سلام نو – سرویس اجتماعی: در عصر دیجیتال امروزی، اطلاعات بیش از هر زمان دیگری قابل دسترسی شده است. با این حال، با این سهولت دسترسی، مشکل اخبار جعلی نیز تشدید شده است.
اخبار جعلی پدیده جدیدی نیست و از زمانی که خبر و خبرسانی شکل گرفت، خبرجعلی هم تولید شد، اما انتشار سریع اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده از طریق پلتفرم‌های مختلف آنلاین، باعث شده توجه به اخبار جعلی جلب شود.
اخبار جعلی چیست؟
اخبار جعلی، همانطور که از نام آن پیداست، به اطلاعات نادرست، حقه‌ها یا داستان‌های ساختگی که به عنوان اخبار واقعی ارائه می‌شوند اشاره دارد. این اطلاعات نادرست می تواند اشکال مختلفی داشته باشد، از جمله تیترهای نادرست، حقایق تحریف شده، تصاویر دستکاری شده و نقل قول های ساختگی.
هدف اصلی اخبار جعلی گمراه کردن، فریب دادن، یا تحت تاثیر قرار دادن نظرات مردم است، اغلب به دلایل سیاسی، مالی یا ایدئولوژیک.
شیوه‌های پخش اخبار جعلی:
خبرهای ساختگیِ صرفاً منتشرشده به منظور جذب کلیک
تبلیغات یک‌سویه
طنز و تقلید جدی‌نما
دروغ‌رسانی و درج عنوان‌های گمراه‌کننده (روزنامه‌نگاری ناپاک)
پخش خبرهای مغرضانه یا جهت‌دار به منظور لطمه‌رسانی
پخش سهوی اطلاعات نادرست که به آن غلط‌رسانی می‌گویند
پیامدهای اخبار جعلی
انتشار اخبار جعلی می تواند عواقب گسترده ای داشته باشد و بر افراد، جامعه و حتی رویدادهای جهانی تأثیر بگذارد. برخی از قابل توجه ترین پیامدها اخبار جعلی عبارتند از:
تقویت افکار نادرست: اخبار جعلی می تواند منجر به تضعیف آگاهی گروهی از مردم شود که نمی تواند تصمیمات آگاهانه بگیرد. این اتفاق باعث می‌شود تا بخش مهمی از مردم تصمیمات نادرستی بگیرند.
از بین رفتن اعتماد: گسترش اخبار جعلی می تواند اعتماد به منابع و موسسات خبری معتبر را از بین ببرد. اثر اصلی این سلب اعتماد در بحران‌ها هویدا می‌شود.
قطبی شدن: اخبار جعلی اغلب باورهای موجود را تقویت می کند و جامعه را بر اساس خطوط ایدئولوژیک تقسیم می کند. این اتفاق فضا را دو قطبی، طرفداران و رادیکال می‌کند.
دستکاری افکار عمومی: می توان از اخبار جعلی برای دستکاری افکار عمومی و تأثیرگذاری بر انتخابات، سیاست، تجارت، جنگ و هر چیز دیگری استفاده کرد.
شناخت اخبار جعلی
شناسایی اخبار جعلی برای محافظت از توانایی شما برای تصمیم گیری آگاهانه و کمک به جامعه ای آگاه تر و پاسخگوتر بسیار مهم است.
در اینجا چند نکته کاربردی که می‌تواند به شناسایی اخبار جعلی کمک کند را مرور می‌کنیم.
تایید منبع: همیشه قبل از پذیرش اطلاعات به عنوان حقیقت، اعتبار منبع را بررسی کنید. خبرگزاری های موثق به احتمال زیاد اطلاعات دقیقی را ارائه می دهند. هر کانال تلگرامی یا اینستاگرامی منبع موثقی برای دریافت اخبار نیست و هر کسی به اخبار پشت پرده دسترسی ندارد.
ارجاع متقابل: اطلاعات را از چندین منبع معتبر مقایسه کنید تا از ثبات و دقت اطمینان حاصل کنید. این روزها در اتفاقاتی مثل جنگ غزه و طوفان الاقصی اخبار جعلی منتشر می‌شود، در نتیجه ارجاع متقابل ضروری است.
بررسی نقل قول‌ها: به دنبال نقل قول‌ها یا ارجاعات برای پشتیبانی از ادعاهای موجود در مقاله باشید. کمبود منابع یک هشدار جدی برای جعلی بودن خبر است.
تیتر را تحلیل کنید: تیترهای هیجان انگیز یا بیش از حد نمایشی اغلب نشان دهنده اخبار جعلی هستند. مقالات خبری واقعی معمولاً تیترهای خنثی یا مستقیم دارند. با تیترها گول نخورید و خبر را بخوانید.
تحقیق درباره نویسنده: درباره سابقه و تخصص نویسنده تحقیق کنید. مراقب مقالات نوشته شده توسط نویسندگان ناشناس یا تایید نشده باشید و با آن‌ها با حساسیت بیشتری برخورد کنید.
بررسی تاریخ انتشار: مطمئن شوید که اطلاعات به روز و مرتبط هستند. اخبار قدیمی می تواند در زمینه رویدادهای جاری گمراه کننده باشد.
لحن را ارزیابی کنید: اخبار جعلی اغلب از زبان تند یا جذابیت های احساسی برای دستکاری احساسات خوانندگان استفاده می کنند. نسبت به مقالاتی که به نظر می رسد برای برانگیختن واکنش شدید مخاطب طراحی شده‌اند مشکوک باشید.
وب‌سایت‌های حقیقت‌سنجی: از وب‌سایت‌های حقیقت‌سنجی برای تأیید صحت اطلاعات استفاده کنید. اگر اخبار انگلیسی زبان می‌خوانید گزینه‌ها شما بسیار است.
تفکر انتقادی داشته باشید: از مهارت های تفکر انتقادی برای ارزیابی محتوا استفاده کنید. از خود بپرسید که آیا این اطلاعات منطقی است و آیا با دانش قبلی شما نسبت مسئله مطابقت دارد یا خیر.
همیشه مراقب اخبار جعلی باشید
اخبار جعلی یک موضوع رایج و نگران کننده در دنیای دیجیتال ما است. تشخیص آن برای محافظت از خود در برابر نفوذ و تضمین جامعه‌ای آگاه ضروری است.
با پیروی از نکات ذکر شده در بالا، می توانید به مخاطب باهوش‌تری در برابر منابع خبری تبدیل شوید و به خلق یک اکوسیستم اطلاعاتی قابل اعتمادتر و دقیق‌تر کمک کنید. به یاد داشته باشید، تفکر انتقادی و مهارت های سواد رسانه‌ای بهترین دفاع شما در برابر انتشار اخبار جعلی است.
نظر شما