سلام نو _ سرویس عمومی: برای خرید و فروش خودرو، طرفین معامله (فروشنده و خریدار) باید در مورد بسیاری از موارد به توافق برسند. برای معامله معمولا مبایعه‌نامه تنظیم می‌شود و طرفین باید شروط خود را در آن ذکر کنند. یکی از شروط اصلی فسخ معامله خودرو است که گاهی نادیده گرفته می‌شود. آیا می‌دانید که اگر مایل به فسخ معامله بودید اما بندی در قرارداد با این عنوان نبود، چه کار کنید؟ در برخی موارد، بنا به دلایلی ممکن است قصد فسخ قرارداد را داشته باشید؛ بنابراین در این شرایط لازم است با شروط فسخ و مراحل آن آشنا باشید.
ضرر و زیان و مراحل فسخ معامله خودرو
ضرر و زیان فسخ قرارداد خودرو را طرفین معامله طبق توافق تعیین می‌کنند. لازم است بدانید که باتوجه‌به خیارات مختلف که ممکن است تعهد نداشتن به آنها باعث ایجاد ضرر و زیان برای یکی از طرفین شود، نمی‌توان درصد کاملا مشخصی را برای همه انواع ضرر و زیان وارد شده به طرفین مشخص کرد. بنابراین در مورد شرایط فسخ معامله ماشین و ضرر و زیان ناشی از آن، طرفین (خریدار و فروشنده) باید موارد مصداق ضرر و زیان و میزان خسارت را در مبایعه‌نامه مشخص کنند.
نکته مهم اینجاست که برای دریافت ضرر و زیان، باید خریدار یا فروشنده ثابت کنند که به آنها ضرر و زیانی وارد شده است. از طرفی لازم است موارد ضرر و زیان جزء موارد ذکر شده در مبایعه‌نامه باشد. فراموش نکنید که میزان خسارت فسخ قرارداد نباید از چارچوب قانونی خارج شود.
خریدار و فروشنده ماشین باتوجه‌به تحقق موارد فسخ که در متن فسخ معامله خودرو مشخص شده، می‌توانند برای فسخ معامله ماشین از طرف فروشنده یا خریدار اقدام کنند. اگر طرفین مهلت فسخ معامله خودرو را مشخص کرده باشند، باید در همان بازه زمانی برای انجام مراحل فسخ معامله ماشین اقدام کنند.
مراحل فسخ معامله خودرو به شرح زیر است:
خریدار یا فروشنده که قصد فسخ قرارداد خودرو را دارد، باید به دفاتر قضایی مراجعه نماید و اظهارنامه‌ای مبتنی بر فسخ معامله تنظیم و در آن علت فسخ را مشخص کند؛
پس از ارسال اظهارنامه، خواهان باید به دفتر خدمات قضایی مراجعه و دادخواست تایید فسخ را ثبت کند؛
در این مرحله، دادگاه حقوقی به درخواست فسخ معامله رسیدگی می‌نماید و برای صدور رای تایید یا رد آن اقدام می‌کند؛
رأیی را که دادگاه حقوقی صادر می‌کند، به مدت ۲۰ روز قابل تجدید نظر خواهد بود.
شرایط فسخ معامله خودرو
در متن مبایعه‌نامه معامله خودرو یک سری اصطلاحات قانونی وجود دارد که به آنها خیارات گفته می‌شود. به‌طورکلی برای فسخ معامله خودرو باید حداقل یکی از ۹ شرط زیر وجود داشته باشد:
۱- خیار مجلس
یعنی دو طرف معامله هنوز در محل قرارداد نوشتن حضور داشته باشند. مثلاً شما برای معامله یک خودرو با فروشنده صحبت می‌کنید، قرارداد می‌نویسید اما در همان حین متوجه می‌شوید پولتان جور نشده یا خودرو ایرادی دارد که دلتان را زده است، در این صورت همان جا می‌توانید با اتکا به خیار مجلس، معامله را فسخ کنید.
۲- خیار غبن
یعنی یکی از دو طرف معامله از این خرید و فروش ضرر کرده باشد. مثلاً کسی خودرویی را فروخته و بعد متوجه می‌شود زیر قیمت فروخته در معامله خودرو فریب خورده و متضرر شده است، در اینجا می‌تواند به حکم خیار غبن معامله را فسخ کند. اگرچه که طبق عرف در بیشتر قراردادها نوشته می‌شود که «همه خیارات از جمله خیار غبن ساقط شده است». به این ترتیب کسی نمی‌تواند به سادگی آب خوردن زیر معامله‌ای که انجام داده بزند.
