسندگی، حلاجی و … در دنیای امروز، خیلی کم وجود دارند. اما زمانی که در قسمت های مختلف موزه مردم شناسی رفسنجان بگردید، مجسمه هایی را خواهید دید که با پوشش متناسب با زمان قدیم، دستگاه های مخصوص به این نوع مشاغل را در جلوی خود دارند و گوشه ای از فرهنگ و آداب قدیمی را نمایان کرده اند.

اگرچه امروز نقش این مشاغل کم شده است و بیشتر دستگاه های خودکار درون کارخانه ها، فرش ها و … را می بافند، اما باز هم واژه هایی مثل ریسندگی و بافندگی برای ما آشنا است و کمی با آن ها آشنایی داریم. اگرچه وسایل و مهماتی هم در این بنا یافت می شوند که شاید یکبار هم نشنیده باشید. یکی از این وسایل کتکو نام دارد. به احتمال زیاد اولین باری است که نام آن را می شنوید.

کتکو یکی از وسایلی است که در زمان قدیم برای شستن فرش ها از آن استفاده می کردند و یکی از آن ها را می توانید در این مکان تاریخی ببینید. یکی از چیزهای جالبی که درباره این موزه وجود دارد، نحوه چینش وسایل مختلف است. به عبارت دیگر زمانی که شما یک مجسمه پشت دستگاه ریسندگی را می بینید، سایر وسایل و مایحتاج زندگی مانند سماور و ظروف سفالی را هم در کنار آن خواهید دید.

سایر ظروف و شیء هایی که در این مکان وجود دارند عبارتند از خمره های سفالی که برای نگهداری از حبوبات استفاده می شدند، سبد های حصیری، چراغ نفتی که به عنوان منبعی برای گرما مورد استفاده قرار می گرفت، میزان و ترازو، هاون چوبی و … . هر کدام از این مجسمه ها، گوشه ای از زندگی ساده و در عین حال چشم نواز قدیمی ها را مجسم کرده اند.

منبع: مستر بلیط