امروزه، قرارداد اجاره به شرط تملیک، به یکی از پراهمیت ترین قراردادهای نوظهور در جامعه تبدیل شده است؛ این قرارداد در برخی موارد میتواند گزینه‌ای مناسب برای افرادی باشد که نمی‌توانند در ابتدا خرید یک ملک را به صورت کامل تأمین کنند، اما در آینده قصد دارند آن را به عنوان مالک واقعی به دست آورند.
با این حال، معاملات مربوط به قرارداد اجاره به شرط تملیک باید با دقت و توجه به مفاد قرارداد و قوانین مربوطه انجام شود. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم به بررسی قرارداد اجاره به شرط تملیک و نحوه تنظیم این توافق بپردازیم. با ما تا انتهای مطلب همراه بمانید.
قرارداد اجاره به شرط تملیک به چه معناست و بین چه افرادی منعقد می‌شود؟
بهتر است بدانید قرارداد اجاره به شرط تملیک، قرارداد اجاره ای است که در ضمن عقد شرط تملیک درج شده و طرفین توافق کرده اند که که پس از پرداخت آخرین قسط از اقساط اجاره بها، مستاجر مالک عین مستاجره گردد.
اجاره به شرط تملیک هم در مال منقول و هم در مال غیرمنقول مصداق دارد؛ بنابراین اجاره به شرط تملیک آپارتمان، اجاره به شرط تملیک خانه، اجاره به شرط تملیک ملک، اجاره به شرط تملیک خودرو را می‌توان از اقسام این قرارداد دانست.
در واقع، اجاره به شرط تملیک نوعی عقد اجاره است که شرطی بر مبنای اینکه اگر مستاجر به تعهدات خود بر طبق قرارداد عمل نماید، پس از اتمام مدت زمان اجاره، مالک مال مورد اجاره می‌شود، تعیین گشته است. در نتیجه مالک اموال منقول یا غیرمنقول خود را بر طبق قرارداد اجاره و شرط اینکه مستاجر بر طبق قرارداد عمل نماید، بعد از پایان مدت اجاره به مستاجر واگذار می‌کند.
به بیان دیگر، قرارداد اجاره به شرط تملیک یک نوع توافق حقوقی است که در آن طرفین، یعنی مالک (اجاره‌دهنده) و استفاده‌کننده (اجاره‌برنده)، به توافق می‌رسند که اجاره‌برنده در ابتدا ملک را به اجاره‌دهنده اجاره داده و در پایان مدت زمان معین، اجاره‌برنده حق تملیک ملک را به عنوان خریدار اصلی به دست می‌آورد. به عبارت دیگر، قرارداد اجاره به شرط تملیک در واقع یک ترکیب از دو قرارداد، یعنی قرارداد اجاره و قرارداد خرید و فروش (تملیک) است.
برای انجام قرارداد اجاره به شرط تملیک، شرایط و جزئیات مربوط به مدت زمان اجاره، مبلغ اجاره، قیمت نهایی خرید، شرایط انتقال مالکیت، حقوق و تعهدات طرفین و سایر بند مربوطه باید در قرارداد مشخص شوند. در این نوع قرارداد، در ابتدا مالکیت ملک هنوز به اجاره‌دهنده تعلق دارد و پس از انقضای مدت زمان معین یا به اتمام شرایط معین، مالکیت ملک به مستأجر منتقل می‌شود.
عقد اجاره به شرط تملیک چه ویژگی‌هایی دارد؟
عقد در اصطلاح حقوقی در ماده 183 قانون مدنی به این نحو توصیف شده است:عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آنها باشد. بنابراین اجاره به شرط تملیک که یکی از انواع قرارداد اجاره است، از عقود به شمار آمده و دارای ویژگی‌ها و اوصافی می‌باشد. یکی از خصوصیات قرارداد اجاره به شرط تملیک، لازم بودن آن است به این معنا که طرفین قرارداد جز در موارد مصرح قانونی نمی‌توانند قرارداد را برهم بزنند. از طرف دیگر، قرارداد مزبور، معوض و تملیکی است. تملیکی بودن اجاره به شرط تملیک به معنای این است که در نهایت، موضوع قرارداد به مالکیت مستاجر در خواهد آمد و معوض بودن نیز به منظور این است که انتقال مالکیت در مقابل دریافت وجه است.
حقوق و تکالیف موجر و مستاجر در اجاره به شرط تملیک:
قرارداد اجاره به شرط تملیک برای طرفین قرارداد اعم از موجر و مستاجر حقوق و تکالیفی را ایجاد می‌کند:
- در صورتی که مستاجر اقساط خود را پرداخت نکرد، مالک میتواند اجاره را فسخ نماید.
