غار دو اشکفت؛ جاذبه‌ی شگفت‌انگیز کرمانشاه

سلام نو _ سرویس گردشگری: غار دو اشکفت، یکی از قدیمی ترین سکونتگاه های انسان های غارنشین است که در شمال شهر کرمانشاه قرار دارد. مجموعه غارهای دو اشکفت درواقع از دو غار در مجاورت یکدیگر تشکیل شده است و در دامنه کوه "میوله" قرار دارد. ارتفاع غار دو اشکفت از دشت پایین دستش حدود ۳۰۰ متر است و مشرف بر پارک کوهستان کرمانشاه قرار دارد.

ارتفاع غار دو اشکفت از سطح دریا نیز ۱۶۰۰ متر است و ۴۰۰ متر مساحت دارد. این غار در سال ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۵۹۷۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردید. بازدید از شکل عجیب و شگفت انگیزغار دو اشکفت، آگاهی از تاریخچه آن و بازدید از یکی از کهن ترین سکونتگاه های انسان های اولیه تجربه ای متفاوت برای هر بازدید کننده خواهد بود. بنابراین، در سفر به کرمانشاه نباید بازدید از چنین جاذبه زیبا و طبیعی را از دست داد.

سیر تاریخی جالب غار دو اشکفت

سامان حیدری و فریدون بیگلری، دو تن از باستان شناسان مطرح استان کرمانشاه بودند که در سال ۱۹۹۹ میلادی نخستین بار غار باستانی دو اشکفت را کشف کردند. مطالعات گسترده ای توسط این دو باستان شناس درباره غار دو اشکفت انجام گرفت. بر اساس مطالعات آن ها، تاریخ سکونت در یکی از این دو غار به "دوره پارینه سنگی میانی" (۱۲۰ هزار تا ۴۰ هزار سال پیش) مربوط می شود.

این دوره باستانی به زمانی بازمی گردد که انسان های نئاندرتال (انسان های غارنشین و شکارچی) در غار دو اشکفت زندگی می کردند. مدت ها بعد از درون مجموعه غارهای دو اشکفت استخوان ها، ابزارآلات و ادوات سنگی زیادی کشف شدند و امروزه در موزه های سراسر کشور برای بازدید عموم نگه داری می شوند. ابزارهای سنگی کشف شده معمولا از جنس سنگ رادیو لاریت هستند که در اطراف غار وجود دارند.

برخی از آن ها نیز از جنس سنگ چخماق هستند. در ۱۲ کیلومتری غار دو اشکفت، در تپه های گاکیه در منطقه شرقی کرمانشاه سنگ چخماق به وفور وجود دارد و انسان ها در آن زمان سنگ چخماق برای ساختن ابزارآلات را از این منطقه تهیه می کرده اند. بسیاری از ابزارهای سنگی مربوط به صنعت موستری زاگرس هستند.

شاید بپرسید انسان های اولیه به چه دلیلی غار دو اشکفت را برای سکونت انتخاب کرده بودند. بدین سبب که، غار دو اشکفت در موقعیت جغرافیایی ویژه ای واقع شده است و وجود چشمه آب قابل شرب دائمی در مجاورت غار، از مهم ترین دلایل غارنشینان برای انتخاب غار دو اشکفت بوده است.

از دیگر مزایای غار دو اشکفت، قابل دسترس بودن آن هم از سمت پایین و هم از ارتفاعات بالاتر است. بنابراین، شکارچیانی که مدام برای شکار می رفتند و مجبور بودند به طور دائم به داخل و خارج از غار بروند، مکان بسیار خوبی برای زیستن بود. علاوه بر این، چشم انداز بسیار زیبایی از دشت پایین دست از دهانه غار دو اشکفت پیدا است و ساکنان غار می توانستند تمامی تحرکات و فعالیت های اطراف غار را مشاهده کنند.

غار دو اشکفت؛ غار عجیب کرمانشاه

غار مزبور مساحتی در حدود ۴۰۰ متر مربع دارد و ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۱۶۰۰ متر می باشد. تنها تالار موجود در داخل این غار با ابعاد ۲۳ × ۱۵ مترمربع دارای مسیر دسترسی بسیار آسان است.

وجود یک دالان در میانه غار که انتهای آن به دیواره پایانی می رسد، پناهگاهی امن تر از خود این غار فراهم آورده است.

لازم به ذکر است که تمامی ابزارها و استخوان های کشف شده از این غار در موزه های مختلف کشور نگهداری می شوند. برای مثال، در موزه ملی ایران دو سنگ سیاه کشف شده از غار مزبور وجود دارند که موسوم به “سنگ مادر” می باشند.

گروه های شکارچی انسان ها که در داخل این غار زندگی می کردند، از امکانات مختلف اطراف آن نیز بهره می بردند. این قابلیت ها عبارت بودند از:

چشمه های آب دائمی: وجود این چشمه ها آب مورد نیاز ساکنین را تامین می کرد.

دسترسی به ارتفاعات بالاتر: ‌این دسترسی سبب می شد که شکارچیان بتوانند پناهگاه های دیگر موجود در اطراف این غار را شناسایی کنند.

چشم انداز مناسب دهانه غار به دشت: دهانه این غار رو به دشتی فراخ قرار دارد. بنابراین، گروه های شکارچی می توانستند در زمان مناسب که جانوران مختلف در دشت مجاور این غار گرد هم می آمدند، به شکار بپردازند.

علاوه بر آن، این گروه ها می توانستند از منابع سنگ موجود در دشت های اطراف این غار استفاده کنند. برای مثال، تپه های گاکیه در شرق کرمانشاه که سنگ چخماق از آن استخراج می شد، حدود دوازده کیلومتر با غار مزبور فاصله دارد.

در دشت های مجاور غار مزبور، جانوران مختلفی از قبیل بز کوهی، میش و گاو وحشی، آهو و گراز، گورخر و مارال وجود داشتند. مطالعات انجام گرفته نشان می دهند که انسان های شکارچی بیشتر از جانورانی نظیر بز کوهی، میش وحشی، گورخر و اسب وحشی استفاده می کردند.