کویر لوت، پهنه‌ای بی‌کران از شن و ماسه، جاذبه‌ای منحصر به فرد را در مرکز کشور خلق کرده است. این سرزمین کهن، با تضادهای شگفت‌انگیز آب و هوایی، از سوزان‌ترین گرمای زمین تا سرمای زمستانی طاقت‌فرسا، میزبان گردشگران پرشمار خواهد بود. در این سفر، به کویر لوت کرمان با ما همراه باشید تا رازهای این سرزمین شگفت‌انگیز را کشف کنیم.
قدری با کویر لوت آشنا شوید
کویر لوت به عنوان یکی از زیباترین جاذبههای کشور، در جنوب شرقی ایران واقع شده است و بخشی از آن به عنوان یکی از جاهای دیدنی کرمان شناخته می‌شود. با این وجود بخش‌هایی از آن نیز در استان‌های یزد، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی قرار دارد. این بیابان پهناور، با عنوان بیست و هفتمین بیابان بزرگ جهان شناخته می‌شود و با دارا بودن جاذبههای طبیعی منحصر به فرد، هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می‌کند. نکته قابل توجه این است که استفاده از واژه کویر برای «لوت» نادرست است. در واقع، لوت یک بیابان تمام‌عیار محسوب می‌شود و کویر تنها بخش کوچکی از مساحت آن را تشکیل می‌دهد.
کویر لوت در کجا قرار دارد؟
کویر لوت کرمان، از غرب با گسل نای‌بند و از شرق با گسل نهبندان محدود می‌شود. گستردگی بی‌نظیر دشت لوت، باعث پدید آمدن مناطق مختلف با اقلیم و ویژگیهای جغرافیایی متفاوت در آن شده است. با این وجود، علاقه‌مندان به کویرگردی و ماجراجویی، عموماً مسیرهای مشخص و شناخته شده‌ای را برای سفر به این سرزمین اسرارآمیز انتخاب می‌کنند. یکی از مرسوم ترین راه ها این است که با خرید بلیط قطار خود را به یکی از شهرهای کویری مثل کرمان یا طبس برسانید و سپس، باکمک راهنماهای محلی، از مناطق مختلف دشت لوت بازدید کنید. منطقه شهداد و کلوت‌های کرمان از جمله محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در کویر لوت هستند. فاصله کویر لوت تا کرمان چیزی در حدود ۹۵ کیلومتر است و به صورت حدودی از کرمان تا کلوت های شهداد حدود یک ساعت و نیم فاصله است. حدود ۷۰ درصد از این کویر وسیع در استان کرمان و ۳۰ درصد باقی‌مانده در استان‌های خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان واقع شده است. برای لذت بردن از تمامی جاذبههای کویر لوت، گزینههای مختلفی پیش روی شما قرار دارد. شما میتوانید با وسیله شخصی بخشی از این مسیر را طی کنید. اما اگر به دنبال سفری لذت بخش و بدون دردسر هستید، بهترین مسیری که پیش روی شما قرار دارد، خرید بلیط قطار است.
گرم‌ترین نقطه کویر لوت کدام بخش است؟
کویر لوت به عنوان یکی از گرم ترین نقاط جهان در ایران محسوب می‌شود. با توجه به وسعت بالای این بیابان وسیع، دمای هوای دشت لوت در تمامی نقاط آن یکسان نیست. گندم‌بریان یا ریگ‌سوخته، نامی آشنا برای گرم‌ترین نقطه کویر لوت و به عبارتی گرم‌ترین نقطه زمین است. این بخش سوزان، با دمای خیره‌کننده‌ای در حدود ۷۰ درجه سانتیگراد، در شهرستان راور استان کرمان واقع شده است. گرمای سوزان کویر لوت راور کرمان، در سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹ به طور مداوم رکورد گرم‌ترین نقطه زمین را به خود اختصاص داده بود. با وجود گرمای طاقت‌فرسا، گندم‌بریان جاذبه‌ای منحصر به فرد برای گردشگران به شمار می‌رود. سفر به گندم‌بریان، تجربه‌ای چالش‌برانگیز و به یاد ماندنی است که فقط برای افراد شجاع و با تجربه به کمک راهنماهای محلی توصیه می‌شود. اگر قصد دارید به این منطقه از کویر لوت کرمان سفر کنید، بهتر است پیش از هر چیز تجهیزات کاملی با خود به همراه داشته باشید.
