همه ما به احتمال زیاد احساس سوزن سوزن شدن و گزگز موقت در دست یا پاهایمان را تجربه کرده ایم. این اتفاق زمانی می‌افتد که ما بیش از حد نشسته یا ایستاده ایم. شما همچنین ممکن است این احساس را به صورت مور مور شدن یا حتی بی حسی دست بیان کنید. ممکن است به عنوان احساس سوختگی یا "خواب رفتگی" توصیف شود.
علاوه بر سوزش، شما ممکن است بی حسی، درد یا ضعف در دست و پا و یا اطراف آن را داشته باشید. خواب رفتگی یا بی حسی در دست و پا ممکن است با عوامل و شرایط مختلف ایجاد شود که به طور کلی، فشار، آسیب به اعصاب و ... می‌تواند باعث ایجاد خواب رفتگی شود؛ در ادامه این مطلب تمام دلایل خواب رفتگی دست و پا را برایتان آورده ایم.
۱. نوروپاتی دیابت:
نوروپاتی به علت آسیب به اعصاب رخ می‌دهد. در حالی که انواع بسیاری از نوروپاتی وجود دارد، نوروپاتی محیطی یا پیرامونی می‌تواند بر روی دست و پا تأثیر بگذارد. نوروپاتی دیابتی هنگامی اتفاق می‌افتد که آسیب عصبی، ناشی از دیابت باشد ومی تواند پاها و گاهی اوقات دستها و دستها را تحت تاثیر قرار دهد.
در نوروپاتی دیابتی، آسیب عصبی به دلیل قند خون بالا در جریان خون ایجاد می‌شود. علاوه بر آسیب عصبی، همچنین می‌تواند به عروق خونی که اعصاب شما را تامین می‌کند، آسیب برساند.
هنگامی که اعصاب اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند، همچنین ممکن است عملکرد خوبی هم نداشته باشند. موسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی تخمین می‌زند که تا نیمی از افرادی که دیابت دارند، از نوروپاتی محیطی هم رنج می‌برند.
۲. عصب پیچیده:
هنگامی که فشار عصبی در بافت‌های اطراف وجود دارد، ممکن است که یک نوع عصب پیچیده را تجربه کنید. به عنوان مثال، مواردی مانند جراحت، حرکات تکراری و شرایط التهابی می‌توانند باعث ایجاد چنین عصبی شوند.
عصب پیچیده، ممکن است در بسیاری از قسمت‌های بدن رخ دهد و می‌تواند روی دست یا پا هم تاثیر گذارد، و باعث خواب رفتگی، بی حسی یا درد شود. عصب پیچیده، در پایین ستون فقرات، ممکن است باعث ایجاد این احساسات در پایین پشت پای شما شود.
۳. کمبود ویتامین:
کمبود ویتامین ممکن است که ناشی از عدم داشتن یک ویتامین خاص در رژیم غذایی یا عدم جذب نوع خاصی از ویتامین باشد. بعضی از ویتامین‌ها برای سلامت اعصاب مهم و ضروری هستند، که عبارتند از:
ویتامین B-۱۲
ویتامین B-۶
ویتامین B-۱
ویتامین E
کمبود این ویتامین‌ها می‌تواند موجب احساس خواب رفتگی در دست یا پا شود.
۴. تونل کارپ:
تونل کارپ، یک حالت شایع است و زمانی اتفاق می‌افتد که عصب محیطی به سمت مچ انتقال یافته باشد و می‌تواند به دلیل آسیب، حرکات تکراری یا شرایط التهابی رخ دهد. افراد مبتلا به تونل کارپ، ممکن است در چهار انگشت اول دست خود احساس بیحسی یا سوزن شدن و یا خواب رفتگی داشته باشند.
۵. نارسایی کلیه:
نارسایی کلیه زمانی اتفاق می‌افتد که کلیه‌های شما دیگر به درستی کار نمی‌کنند و عملکرد مناسبی ندارند. شرایطی مانند فشار خون بالا یا دیابت، می‌تواند منجر به نارسایی کلیه شود.
