آپارتمان ۲۵ متری یا میکروآپارتمان؛ خوب، بد، ضروری!

سلام نو – سرویس اقتصادی: ایران مدت‌ها است که با بحران تامین مسکن دست و پنجه نرم می‌کند، بحرانی که با افزایش تورم و کاهش قدرت خرید مردم هر روز تشدید می‌شود.

برای این بحران راه حل‌های مختلفی ارائه شده است که یکی از آن‌ها به «آپارتمان ۲۵ متری» مشهور است. این اولین بار نیست که آپارتمان‌های کوچک- یا در واقع خیلی کوچک- به عنوان بخشی از راه حل مشکل مسکن در ایران مطرح می‌شود. آپارتمان‌هایی برای شروع زندگی مستقل یک شخص یا یک زوج جوان.

خشایار باقرپور، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های عمرانی شهر تهران در اواسط شهریور گذشته روز پیش در گفت‌وگو با یک خبرگزاری رسمی گفته پس از انجام مطالعات تقریبا ۲.۵ ساله روی طرح مسکن اقتصادی، به‌زودی قرارداد اولین پروژه ساخت خانه‌های ۲۵ متری در منطقه ۱۹ تهران امضا خواهد شد تا شاهد به زمین خوردن کلنگ ساخت آپارتمان ۲۵ متری باشیم.

چهار سال پیش هم خبرگزاری‌ها چنین موضوعی را روی خروجی خود قرار داده بودند، اما خیلی زود با واکنش منفی جامعه و افکارعمومی طرف‌های درگیر تصمیم گرفتند عقب‌نشینی کنند و موضوع را مسکوت بگذارند. آن زمان جریان مخالف دولت نیز خانه‌های کوچک را خلاف شان ایرانیان، در تضاد با پروژه رشد جمعیت و حتی گاه غیرشرعی ارزیابی کردند.

به جز این، ساخت چنین خانه‌هایی با بخشی از قوانین بالادستی حوزه مسکن در تضاد است. مثلا استاندارد مساحت خانه مسکونی به ازای نفر، ۱۷.۵ مترمربع است. به این ترتیب برای دو نفر حداقل ۳۵ مترمربع فضا پیش‌بینی نیاز است و به واحدهایی با متراژ کمتر، مجوز و پروانه ساخت داده نمی‌شود.

اما از طرف دیگر آپارتمان کوچک- حالا چه ۲۵ متری و چه ۳۵ متری- را باید واکنش طبیعی بازار نسبت به نیازهای مصرف کننده‌ای دانست که دیگر توان خرید یک واحد ۶۰ متری را نیز ندارد.

بیت‌الله ستاریان، استاد دانشگاه و کارشناس شناخته شده حوزه مسکن اما از منظر دیگری به مسئله نگاه می‌کند و از یک مشکل اساسی سخن می‌گوید: معلوم است که شما باید واحد ۲۵ متری داشته باشید و واحد ۵۰۰ متری هم داشته باشید. سبد مسکن شما باید کامل باشد، اما باید آن را خوب طراحی کنید نه اینکه یک دخمه بسازید. مشکل ما این خواهد بود که به محض اجازه‌دادن به بخش خصوصی برای ساخت مسکن ۲۵ متری، دخمه‌هایی تولید می‌شود که مردم هم مجبور هستند خریداری کنند.

اما تجربه دنیا چه می‌گوید؟

نگاهی به تجربه میکروآپارتمان در دنیا

آپارتمان کوچک، آپارتمان قوطی کبریتی یا میکروآپارتمان چیز غریبه و ناآشنایی در دنیا نیست، به خصوص اگر به شرق و ژاپن نگاهی دقیق کنید.

میکروآپارتمان چیست؟

در حالی که هیچ تعریف رسمی از اصطلاح "میکرو آپارتمان" وجود ندارد، موسسه اوربن لند (Urban Land) آن را به عنوان "یک آپارتمان استودیویی کوچک، معمولاً کمتر از ۳۲.۵ متر مربع، با آشپزخانه و حمام کاملاً کاربردی و در دسترسی" تعریف می‌کند.

