سلام نو _ سرویس گردشگری: درباره ی تاریخ و زمانی که پل خواجو ساخته شد باید بگوییم که بر اساس منابع تاریخی که هنوز هم موجود هستند، این پل در سال ۱۰۶۰ ساخته شده و دستور ایجاد آن را شاه عباس دوم صفوی داده بوده است.
البته قبل از این که این پل ایجاد بشود، یک پل دیگر هم در همین قسمت از شهر اصفهان وجود داشته که اسمش پل حسن بیگ بوده است و به دستور شاه عباس این پل را خراب کردند و به جای پل قدیمی، پل جدیدی ساختند که امروزه غنای تاریخی و شهرتی عالم گیر دارد.
آشنایی با پل خواجو اصفهان
بنای پل خواجو شامل چهار طبقه با کاشیکاری‌های عصر صفویه احداث شده است. بازدید از این مکان در فصل بهار و هنگام طغیان آب زاینده رود منظره بسیار جالبی دارد، به گونه ای که باعث می شود تا مردم به این مکان بیایند و زیبایی های اطراف را تماشا کنند.
در وسط پل هم محل اقامت موقتی پادشاه و خانواده سلطنتی را خواهید دید که به ساختمان بیگلربیگی مشهور است. در زمان‌های گذشته از این پل محلی برای گذر و ساختمانی برای اقامت موقت شاه و همچنین سد و آب‌بند استفاده شده است.
با ساخت این پل توسط شاه عباس، زرتشتیان می توانستند از زاینده رود رد شوند و راهشان کوتاه‌تر می شد.
شاه عباس در میان این پل محلی برای اقامت کوتاه مدت خود و خانواده خود داشت، همچنین کاربردهای دیگری نیز مانند تماشای مسابقات قایقرانی، تفرجگاه برای مردم بوده است. پل خواجو در سال ۱۲۹۰ هجری در زمان حکومت ناصر الدین شاه قاجار مرمت شده است.
طول این پل و تعداد دهانه هایش به طور دقیق مشخص نیست و هر مورخی عدد متفاوتی می گوید. البته در طول تاریخ این پل دچار تغییراتی شده و برخی قسمت های آن از بین رفته اند، به همین دلیل تفاوت در اندازه های قدیم و جدید وجود دارد.
تماشای غروب از این پل بسیار لذت‌بخش است و همواره نوازندگانی بر روی این پل هنرنمایی می کنند و برای تمام رده‌های سنی دلنشین است. همچنین گاهی نورپردازی سه بعدی در این پل اجرا می‌شود که بسیار دیدنی است.
پی‌های پل خواجو برای پایداری بیشتر به آب نیاز دارند و بحث جالب اینجاست که آب نه تنها باعث فرسایش آن نمی‌شود بلکه آن را مستحکم‌تر می‌کند.
در گوشه‌های شرقی پل خواجو نیز دو شیر سنگی خودنمایی می‌کنند که نماد سپاهیان بختیاری و محافظان اصفهان در عصر صفویه هستند. نزدیک مجسمه شیر در سمت شمال پل قبله نمایی به شکل آفتاب تعبیه شده است.
معماری حیرت انگیز پل خواجو
در معماری و طراحی‌های پل زیبای خواجو اسراری کشف شده است که بیش از پیش آن را مرموز و شگفت انگیز کرده‌اند و هر کدام جلوه‌ای از هنر، خلاقیت و مهندسی دقیق زمان خود هستند. برخی از مهمترین آن‌ها را در ادامه آورده‌ایم.
۱. شیرهای سنگی: در کل ۱۲ شیر سنگی در اصفهان وجود دارد که نمادی از این شهر هستند و هر کدام در جای مشخصی قرار دارند، ۲ عدد از آن‌ها در دو طرف پل خواجو ساخته شده‌اند. برخی معتقدند این شیرها نمادی از سپاهیان بختیاری است که از اصفهان و زاینده رود محافظت می‌کنند. روی بدن این شیرها حروفی حجاری شده که به اعتقاد برخی از کارشناسان نشان دهنده حروف اول اسم سازندگانشان است. همچنین طرح‌هایی هم بر بدن شیرها حکاکی شده که نمادی از ورزش‌های باستانی اصفهان هستند.
۲. شمع‌ها: اگر از زاویه ۳۰ تا ۴۰ درجه شرقی به دهانه‌های پل از زیر آن بنگرید، شاهد اشکال شمع مانندی خواهید بود که از تداخل دهانه‌ها به وجود آمده و شگفتی این پل را دو چندان کرده‌اند. هنگام غروب آفتاب بهترین زمان برای دیدن این شمع‌هاست.