۳- خیار تدلیس
تدلیس در معامله خودرو یعنی فروشنده، مال را بهتر از آنچه که هست نشان دهد و با فریبکاری باعث شود شما عیب و ایرادهای مورد معامله، مثل خودرو را متوجه نشوید. به این فریبکاری غش در معامله خودرو گویند. اگر کسی اینطور خریدار را فریب دهد، خریدار می‌تواند به‌صورت قانونی قرار داد را فسخ کند، البته به شرطی که این امکان در قولنامه از دو طرف گرفته نشده باشد.
۴- خیار شرط
یعنی خریدار و فروشنده شرط کنند که هر دو یا یکی از آنها می‌تواند تا مدت مشخصی معامله را فسخ کند. برای خیار شرط باید در متن قولنامه، مدت زمان فسخ معامله خودرو را تعریف کرده باشید. مثلا ممکن است مدت زمان پشیمانی در معامله را تا ۲۴ ساعت یا حتی تا ۷۲ ساعت قید کرد.
بی‌شک وجود خیار شرط دردسرهای زیادی برای هرکدام از طرفین قرارداد دارد، چراکه بدون هیچ توجیهی، امکان برهم‌زدن قرارداد وجود دارد. بنابراین خیار شرط، فقط زمانی باید در متن قولنامه گنجانده شود که هم خریدار و هم فروشنده، روی آن توافق داشته باشند. همچنین در این صورت، باید در متن قولنامه مشخص کنید که جریمه فسخ قرارداد خودرو، دقیقاً باید چقدر باشد. همچنین این جریمه را باید کسی پرداخت کند که تقاضای فسخ را دارد.
۵- خیار تخلف شرط
در این مورد، اگر فروشنده یا خریدار شرط کرده باشد که کاری انجام دهد، مثلا پول را به شیوه‌ای مشخص بدهد یا سند را در روز مشخصی ثبت کند و بعد زیر قولش بزند، طرف مقابل می‌تواند به حکم خیار تخلف از شرط، معامله را فسخ کند.
۶- خیار تأخیر
اگر خودرو (یا هر چیز دیگری را) معامله کنید و در قراردادتان چیزی درباره زمان پرداخت وجه آن قید نشده باشد، تا سه روز فروشنده می‌تواند منتظر شما باشد که پول را بپردازید. در غیر این صورت معامله فسخ می‌شود.
۷- خیار تعذر تسلیم
برعکس مورد قبل، اگر خودرویی را معامله کنید اما فروشنده نتواند آن را تحویل بدهد معامله با خیار تعذر تسلیم فسخ می‌شود. مثلا اگر خودرویی را معامله کنید اما فردای معامله خودرو در پارکینگ فروشنده آتش بگیرد و از بین برود، معامله فسخ می‌شود.
خیارات دیگری هم وجود دارند که کمی پیچیده است و به مباحث تخصصی حقوقی مربوط می‌شود و شاید خیلی به کارتان نیاید. با آگاهی از شرایطی که در بالا گفته شد، باید مفاد قولنامه‌تان را تنظیم کنید.
یعنی قولنامه را جوری بنویسید که اختیارات قانونی، که به نفع هر دو نفر یعنی خریدار و فروشنده است، در آن لحاظ شده باشد و در عین حال مورد توافق هر دو طرف باشد تا بتوانید آن را با خیال راحت امضا کنید.
۸- خیار عیب
فسخ معالمه خودرو به علت عیب در این مورد زمانی است که همه مراحل نقل و انتقال را انجام داده باشید، پول رد و بدل شده باشد فسخ معامله بعد از انتقال سند (فسخ معامله خودرو بعد از تعویض پلاک) صورت بگیرد. در این حالت اگر متوجه نقصی در خودرو شدید، حق فسخ معامله ماشین را دارید. اگر دقت کرده باشید، خیار عیب دقیقا شبیه خیار تدلیس است ولی با این تفاوت که خیار عیب، برای بعد از اتمام خرید و فروش ماشین، تعریف می‌شود.
خودتان بهتر می‌دانید که هیچ فروشنده‌ای، حاضر به قبول خیار عیب نیست؛ چون امکان سواستفاده خریدار وجود داشته و می‌تواند مشکلات زیادی را برای فروشنده به وجود بیاورد. به همین دلیل است که معمولا خیار عیب را در متن قولنامه ماشین، ذکر نمی‌کنند.
۹- خیار اختیار رویت و تخلف از وصف
اگر فروشنده توصیف دروغین از خودرو ارائه کند، خریدار بر اساس خیار اختیار و تخلف از وصف می‌تواند معماله را فسخ کند.
نظر شما