سلام نو _ سرویس گردشگری: کویر لوت، بیابانی پهناور است که قریب به ۱۰ درصد از گستره ایران را در بر می‌گیرد. کویر لوت، از جمله مناطق خشک و فراگرم جهان محسوب می‌شود که ۱۲۰ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد. این منطقه سرشار از ناشناخته‌ها است.
مدت‌ها چال مرکزی گندم بریان در نزدیکی این کویر را به‌عنوان گرمترین نقطه کره زمین می‌دانستند و البته در باور نادرست، عده‌ای آن را بزرگترین بیابان جهان می‌پندارند.
حال آنکه ۲۴ بیابان دیگر در جهان وجود دارد که بزرگ‌تر از کویر لوت هستند و جالب‌تر آنکه بزرگترین بیابان جهان در قطب جنوب واقع شده است.
اما این مسئله، چیزی از عظمت و شگفتی کویر لوت نمی‌کاهد؛ چراکه این پهنه سوزان و اسرارآمیز، آن‌قدر جذابیت داشته است که به‌عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث طبیعی یونسکو ثبت شود.
دشت لوت کجاست
کویر لوت محدوده‌ای وسیع است که بخش‌هایی از سه استان پهناور سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و کرمان را در بر می‌گیرد. این پهنه سوزان و کمتر شناخته شده که از شمال به جنوب امتداد یافته است، از غرب با گسل «نای‌بند» و از شرق با گسل «نهبندان» محدود می‌شود. میانگین طول بیابان لوت در راستای شمال به جنوب آن ۹۰۰ کیلومتر و از غرب به شرق، ۳۰۰ کیلومتر برآورد شده است.
گستردگی کویر لوت باعث به‌جود آمدن مناطق مختلف با اقلیم و ویژگی‌های جغرافیایی متفاوت در آن شده است؛ اما علاقه‌مندان به کویرگردی و بهره‌مندی از جاذبه‌های کم‌نظیر و متفاوت کویر لوت، عموما مسیرهای مشخص و شناخته شده‌ای را برای سفر به کویر لوت انتخاب می‌کنند.
از جمله این مناطق می‌توان به منطقه شهداد و کلوت‌های کرمان اشاره کرد. حدود ۷۰ درصد از این کویر وسیع در استان کرمان و ۳۰ درصد باقی‌مانده آن در استان‌های خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان واقع شده است.
برای سفر به منطقه کلوت‌ها، ابتدا باید خود را به کرمان برسانید و از آنجا عازم شهداد شوید. اگر از تهران عازم این منطقه هستید، سفر زمینی شما تا مقصد شهداد ۱۰ ساعت زمان خواهد برد و به‌واسطه جاده ناهموار شهداد، حرکت به‌سمت کلوت‌ها نیز دو ساعت دیگر به زمان سفر شما خواهد افزود.
در طول مسیر سفر به شهداد، باید از شهرهای قم، کاشان، یزد، رفسنجان و کرمان گذر کنید. اگر به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی می‌اندیشید باید در نظر داشته باشید که پرواز یا قطار مستقیم به شهداد وجود ندارد و باید کرمان را به‌عنوان مقصد اولیه خود انتخاب کنید.
از شهداد تا ابتدای منطقه کلوت ها حدود ۴۵ کیلومتر راه است. توجه داشته باشید که در کیلومتر ۲۰ جاده شهداد به‌سمت کلوت‌ها، به یک سه‌راهی برخواهید خورد که سمت راست آن به کمپ کویری می‌رسد.
دمای دشت لوت
در مطالعه گرمترین نقاط کره زمین با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای بیابان لوت در سال‌های ۲۰۰۴، ۲۰۰۵، ۲۰۰۶، ۲۰۰۷ و ۲۰۰۹ به عنوان گرمترین نقطه کره زمین اندازه‌گیری شد که در سال ۲۰۰۵ با دمای ۷۰٫۷ درجه سانتی گراد گرمترین رکورد دما در تمام زمین را ثبت کرده‌است.
این دما ۱۲ درجه سانتی‌گراد بیش‌تر از رکورد رسمی دمای هوای زمین است که در سال ۱۹۹۲ در لیبی ثبت شده‌است.
باید توجه داشت که گرمترین نقطه کره زمین در سال‌های مختلف تغییر می‌کند؛ برای در سال ۲۰۰۳ کوئینزلند استرالیا با دمای ۶۹٫۳ درجه سانتی‌گراد گرمترین نقطه زمین بوده که این دما دومین دمای بالا پس از لوت در دوره هفت‌ساله مطالعه ناسا به‌شمار می‌رود.
علاوه بر آن دمای سطح زمین معمولاً بالاتر از دمای هوا در همان نقطه است و اعداد ثبت‌شده به‌عنوان دمای سطح زمین که با استفاده از شاخص دمای سطح به‌دست آمده، به‌معنای دمای هوای آن مناطق نیست.
مطالعات دانشمندان در سال ۱۹۱۵ درباره تفاوت دمای هوا و سطح زمین در دره مرگ کالیفرنیا نشان داد که در حالی که دمای سطح زمین در عمق ۰٫۴ سانتی‌متری خاک سطحی ۷۱٫۵ درجه سانتی‌گراد اندازه‌گیری شد، هم‌زمان دمای هوا در ارتفاع ۱۲۰ سانتی‌متری سطح زمین ۴۲٫۵ درجه سانتی‌گراد بوده‌است.
بسیاری از منابع به اشتباه منطقه گندم بریان را گرم ترین منطقه لوت اعلام می‌کنند اما بعدها مشخص شد که چاله مرکزی لوت دارای بالاترین سطح دما نسبت به بقیه قسمت های آن است.
اما با همه این موضوعات دما در فصول مختلف و روزهای مختلف سال متغیر است و هیچ نقطه‌ای در زمین نیست که دمای کاملا یکسانی داشته باشد و به قطع و برای همیشه گرم ترین نقطه در جهان باشد اما با توجه به اندازه گیری دما به صورت میانگین در برخی سال ها این بیابان گرم ترین نقطه جهان بوده است اما این موضوع همیشگی نیست و متغیر است.
شاید تصور کنید که دشت لوت خالی از پوشش گیاهی یا گونه های جانوری باشد اما یک گونه گیاهی به نام گز هم در این دشت وجود دارد. دشت لوت با وجود سختی آب و هوا اما گونههای جانوری متنوعی دارد، روباه شنی، خرگوش، گربه شنی، جبیر، جرد، سارگپه، شاهین، مگس گیر، چک کاکلی، تیر مار، شتر مار، مار جعفری، آگامای سروزغی، دم سیاه و عربی و انواع عقرب شامل عقرب طلایی، سیاه و جرار و در ارتفاعات کل، بز و جبیر قابل مشاهده است که نشانه چرخه فعال اکولوژی دشت لوت است.
نظر شما