سلام نو _ سرویس گردشگری: روستای چم یزد، پایتخت زرتشتیان ایران است. این روستا از توابع بخش مرکزی شهرستان تفت یزد به حساب میآید.
روستای چشم آبوهوایی گرم و خشک دارد و در ۵کیلومتری شمال تفت واقع شده است. روستای چشم ارزش تاریخی بسیاری دارد. حدود ۷۰درصد مردم این روستا باسواد هستند و بسیاری از آنها هنوز هم پیرو آیین زرتشت هستند.
به همین خاطر انواع مراسم مهم زرتشتیان بهصورت دقیق و با تشریفات کامل برگزار میشود. روستا فضایی کاملاً سنتی و دوستداشتنی دارد.
مردم در خانههایی کاهگلی زندگی میکنند. مردم محلی به مشاغل سنتی خودشان مشغول هستند. جالب است بدانید بر اساس آخرین سرشماری انجامشده در سال ۱۳۸۵، فقط ۱۱ نفر در این روستا زندگی میکنند که معادل ۵ خانوار است.
در این روستا درخت سرو قدیمی با قدمت حدود ۳هزار سال وجود دارد که جزو جاذبههای گردشگری روستای چم به حساب میآید.
آشنایی با روستای چم یزد
روستای چم یزد ، پایتخت زرتشت نشینان ایران از توابع بخش مرکزی شهرستان تفت در استان یزد است. روستای چم با آب و هوای گرم و خشک در ۵ کیلومتری شمال خاوری شهر تفت واقع شدهاست.
روستای چم تفت ازروستاهایی که میراث نیاکان و یادگار اجدادی، قانع و سازگار است و با سخت کوشی از زمین و آسمان یاری می گرفتند تا روزی حلال و ناب را به دست آورند.
زبان اهالی روستای چم ، فارسی با گویش یزدی می باشد که بیش از ۷۰ درصد آنها باسواد هستند.
دخمه چم از آثار باستانی زرتشتیان در این روستا است.یزد یکی از بزرگترین مراکز تجمع زرتشتیان در جهان محسوب می شود و از این رو آئینها و سنتهای کهن ایران زمین توسط زرتشتیان یزد هر ساله برگزار می شود.جشن سده که جشن پیدایش آتش محسوب می شود.
گیاهان این روستا شامل شاتره و خاکشیر است که کاربرد دارویی دارند و پوشش گیاهی برای چرای دام است.این روستا در دهستان پیشکوه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۱ نفر (۵خانوار) بودهاست.
اغلب ساکنان دائمی روستاها؛ کشاورزی، باغداری، دامداری، صید یا صنایع دستی می باشد. و محصولاتی نظیر انار، بادام، گندم، یونجه، جو، چغندر قند، شلغم، پیاز و گیاهان دارویی شاتره و خاکشیر دارند که پوشش گیاهی برای چرای دام هستند.
با وجود میزان کم بارندگی در مناطق کویری، پیشینیان ما با حفر قنات و تعبیه آبانبارها سعی در ذخیرهسازی آب و نگهداری هرچه بهینهتر آن داشتهاند.
لباس زنان عموما رنگهای متفاوتی دارد. زنان سرپوش رنگارنگ و پیراهن آبی یا چهارخانه میپوشند و شلوارهای خالخال بهپا میکنند.
مردان اغلب در شکل اصیل، پوشاکی پنج تکه بهتن دارند که شامل سربند، پیراهنزیر، پیراهنرو، شلوار و کفش میشود.
البته دیدن مردان و زنان با پوشش کامل در محیط زندگی روستایی بهطور معمول بعید است و پوشش کامل را برای مراسم و جشنهای آیینی روستا استفاده میکنند.
آئینهای جالب روستای چم در یزد
از دیرباز، برگزاری جشنهای مختلف در میان ایرانیان جایگاهی خاص و همیشگی داشته؛ جشنهایی با ویژگی مشترک پیوند با پدیدههای طبیعی، اقلیمی و کیهانی که ازجمله آنها «جشن سده یا آیین سده سوزی» میباشد.
ایرانیان باستان معتقدند که برپایی یک آتش بزرگ، قلب زمین را گرم کرده و زمستان را فراری میدهد؛ ازاینرو، میتوان زندگی را به زمین برگرداند.
جشن پیدایش آتش معروف به جشن سده، نمونه کاملی از جشنهای اصیل و خاص زرتشتی و از آیینهای بزرگ ایرانیان قدیم است که هرساله، شامگاه دهم بهمنماه یا همان صدمین روز زمستان همزمان با روز مهر ایزد در تقویم باستانی ایران و ۵۰ روز و ۵۰ شب مانده به نوروز باستانی، در روستای تاریخی چم برگزار میشود.
در این جشن، زرتشتیان زیادی از اقصی نقاط کشور گرد هم آمده و با خواندن سرودهای ایران، گاتا، ترانههای گوناگون و دکلمه به جشن و پایکوبی میپردازند سپس به امید پیروزی نور بر تاریکی، آرزوی کوچ سرما و آمدن گرما و نور میکنند.
شهر جهانی یزد نیز که یکی از بزرگترین مراکز تجمع زرتشتیان در دنیا میباشد، هرساله در جایجای آن آئینها و سنن کهن ایران باستان اجرا میشود.
روستای چم هم که یک آتشکده تاریخی و مهم مربوط به قرون آخر دورانهای تاریخی پس از اسلام دارد نیز از این امر مستثنی نیست و سالیان سال است که به برگزاری این مراسم آیینی، بهخصوص جشن سده میپردازد.
آتشکده زرتشتیان چم، در تاریخ ۲۲ آبان ماه سال ۱۳۸۶ هـ.ش با شماره ۱۹۹۸۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
در روستای چم که درست کنار روستای مبارکه است، به رسم تمام شهرها و روستاهای زرتشتینشین یک دخمه وجود دارد.
زرتشتیان اجساد مردگان را در دخمه میگذاشتند تا خوراک جانوران شوند و تا گوشت این پیکرها خوراک کرکسها شود و زمین را نیالاید، به این دخمهها برج خاموشان میگفتند.
دخمهها فاقد سقف بوده و ابعاد آنها را متناسب با جمعیت هر روستا تعیین میکردند.
گاهی برای یک روستا و گاهی برای دو یا چند روستا در مجاورت هم یک دخمه ساخته میشد؛ برای مثال دخمه چم و مبارکه مختص به دو روستا است.
دخمهها را خارج روستا و دور از محل سکونت مردم میساختند تا آلودگی ناشی از دخمهها حتی با وزش باد به روستا نیاید.
نظر شما