لاله زار. سردترین نقطه کویر لوت
بسیاری از افراد، کویر لوت را با آب و هوای گرم و سوزان آن به یاد می‌آورند. اما در دل این کویر مناطق سردسیری نیز مشاهده می‌شود. لاله زار، شهرستانی ییلاقی در جنوب استان کرمان، در دل پهنه سوزان کویر لوت، به عنوان سردترین نقطه این بیابان پهناور شناخته می‌شود. این شهر زیبا، با ارتفاعی بیش از ۲۷۰۰ متر از سطح دریا، در فصل‌های گرم سال، پناهگاهی خنک و دل‌انگیز برای مسافران و طبیعت‌گردان به شمار می‌رود. شرایط آب و هوایی منحصر به فرد لاله زار موجب شده تا این منطقه با میانگین دمای سالانه، ۱۱ درجه، به عنوان یکی از مناطق سرد کشور شناخته شود. دمای کویر لوت در شب، در این منطقه به کمترین میزان ممکن میرسد. به طور کلی اگر قصد گذراندن شب در کویر لوت کرمان را دارید، باید توجه داشته باشید که دمای این بیابان معمولا در شب به زیر صفر درجه میرسد، به همین دلیل باید وسایل گرمایشی و لباس مناسب، با خود به همراه داشته باشید.
آشنایی با مهم ترین بخش های کویر لوت
وسعت بالا و تفاوت ارتفاع در نقاط مختلف کویر لوت، موجب شده تا این بیابان از نظر ویژگیهای جغرافیایی، شرایط متنوعی را تجربه کند. به طور کلی میتوان کویر لوت را به سه بخش اصلی تقسیم کرد:
۱. لوت شمالی:
- شمالی‌ترین منطقه لوت که در محدوده استان خراسان جنوبی و حوالی بیرجند واقع شده است.
- ارتفاع این بخش در شمالی‌ترین نقاط به ۱۰۰۰ متر میرسد و با پیشروی به سمت جنوب، تا ۵۰۰ متر کاسته می‌شود.
- لوت شمالی منطقه‌ای ریگی و شنی است که قسمت جنوبی آن را بریدگی‌های نامنظمی تشکیل می‌دهد که به «رود شور بیرجند» منتهی می‌شود.
۲. لوت مرکزی:
- متفاوتترین قسمت کویر لوت که با نام «چاله لوت» نیز شناخته می‌شود.
- این بخش ۱۶۲ کیلومتر طول و ۵۲ کیلومتر عرض دارد و پوشیده از توده‌های عظیم و به هم پیوسته ماسه‌ای است.
۳. لوت جنوبی:
- جنوبی‌ترین منطقه از کویر لوت که به لحاظ پوشش گیاهی و آثار به جای مانده از تمدن‌های باستانی، پربارتر از سایر بخش‌های آن است.
- این بخش با نام «لوت زنگی محمد» شهرت دارد و قسمت عمده‌ای از استان کرمان و شمال سیستان و بلوچستان را در بر می‌گیرد.
- لوت جنوبی از نظر زمین‌ریخت‌شناسی یا ژئومورفولوری به سه بخش مجزا تقسیم می‌شود:
- دشت سر:
- این بخش در مرکز کویر لوت واقع شده و علاقه‌مندان زیادی را به خود جلب می‌کند.
- دشت سر از غرب به کلوت‌ها و کلوتک‌ها، از شمال به مسیر ارتباطی شهداد به نهبندان، از شرق به ریگ یلان و از جنوب به هامون شور و لوت جنوبی محدود می‌شود.
- این منطقه که در منابع خارجی با عنوان «هامادا» یاد شده است، از سنگ‌های بزرگ و کوچکی پوشیده شده که گویی توسط استادکارانی توانمند در کنار هم قرار گرفته‌اند. به همین دلیل به دشت سر، «سنگ‌فرش بیابان» نیز گفته می‌شود.
- کلوت‌ها:
- کلوت اصطلاحی محلی است و به خندق‌های عمیق و هرم‌های ماسه‌ای عظیم گفته می‌شود که بر اثر فرسایش خاک پدید آمده‌اند و پدیده‌ای منحصر به فرد در جهان قلمداد می‌شوند. علت به وجود آمدن این کلوت‌های تماشایی که شاید مهم‌ترین جاذبه لوت به شمار می‌روند، فرسایش توسط رود شور و بادهای ۱۲۰ روزه سیستان است.
- تپه‌های ماسه‌ای:
- در قسمت خاوری لوت مرکزی و در منطقه‌ای به وسعت ۵۰ هزار هکتار وجود دارد که پوشیده از تپه‌های ماسه‌ای است.
- ارتفاع برخی از این تپه‌های هلالی شکل یا برخان، تا ۵۰۰ متر تخمین زده می‌شود.
- دشت سر:
سخن پایانی
در سرتاسر ایران میتوانید انواع مختلف آب و هوا و جاذبههای طبیعی را مشاهده کنید. با وجود این تنوع، سفر به کویر لوت کرمان یکی از متفاوتترین تجربههایی است که میتوان به خاطر سپرد. اگر شما نیز به دنبال این تجربه منحصر به فرد هستید، تنها کافی است همین حالا به سایت یوتراوز مراجعه کرده و بلیت سفر خود را تهیه نمایید.
نظر شما