هنگامی که کلیه‌های شما به درستی کار نمی‌کنند، مایعات و مواد زائد ممکن است در بدن تجمع پیدا کنند و منجر به آسیب عصبی شود. چنین آسیب ناشی از نارسایی کلیه، اغلب به صورت خواب رفتگی در دست و پاها ایجاد می‌شود.
۶. بارداری:
ورمی که در طول دوران بارداری در بدن رخ می‌دهد، می‌تواند فشار روی بعضی از اعصاب شما را افزایش دهد. از این جهت، ممکن است احساس سوزش و خواب رفتن در دستها و پاها داشته باشید، این علائم معمولا بعد از بارداری ناپدید می‌شوند.
۷. استفاده از داروها:
انواع داروها ممکن است موجب آسیب عصبی شوند، که می‌تواند موجب احساس سوزن شدن و خواب رفتن دست یا پا شود. در واقع، این می‌تواند یک عارضه جانبی معمول داروهایی باشد که برای درمان سرطان (شیمی درمانی) و HIV استفاده می‌شود. سایر نمونه‌هایی از داروهایی که ممکن است باعث سوزش و خواب رفتن در دست و پا شوند، عبارتند از:
داروهای قلبی یا فشار خون مانند آمیودارون یا هیدرالازین
داروهای ضد عفونی، مانند:مترونیدازول و داپسون
ضد انعقادی، مانند:فنوتیوین
۸. اختلالات خود ایمنی:
به طور معمول، سیستم ایمنی بدن شما را از مهاجمان خارجی محافظت می‌کند. یک بیماری اتوایمیون زمانی است که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های بدن شما حمله می‌کند و این نیز باعث خواب رفتن دست و پاها می‌شود.
۹. آرتریت روماتوئید:
آرتریت روماتوئید، یک بیماری خودایمنی است که موجب ورم و درد در مفاصل می‌شود. این اغلب در مچ دست و دستها رخ می‌دهد، اما می‌تواند بر سایر قسمت‌های بدن نیز تاثیر بگذارد، از جمله مچ پا و پاها. التهاب از این وضعیت می‌تواند بر روی اعصاب فشار وارد کند و باعث خواب رفتن شود.
۱۰. مولتیپل اسکلروزیس:
مولتیپل اسکلروز (MS)، یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به پوشش محافظتی اعصاب شما حمله می‌کند و می‌تواند منجر به آسیب عصبی شود. احساس سوزش یا خواب رفتن دستها، پاها و حتی صورت یک علامت رایج MS است.
۱۱. بیماری سلیاک:
بیماری سلیاک، یک بیماری خود ایمنی است که بر روده کوچک تاثیر می‌گذارد. وقتی یک فرد مبتلا به بیماری سلیاک، گلوتن مصرف می‌کند، واکنش‌های خود ایمنی اتفاق می‌افتد. برخی از افراد مبتلا به بیماری سلیاک ممکن است علائم نوروپاتی، از جمله سوزش و خواب رفتن دست و پا داشته باشند. این علائم همچنین ممکن است در افرادی بدون علائم گوارشی رخ دهد.
۱۲. لوپوس:
در بخش‌های قبلی نمناک در این مورد کامل توضیح دادیم و دانستید که لوپوس، یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی به بافت‌های بدن حمله می‌کند و می‌تواند روی هر قسمتی از بدن، از جمله سیستم عصبی تاثیر بگذارد. خواب رفتن و بی حسی انگشتان دست یا پا می‌تواند به علت التهاب یا تورم ناشی از لوپوس باشد.
۱۳. عفونت ها:
عفونت زمانی اتفاق می‌افتد که ارگانیسم‌های ایجاد کننده بیماری، به بدن شما حمله می‌کنند. عفونت‌ها می‌توانند از منبع ویروسی، باکتری یا قارچی باشند.
۱۴. بیماری لایم:
بیماری لایم، یک عفونت باکتریایی است که از طریق نیش حشرات آلوده منتقل می‌شود. اگر بدون درمان باقی بماند، عفونت می‌تواند بر سیستم عصبی تاثیر بگذارد و باعث ایجاد سوزش و خداب رفتن دست و پا شود.