در نتیجه تک اتاق‌هایی که سرویس بهداشتی و آشپزخانه مشترک دارند واجد شرایط نیستند و میکرو آپارتمان به حساب نمی‌آیند.

بیایید اندازه میکرو آپارتمان را با متوسط اندازه فضاهای زندگی در آپارتمان مقایسه کنیم.

۳۲.۵ فوت مربع چگونه به نظر می رسد؟ آن را با میانگین مقایسه کنید:

اندازه متوسط اتاق خواب در ایالات متحده: تقریباً ۱۲ متر مربع

اندازه متوسط آپارتمان در ایالات متحده: ۸۲ متر مربع

اندازه متوسط استودیو- آپارتمان در شهر نیویورک: ۵۱ متر مربع

اندازه خانه کوچک: تا ۵۵.۵ متر مربع

مزایای آپارتمان‌های کوچک

مقرون به صرفه بودن:  آپارتمان‌های کوچک ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر از آپارتمان‌های معمولی هزینه دارند و قرار است از آپارتمان‌های معمولی ارزان‌تر باشند.

ارتباط با مردم: اگرچه آپارتمان‌هایی که شامل حمام و/یا فضای آشپزخانه مشترک هستند، از نظر فنی در قلمرو میکروآپارتمان‌ها قرار نمی‌گیرند، بسیاری از ساختمان‌های آپارتمانی کوچک نوعی فضای مشترک را ارائه می‌دهند، خواه یک سالن استراحت یا فضای باز. این به همسایگان کمک می کند تا یکدیگر را بشناسند و حس سرزندگی داشته باشند.

مینیمالیسم: به سادگی جایی برای انباری در یک آپارتمان کوچک وجود ندارد. فرد فقط فضای کافی برای احاطه کردن خود با وسایلی دارد که کاربردی و کافی هستند.

تمیز کردن ساده‌تر: اگرچه برخی ممکن است برعکس این موضوع را طرح کنند، اما با توجه به تمام گوشه و کنار و فشردگی یک آپارتمان کوچک، فضاهای کوچک ذاتاً باید راحت‌تر تمیز شود!

معایب آپارتمان‌های کوچک

محدودیت‌ها برای خانواده: آپارتمان‌های کوچک برای یک فرد مجرد یا حداکثر یک زوج طراحی شده‌اند. آنها برای حیوانات خانگی یا کودکان مناسب نیستند.

استرس: محل زندگی تنگ می تواند احساس کلاستروفوبیک را تشدید کند. ساکنان میکروآپارتمان ممکن است از نظر فیزیکی در فضای خود احساسی شلوغی بیش از حد کنند.

انزوا: زندگی به تنهایی می تواند باعث شود برخی از نظر اجتماعی احساس انزوا کنند. انجمن روانشناسی آمریکا چندین پیامد سلامتی انزوای اجتماعی از جمله نقص ایمنی و کیفیت خواب ضعیف را یادآور می‌شود.

خوب، بد، ضروری؛ داستان میکروآپارتمان‌ها

واقعیت این است که میکروآپارتمان‌ها می‌تواند خطرات سلامتی به خصوص برای کودکان یا سالمندان را افزایش دهد، اما از طرف دیگر مشکلات اقتصادی و کاهش قدرت خرید خانوارها باعث می‌شود که میکرو آپارتمان‌ها بخشی از نیاز بازار مسکن در نقاط مختلف دنیا باشند؛ چه نیویورک و چه تهران.

چیزی که باید مورد توجه قرار بگیرید این است که میکرون آپارتمان باید یک انتخاب باشد و نه گزینه‌ای که به خریدار تحمیل می‌شود. نه باید میل به سودبری سرمایه‌گذاران بازار مسکن یا مدیران شهری باعث شود که این خانه‌ها به گزینه اجباری بخشی از شهروندان بدل شوند.