- مستاجر میتواند در صورتی که عیب و نقصی در مورد اجاره باشد، عقد را فسخ کند.
- مالک نمی‌تواند در مدت اجاره به شرط تملیک، در ملک تصرف انجام دهد یا آن را به دیگری منتقل نماید.
- مستاجر موظف است از عین مستاجره مراقبت کرده و در آن تعدی و تفریط نکند.
البته با استناد بر حاکمیت اراده، طرفین می‌توانند هر شرط یا تعهدی که خلاف قوانین نباشد را در قرارداد خود اضافه نمایند و به آن متعهد گردند. به صورت کلی، بهتر است چه عنوان موجر چه به عنوان مستاجر قبل از انعقاد قرارداد و هر اقدام دیگر، از خدمات مشاوره حقوقی وکلای متخصص در این زمینه بهره ببرید تا بتوانید به بهترین نحو ممکن قرارداد اجاره به شرط تملیک معنقد نمایید.
نحوه تنظیم قرارداد اجاره به شرط تملیک چگونه است؟
قرارداد اجاره به شرط تملیک ممکن است شامل مفاد مختلفی باشد، که معمولاً در آنها موارد زیر درج می‌شود:
- هویت طرفین: شامل نام و آدرس طرفین قرارداد، یعنی مالک (فروشنده) و اجاره‌دهنده (خریدار).
- شرایط اجاره: شامل مواردی مانند مدت زمان اجاره، مبلغ اجاره، تاریخ شروع و پایان اجاره، و هرگونه شرایط و ضوابط اضافی در مورد اجاره می‌باشد.
- شرایط تملیک: شامل شرایط و ضوابطی که برای تملیک ملک توسط اجاره‌گیرنده باید برآورده شود، مانند پرداخت قسط‌ها، مبلغ خرید نهایی، زمان تحویل ملک و شرایط پرداخت وام (در صورت وجود) و سایر موارد مرتبط.
- حقوق و تعهدات طرفین: شامل حقوق و تعهدات مالک و اجاره‌گیرنده در طول مدت اجاره و همچنین پس از تملیک، مانند نگهداری و تعمیرات ملک، برخورداری از امکانات، و حقوق و تعهدات مرتبط با تملیک.
- شرایط خاتمه قرارداد: شامل مواردی مانند حقوق و تعهدات در صورت عدم تملیک توسط اجاره‌گیرنده در انتهای دوره اجاره، مانند حقوق پس از تملیک و یا عدم بازگشت مبلغ وام (در صورت وجود) و سایر موارد مرتبط.
- امتیازات و تعهدات طرفین: در بعضی از موارد، قرارداد اجاره به شرط تملیک میتواند شامل امتیازات و تعهدات خاصی برای هر یک از طرفین باشد. به عنوان مثال، اجاره‌گیرنده ممکن است تعهد کند که به عنوان خریدار اصلی از مالک معامله نخواهد کرد و یا مالک ممکن است تعهد کند که ملک را به اجاره‌گیرنده فروخته و در طول دوره اجاره تملیک نخواهد کرد.
- حقوق و تعهدات پس از تملیک: در صورتی که اجاره به شرط تملیک به تملیک ملک توسط اجاره‌گیرنده منتهی شود، میتواند حقوق و تعهداتی برای طرفین در این مرحله نیز وجود داشته باشد. مانند وضعیت حقوقی ملک پس از تملیک، واگذاری مالکیت و سایر موارد مرتبط.
در کل، مفاد قرارداد اجاره به شرط تملیک ممکن است بسته به شرایط و توافقات میان طرفین متفاوت باشد و برای اطمینان از دقت و صحت مفاد قرارداد، توصیه می‌شود به مقاله نحوه نوشتن قرارداد اجاره به شرط تملیک مراجعه فرمایید.
سخن نهایی:
همانگونه که ملاحظه نمودید، در این مقاله با اجاره به شرط تملیک، انواع آن، ویژگی‌های قرارداد اجاره به شرط تملیک آشنا شدیم. در نهایت باید گفت، برای پیشگیری از هر مسئله و چالش حقوقی باید یک قرارداد دقیق و استاندارد بین طرفین قرارداد اجاره منعقد شود؛ به همین منظور مجموعه وکیل‌باشی این امکان را برای شما به وجود آورده که با ثبت تنظیم قرارداد اختصاصی، نگارش قرارداد مطابق با شرایط و تعهدات موردنظر خود را به وکلای متخصص در این زمینه بسپارید تا با خاطری آسوده با طرف مقابل خود قرارداد اجاره به شرط تملیک منعقد نمایید.
نظر شما