۳. قبله نما: در نزدیکی شیرهای سنگی و در سمت شمالی پل روی تخته سنگی، قبله نمایی به شکل آفتاب وجود دارد که دیدن آن خالی از لطف نیست.
۴. نمایی از گنبد حرم امام رضا (ع): اگر در فاصله چند متری از پل بایستید و به دهانه‌های پایینی پل نگاه کنید، نمایی مشابه گنبد حرم مطهر امام رضا (ع) را خواهید دید. به خصوص اگر در تاریکی شب کنار این پل قدم بزنید و چراغ‌های بخش پایینی دهانه‌ها به طور کامل روشن باشد، دیدن این نمای زیبا ساده‌تر است.
۵. سرلوحه دهانه‌های پل: اگر به نقاشی‌ها و طرح و نگار داخل دهانه‌های پل به خوبی نگاه کنید، متوجه خواهید شد که طرح هیچکدام از آن‌ها مشابه هم نیست. در واقع طرحی که در دیواره داخلی هر کدام از دهانه‌های پل نقاشی شده متفاوت است و خلاقیت بالای طراحان دوران صفوی را نشان می‌دهد.
۶. سقف‌های منحنی شکل: سقف منحنی شکل یا طاق چشمه‌ای در واقع یکی از میراث اصفهان است که در بناهای قدیمی به ویژه منازل قدیمی این شهر به چشم می‌خورد. اگر داخل دهانه بروید و به سقف آن نگاه کنید، خواهید دید که سقف به صورت قوس نیم لوزی است که از کناره‌های آن لبه‌هایی به صورت روبه‌رو به هم ساخته شده است. به طوری که اگر دو نفر رو به روی یک ضلع بایستند و به آرامی صحبت کنند به راحتی می‌توانند صدای یکدیگر را بشنوند. این موضوع دلیل علمی دارد و ثابت شده است که چنین قوس‌هایی صدا را منعکس کرده و همین پیچش صدا آن را بسیار زیباتر به گوش می‌رساند. برای همین است که نوازنده‌ها و خواننده‌هایی به خصوص در شب‌های تابستان زیر این پل مشغول آواز خوانی هستند. صدای آواز آن‌ها به همراه زیبایی‌های پل هر رهگذری را مجبور به ایستادن و گوش کردن می‌کند.
۷. تخته سنگ‌های دیواره‌ها: بر دیواره‌های داخلی دهانه‌های پل تخته سنگ‌هایی با ابعاد مختلف وجود دارد که روی هر کدام نقش و نگاری منحصر به فرد دیده می‌شود. گفته می‌شود این نقش‌ها آثار هنرمندانی است که این تخته سنگ‌ها را به دیوار نصب کرده‌اند. در واقع با استفاده از آن‌ها نشانه گذاری کرده و در آخر تکمیل و پایان کار را به راحتی چک می‌کردند. به علاوه، می‌توان آن‌ها را نوعی یادگاری برای آیندگان از جانب هنرمندان وقت در نظر گرفت. برخی نیز بر این باورند در ساخت پل از سنگ‌های باقی مانده از کاخ‌های ساسانی استفاده کرده‌اند که روی آن‌ها چنین علامت‌هایی با حروف یونانی حک شده بود. چرا که برخی از سنگ تراشانی که در ساخت کاخ ساسانی دست داشتند، یونانی بودند.
۸. عقاب تیزچنگال: تصاویری که درست از بالای پل گرفته شده به خوبی نشان می‌دهد پل خواجو از بالا مانند عقابی است که بر فراز زاینده رود پرواز می‌کند. اتاقک شاه نشین نمایی از سر و بدن عقاب و کنگره‌های طبقات مختلف پل مانند پرها و دم این عقاب تیزچنگال هستند.
۹. سنگ قبرهای عجیب: پل خواجو در سال ۱۳۸۸ مرمت شد؛ در زمان این بازسازی سنگ قبرهایی بسیار عجیب کشف شد که روی آن‌ها کنده کاری‌های زیبایی حکاکی شده بود. این سنگ قبرها که هنوز هم رازشان کشف نشده، به موزه سنگ تخت فولاد منتقل شدند.
۱۰. ملات: یکی دیگر از ویژگی‌هایی که پل زیبای خواجو را در لیست شگفت انگیزترین پل‌های تاریخی قرار می‌دهد، ملاتی است که در ساخت آن استفاده شده است. چرا که ملاتی که در ساخت دیواره‌ها و به خصوص پی ریزی آن استفاده شده، نسبت به آب حساس است. در واقع هر چه آب بیشتری به این نوع ملات برسد، مقاوم‌تر می‌شود.
نظر شما