۱۵. زونا:
زونا، یک بثورات دردناک است که بوسیله واکنش ویروس واریسلا-زوستر ایجاد می‌شود و باعث آسیب عصبی خواهد شد. به طور معمول، زونا تنها قسمت کوچکی از یک طرف بدن شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد که می‌تواند شامل دست ها، بازوها و یا پاها باشد. ممکن است در ناحیه آسیب دیده احساس سوزن شدن یا بی حسی داشته باشید.
۱۶. هپاتیت B و C:
هپاتیت B و C به علت وجود ویروس‌ها ایجاد می‌شود و منجر به التهاب کبد می‌شود و در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به سیروز یا سرطان کبد شود. عفونت هپاتیت C همچنین ممکن است نوروپاتی محیطی را ایجاد کند، هرچند که این اتفاق بسیار نادر است.
در برخی موارد، عفونت با هپاتیت B یا C می‌تواند منجر به وضعیتی به نام سریوگلوبولینمیا (یعنی زمانی که پروتئین‌های خاصی در خون همراه با سرما ایجاد می‌شود) می‌شود و التهاب را بوجود می‌آورد. یکی از علائم این بیماری، خواب رفتن و سوزن شدن است.
۱۷. ایدز HIV:
یک ویروس است که به سلول‌های سیستم ایمنی حمله می‌کند و خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد و همچنین برخی از سرطان‌ها را بوجود می‌آورد. هنگامی که درمان نمی‌شود، عفونت می‌تواند به آخرین مرحله از اچ آی وی، ایدز، که در آن سیستم ایمنی به شدت آسیب دیده، پیشرفت کند.
می‌تواند بر سیستم عصبی تأثیر بگذارد و در برخی موارد، می‌تواند شامل اعصاب دستها و پاها باشد که ممکن است احساس سوزن شدن، بی حسی و درد و خواب رفتن را ایجاد کند.
۱۸. جزام:
جزام، یک عفونت باکتریایی است که می‌تواند روی پوست، اعصاب و دستگاه تنفسی تاثیر بگذارد. هنگامی که سیستم عصبی تحت تاثیر قرار می‌گیرد، ممکن است احساس سوزن شدن یا بی حسی و خداب رفتن را در قسمت آسیب دیده بدن، که می‌تواند شامل دستها و پاها باشد، داشته باشید.
۱۹. قرار گرفتن در معرض توکسین (نوعی ماده سمی):
سموم و مواد شیمیایی مختلف به عنوان نوروتوکسین‌ها در نظر گرفته می‌شوند، به این معنی که آنها برای سیستم عصبی مضر هستند. قرار گرفتن در معرض آنها، باعث ایجاد علائم مختلف، از جمله سوزش یا خواب رفتن دست یا پاها می‌شود. بعضی از نمونه‌های مواد سمی، عبارتند از:
فلزات سنگین مانند جیوه، سرب و آرسنیک
آکریل آمید، یک ماده شیمیایی برای اهداف صنعتی
اتیلن گلیکول، که در ضد یخ یافت می‌شود
هگزاکربن ها، که در بعضی از حلال‌ها و چسب‌ها وجود دارد
۲۰. تیروئید کم کار:
هیپوتیروئیدی یا تیروئید کم کار، هنگامی اتفاق می‌افتد که تیروئید شما به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند. اگر چه کم کاری تیروئید شدید درمان نشده است، گاهی اوقات می‌تواند باعث آسیب به اعصاب و منجر به احساس سوزن شدن یا بی حسی شود. مکانیزمی که باعث می‌شود این اتفاق بیافتد، همچنان ناشناخته است.
۲۱. فیبرومیالژیا:
این بیماری، شامل یک گروه از علائم است، مانند:
درد عضلانی گسترده
خستگی
تغییر در خلق و خو
برخی از افراد مبتلا به فیبرومیالژیا علائم دیگری مانند سردرد، مسمومیت‌های دستگاه گوارش و سوزش و خواب رفتن در دست و پا را تجربه می‌کنند. علت فیبرومیالژیا همچنان ناشناخته است.
