سلام نو _ سرویس گردشگری: یکی از جاذبه های دیدنی در شهر قزوین که دیدنش به هر گردشگری که به این شهر برای اولین بار پا می گذارد توصیه می شود، حمام قجر در قزوین و یا به عبارتی دیگر؛ موزه ی مردم شناسی است.
این جاذبه ی تاریخی که امروزه از آن به عنوان موزه استفاده می شود، یکی از بناهای معروف و خوش ساخت در زمینه ی معماری ایرانی در این شهر است که آن را از جهات مختلف مورد توجه قرار می دهد.
آشنایی با حمام قجر
حمام قجر در سال ۱۵۰۷ هجری در این شهر و به دستور پادشاه معروف صفویان، شاه عباس صفوی و به دست یکی از اقوام قاجار تا قبل از به قدرت رسیدن آنان یعنی امیر گونه خان قاجار ساختار شد. از ساخت این حمام نزیدک به ۳ قرن است که می گذرد اما همچنان استوار و زیبا به رسم قدیمش باقی مانده است.
در حال حاضر از این حمام به عنوان یکی از بزرگ ترین موزه های شهر قزوین یاد می شود و در گذشته از آن به عنوان بزرگ ترین گرمابه های ایران یاد می شده است. اگر قصد سفر به شهر قزوین را دارید حتما از این موزه بازدید کنید.
دلیل اصرار ما بر بازدید از این موزه این است که با بازدید از این موزه می توانید در مدت کمی با مردم قزوین و تاریخ این شهر قدیمی و بزرگ آشنا شوید. حمام قجر در گذشته به نام حمام شاهی هم معروف بوده است.
این حمام دارای ۱۰۴۵ متر فضای مفید است. می دانید چرا این حمام را به نام قجر می شناخته اند؟ بالاتر به پاسخ این سوال اشاره کردیم! این حمام به فرمان یک صفوی و به دست های یک قجری ساخته شده است. به هر حال اسم این حمام هر چه که بوده است؛ دارای ۳ بخش اصلی است که عبارتند از: گرمخانه، سربینه و میاندر. البته این حمام قسمت های دیگری هم دارد ولی مهم ترین قسمت هایش همین ۳ بخش هستند.
در ضمن حمام از ۲ بخش زنانه و مردانه نیز تشکیل شده است. در اصلی این حمام رو به قسمت جنوبی باز می شود و از طریق راه پله هایی پیچ در پیچ به سربینه می رسیده است. در قسمت سربینه هم یک حوض بسیار کوپک و زیبا قرار گرفته است که در خود ۶ شاه نشین مجزا دارد.
هر کدام از این بخش ها دارای طاق و نقشه ای ۸ ضلعی هستند. سربینه در واقع قسمت استراحت و رختکن حمام قجر در قزوین بوده است. سربینه از ۲ قسمت غربی و شرقی تشکیل شده است و دارای ۲ طاق جناغی است.
گرمخانه هم در حمام های مدل سنتی قدیمی همچون حمام قجر در قزوین شامل قسمت هایی همچون: حوض آب سرد، تونل های گربه رو، خزینه ی آب گرم و اعیان نشین بوده است. قسمت های زنانه و مردانه هم به صورت چلیپا ساخته می شدند.
اتاقک های برای شست و شو در چپ و راست آن تعبیه شده بوده است. برای آوردن آب هم از تنبوشه های سفالی استفاده می کرده اند.
جاذبه‌های دیدنی حمام قجر
موزه قجر با بخش‌های مختلفی آشنا خواهید شد که هر کدام سبک زندگیِ گذشتگانمان و همچنین مطالب بسیار مفید تاریخی را در اختیارمان قرار می‌دهند. علاوه بر آن، تماشای فضای بسیار قدیمی و جذاب حمام قجر باعث شگفت‌زدگی‌تان خواهد شد.
بسیاری از گردشگرانی که به شهر زیبای قزوین سفر کرده و از حمام قجر دیدن می‌کنند، عکس‌های متعددی را در بخش‌های مختلف این موزه مردم‌شناسی و روبهروی ماکت‌های این موزه می‌گیرند. این ماکت‌ها به قدری جذاب و طبیعی ساخته شده‌اند که دقایق زیادی به آن‌ها خیره خواهید شد و چنین تصور خواهید کرد که هر لحظه ممکن است یکی از آن‌ها حرکت کرده و شما را غافلگیر کنند!
مطلب مهمی که در مورد حمام قجر وجود دارد این است که اکثر مردم به خاطر اسم این حمام چنین تصویر می‌کنند که تاریخ ساخت این بنا به زمان قاجار بازمی‌گردد. اما باید بگوییم که این حمام قدیمی در زمان حکومت صفویان و به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده است.
در حقیقت نام این حمام به سازنده اصلی آن یعنی امیر گونه خان قاجار باز می‌گردد.
نکته جالب این است که دستور ساخت این بنا توسط یک خاندان صفوی و مراحل ساخت آن از صفر تا صد توسط یکی از خاندان قاجار انجام شده. چرا که امیر گونه خان قاجار یکی از نوادگان قاجار بوده و به همین دلیل نیز نام این حمام، قجر نهاده شد.
تاریخ ساخت حمام قجر به سال ۱۵۰۷ هجری باز می‌گردد که از آن زمان به بعد این حمام حدود ۳۰۰ سال مورد استفاده عموم قرار گرفت و در نهایت تبدیل به موزه مردم‌شناسی شهر قزوین در سال‌های اخیر شد.
کاشی‌کاری بخشی جدانشدنی از معماری ایرانی است و در کنار طاق‌های رسمی‌بندی، یکی از تزیینات اصلی حمام قجر به حساب می‌آید. همچنین، کف این حمام با سنگ مرمر پوشیده شده است. این حمام گنبد آجری بزرگی دارد که در بخش مرکزی آن، فضایی به‌عنوان نورگیر به چشم می‌خورد.
این نورگیر نور تمام بخش‌های حمام را تامین می‌کند. در گذشته حمام‌ها نسبت به سطح خیابان پایین‌تر ساخته می‌شدند و برای تامین نور و تهویه، جام‌خانه‌هایی در سقف آن‌ها تعبیه می‌شد که علاوه بر کاربرد مفیدش، نمای زیبایی به حمام‌های ایرانی می‌داد.
نظرات