سلام نو _ سرویس گردشگری: سابقه بازار در کرمان به بیش از ۶۰۰ سال قبل میرسد، به عصر تیموریان و زمانی که عده‌ای دور هم جمع شدند و بازار اختیاری را به عنوان اولین شالوده بازار بزرگ کرمان پی ریزی کردند. از آن پس در مقاطع مختلف تاریخی قسمتهای دیگری به آن اضافه شد و نهایتاً به شکل گیری بازاری منتهی شد که امروز از جهت راسته بودن بزرگترین بازار کشور به شمار می رود.
این مجموعه ارزشمند به صورت شرقی، غربی از میدان ارگ شروع شده و به خیابان میرزا رضای کرمانی ختم می شود و در طول ۱۲۰۰ متر فضای مسقف (به جز بازار مظفری) جاذبه های گرانبهایی چون گنجعلی‌خان، مجموعه وکیل، سرای سردار، قیصریه ها را در خود جای داده است.
قدمت بازار کرمان
یکی از بزرگترین استان های ایران کرمان است که در دل کویر قرار گرفته و در سمت جنوب شرقی کشور واقع است. این استان هفت هزار جاذبه تاریخی دارد که ۷۰۰ مورد از آن ها در لیست آثار ملی ایران نیز قرار گرفته اند. به دلیل جاذبه هایی که در این استان وجود دارد به عنوان پنجمین شهر تاریخی ایران عنوان گرفته است.
جاذبه ای که در این مطلب از مجله ی گردشگری الی گشت می خواهیم به آن اشاره کنیم، بازار کرمان است که قدمت آن به بیش از ۶۰۰ سال قبل باز می گردد. این بازار در دوره ی مظفری و تیموری ساخته شده و در راستای شکل گیری و گسترش شهر کرمان ساخت اولیه آن تغییرات بسیاری یافته است.
بازار بزرگ کرمان، بازاری تاریخی است که از میدان ارگ آغاز می شود و تا خیابان میرزارضای کرمانی امتداد می یابد. در واقع این بازار، خط مستقیمی است که در گذشته در دو سوی آن، دو دروازه ورودی و خروجی شهر یعنی دروازه ارگ و دروازه مسجد قرار داشت.
بازار کرمان را به عنوان بزرگترین راسته بازار ایران می شناسند که با ورود به آن، هم سفری در تاریخ ۶۰۰ ساله را تجربه می کنید، هم در فضایی بومی و جذاب شهر قرار می گیرید و هم فرصت خرید کالاها از جمله سوغات و صنایع دستی باکیفیت را دارید.
بیشترین بخش بازار از قرن هشتم هجری به بعد و در زمان فرمانروایان مختلف ساخته شده است.
در هر بخش از این بازار جلوه ای متفاوت از هنر و معماری ایرانی اسلامی را می بینید و با فضایی متفاوت رو به رو می شوید. اینجا یکی از مهم ترین مراکز تاریخی و تجاری کرمان محسوب می شود و بیش از ۶۰ درصد جاذبه های تاریخی شهر را می توانید در آن ببینید.
بد نیست بدانید که نام این اثر ارزشمند به خاطر همین ویژگی های منحصر به فرد معماری، از تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۰ با شماره ۳۸۵۶ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.
معماری بی‌نظیر بازار کرمان
بازار بزرگ کرمان از لحاظ ساختار، کاملا سنتی است و شامل بخش‌های راسته یا گذرگاه اصلی و فرعی، سرا، تیمچه و چهارسوق یا چهارسو می‌شود. در بخش مرکزی بازار یک حیاط قرار دارد که اطراف آن با حجره‌های مختلف احاطه شده است. معماری بازار به گونه‌ای است که علاوه بر لذت خرید، از محیط بازار و شکل خاص معماری استادکاران ایرانی نیز لذت می‌برید.
یکی از ویژگی‌های بارز معماری این بازار سادگی آن است. در برخی نقاط از سقف بازار کاشی‌های آبی کار شده اما رنگ غالب خاک است و طاق‌ها در ابعاد کوچک و بزرگ متقارن تکرار شده‌اند.
این بازار سرپوشیده، بسیار متراکم است و همین امر باعث شده کمترین میزان جذب گرما و و بیشترین میزان سایه را داشته باشد. لایه کاهگلی بر روی بدنه بازار مانند عایق عمل می‌کند و گرمای حاصل از تابش خورشید را برمی‌گرداند.
سقف بازار نیز دارای ارتفاع زیادی بوده و هر طاق دارای دریچه است که باعث گردش جریان هوا و تامین نور در داخل بازار می‌شود؛ در چند بنا نیز برای تهویه هوا از بادگیر استفاده شده است.
بازار کرمان از بخش‌های مختلفی مانند بازار اختیاری، بازار وکیل، بازار قلعه، بازار قلعه محمود، بازار سردار، بازار گنجعلی خان، بازار قیصریه (زرگری)، بازار کفاش‌ها، بازار مسگرها، بازار عطاران، بازار مظفری، بازار قدمگاه، بازار آهنگری، بازار عزیز و بازار کلاه‌مال‌ها تشکیل می‌شود. هر یک از بازارهای نام برده، توسط چهارسوق‌ها به یکدیگر متصل می‌شوند.
در هر یک از این بازارها مسجد و حمام نیز وجود دارد. مسجد وکیل، مسجد گنجعلی خان و مسجد چهل ستون مساجدی هستند که متصل به بازار می‌شوند و جزئی از بنای بازار محسوب می‌شوند.
یکی دیگر از بناهای معروف داخل بازار، مجموعه ابراهیم خان است که شامل مسجد، مدرسه، کاروان‌سرا و حمام است و همچنین مجموعه وکیل که مدرسه و مسجد وکیل را در خود جای داده است.در ادامه با خصوصیات و نحوه فعالیت تعدادی از بازارهای نام برده شده آشنا خواهیم شد.
نظر شما