۲۲. کیست گانگیلون:
کیست گانگلیون، توده‌ای پر از مایع است که اغلب در مفاصل، به ویژه مچ دست، رخ می‌دهد. چنانچه در بخش سلامت نمناک آورده ایم آنها می‌توانند به اعصاب نزدیک فشار وارد کنند و منجر به احساس سوزن شدن و خواب رفتن دست یا انگشتان دست شوند، هرچند که این کیست در کل بدون درد است. علت این کیست‌ها همچنان ناشناخته است، اگرچه التهاب مفاصل ممکن است نقش داشته باشد.
۲۳. اسپوندیلوز گردن:
اسپوندیلوز گردنی، به علت تغییرات مرتبط با سن در قسمت ستون فقرات گردن شما یافت می‌شود. گاهی اوقات این تغییرات می‌تواند فشاری را روی نخاع ایجاد کند که می‌تواند موجب بدتر شدن درد گردن و نشانه‌های سوزن شدن و خواب رفتن یا بی حسی در دستها و پاها شود.
۲۴. عارضه رینود:
این عارضه، بر جریان خون دستها و پاها تاثیر می‌گذارد. رگ‌های خونی در این مناطق در واکنش شدید به سردی یا فشار، کمتر می‌شوند. این کاهش جریان خون می‌تواند باعث ایجاد بی حسی یا سوزش و یا خواب رفتن در انگشتان دست و پا شود.
۲۵. نوروپاتی مربوط به الکل:
سوء مصرف طولانی مدت الکل می‌تواند به ایجاد نوروپاتی محیطی منجر شود، که می‌تواند منجر به سوزش و خواب رفتن دست و پا شود. این وضعیت به تدریج پیشرفت می‌کند. سازوکار ناشی از آن همچنان ناشناخته است، اگرچه کمبود ویتامین یا مواد مغذی ممکن است نقش مهمی داشته باشد.
۲۶. واسکولیت یا التهاب رگ:
هنگامی که عروق خونی ملتهب می‌شود، واسکولیت اتفاق می‌افتد. انواع مختلفی از واسکولیت وجود دارد و به طور کلی، علت آن کاملا معلوم نیست. از آنجا که التهاب می‌تواند منجر به تغییر در رگ‌های خونی شود، جریان خون به یک ناحیه آسیب دیده ممکن است محدود شود. برخی از انواع واسکولیت ممکن است منجر به مشکلات عصبی مانند سوزش، بی حسی، ضعف و خواب رفتن شود.
۲۷. سندروم گیلن باره:
یک اختلال سیستم عصبی نادر است که در آن سیستم ایمنی بدن به بخشی از سیستم عصبی شما حمله می‌کند. این وضعیت در حال حاضر ناشناخته است. گاهی اوقات، سندرم بعد از یک بیماری می‌تواند ادامه پیدا کند. سوزش ناگهانی و احتمالا درد و خواب رفتن در دست و پا می‌تواند یکی از اولین علائم سندرم باشد.
تشخیص علت خواب رفتن دست و پا
اگر از پزشک خود برای سوزش و خواب رفتن ناخوشایند در دست یا پا مشورت بخواهید، کارهای مختلفی را برای کمک به تشخیص آنها تجویز خواهند کرد. بعضی از نمونه ها، عبارتند از:
معاینه فیزیکی:
که ممکن است شامل معاینه عصبی برای رفلکس و عملکرد حرکتی یا حسی شما باشد. با توجه به تاریخ پزشکی شما، آنها در مورد چیزهایی مانند علائم، شرایط و داروهایی که مصرف کرده اید، سوالاتی می‌پرسند.
تست خون:
که به پزشک این امکان را می‌دهد تا چیزهایی مانند سطوح مواد شیمیایی خاص، میزان ویتامین‌ها یا هورمون‌ها را در خون، عملکرد اعضای بدن و میزان سلول‌های خون شما ارزیابی کند.
تست‌های تصویربرداری:
مانند اشعه ایکس، MRI، یا سونوگرافی.
تست عملکرد عصبی:
با استفاده از روش‌هایی مانند تست سرعت هدایت عصب یا الکترومیوگرافی.
نظر شما