قدمت قلعه بمپور چقدر است؟

سلام نو _ سرویس گردشگری: قلعه بمپور ایرانشهر یکی از مهم‎ترین قلعه‎ها در سراسر پهنه سرزمین بلوچستان به شمار می‎رود که بر فراز تپه‎ای دست‎ساز بنا شده است.

این قلعه که در زمان ساخت، مجموعه‎ای نظامی به شمار می‎رفته، به لحاظ موقعیت استراتژیک توانایی دفاع در مقابل هجوم قشون نظامی را داشته است.

گمان بر این است که پیشینه ساخت قلعه بمپور به دوره ساسانی برسد. چرا که قلعه‎هایی شبیه به قلعه بمپور از جمله قلعه‌ دختر کرمان و قلعه بم نیز متعلق به همین دوره هستند.

همچنین در سال ۱۹۶۰ میلادی، یک باستان‎شناس انگلیسی، قسمتی از تپه قلعه بمپور را حفاری کرد و آثاری از دوران پیش از تاریخ از آن به دست آورد.

اما علاوه بر استنادات تاریخی، ردپای پیشینه این قلعه را در اسطوره و داستان نیز می‎توان یافت.

در برخی از افسانه‌های محلی، بمپور را مربوط به بهمن می‌دانند. به همین سبب واژه «بهمن‌ پور» به مرور زمان تبدیل به بمپور شده است.

بمپور در گذر زمان

قلعه بمپور که معروف‌ترین قلعه بلوچستان است، زمانی بسیار طولانی مرکز حکومت کرمان و بلوچستان بود.

بنا بر تحقیق باستان‌شناسان قدمت این قلعه به دوره‌های ساسانی و اشکانی برمی‌گردد. قلعه بمپور در زمان پادشاهان سلجوقی نیز مورد استفاده بود.

هرچند مردم بلوچستان بر این باورند که این قلعه توسط نادرشاه افشار ساخته شده است.

البته نادر شاه اجازه ساخت قلعه‌ایی را در منطقه بمپور به نصیرخان براهویی داد؛ اما بنای قلعه بمپور بسیار کهن‌تر از آن است.

در سال ۱۹۶۰ میلادی، خانم بئاتریس، دیرینه‌شناس انگلیسی بخشی از سراشیبی تپه زیر قلعه بمپور را مورد کاوش قرار داد و آثاری از دوران آغازین تاریخ به دست آورد.

قلعه بمپور به‌صورت دو تکه ساخته شده است که این دو بخش به‌لحاظ ارتفاع با یک‌دیگر یکسان نیستند.

مصالح بکار رفته در این قلعه شاما خشت‏ خام و گل رس می‌شود که روی تپه‌ای مصنوعی احداث شده است. دیوارهای غربی و شرقی در هر راس برج‌های استوانه‏‌ای دارند.

از چهار برجک دیده‏‌بانی، تنها دو برجک آن به ارتفاع دو متر باقی مانده‌‏اند. در داخل قلعه، ردیفی از اتاق‌های چسبیده به دیوار، برای امور مختلف در نظر گرفته شده‏‌ بودند.

یک حلقه چاه نیز در درون قلعه وجود دارد. ارتفاع تپه مصنوعی که قلعه روی آن قرار گرفته ۸۰ متر است.

قلعه بمپور از سه قسمت تشکیل شده است:

• قسمت انتهایی که شامل دیوارهای اصلی و درب‏‌های ورودی و خروجی و چند عدد برج و بارو برای حفاظت قلعه می‌شود.
• قسمت وسط که محل خانه‌‏های مسکونی و برج و بارو بوده است.
• قسمت فوقانی که ویژه فرماندهان و حاکم قلعه بود و بیشترین دیده‌‏بانی، از برج و باروهای این قسمت به دلیل ارتفاع زیاد صورت می‌‏گرفت. در محوطه قسمت فوقانی چاهی عمیق دیده می‏‌شود که اکنون پس از گذشت چندین سال پر نشده است. در گذشته در داخل چاه محوطه‌ای سنگ‌فرش بود و سوراخی برای عبور نیروهای قلعه، هنگام محاصره قلعه توسط دشمنان به خارج داشت. در حال حاضر به‌علت حرکت شن‏‌های روان و گذشت زمان این سوراخ مسدود شده؛ اما چاه به قوت خود باقی است. دیوارهای شرقی و غربی آن دارای فاصله زیادی از هم و در سمت جنوب به یکدیگر نزدیک‌تر هستند. ضلع جنوبی در واقع کوچک‌ترین ضلع قلعه است. هر طرف برجی استوانه‏‌ای داشت که روی هم به رقم ده برج می‌رسیدند.

فاصله بمپور تا ایرانشهر

بیایید در میان این همه آثار تاریخی با معروف ترین قلعه سیستان و بلوچستان آشنا شوید.

قلعه بمپور که افسانه‌های جالبی نیز درباره آن گفته می‌شود، در ۲۴کیلومتری ایرانشهر و ۱کیلومتری شمال بمپور واقع شده است. اما می‌رسیم به افسانه‌های این قلعه.

از نظر عامه مردم این قلعه متعلق به پسر اسفندیار، بهمن، است و در ابتدا نام آن به صورت بهمن پور بوده و به مرور زمان به بهمپور تغییر نام داده است.

همان طور که می‌دانید پور به معنای پسر است.

حالا می‌رسیم به عمر و قدمت این قلعه. باستان‌شناسان می‌گویند این قلعه به زمان ساسانیان و اشکانیان برمی‌گردد؛ با این وجود مردم عقیده دارند این قلعه به دستور نادر شاه ساخته شده است.

باید بدانید که به هر دلیلی تصور عامه درباره این قلعه درست نبوده و بسیار قدیمی‌تر از این حرف‌ها است.

قلعه بمپور در زمان خودش اهمیت بسیاری داشته و از مهم‌ترین قلعه‌های نظامی آسیا محسوب می‌شد.

این قلعه در دو بخش‌ با ارتفاع‌های متفاوت و با مصالحی مانند خشت خام روی تپه‌های مصنوعی به ارتفاع ۸۰ متر ساخته شده‌ است.

اگر به غرق شدن در تاریخ ایران‌زمین علاقه‌مندید، قلعه بمپور یکی از آن جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان است که شما را به وجد می‌آورد.

فاصله بین ایرانشهر تا قلعه بمپور : ۲۷ کیلومتر - زمان : ۲۷ دقیقه

آدرس: استان سیستان و بلوچستان، ۲۴ کیلومتری غرب ایرانشهر، بمپور

دسترسی: از شهر ایرانشهر وارد بزرگراه فتح مرادی شوید و به‌سمت غرب برانید. وارد شهر بمپور شوید. جاده بمپور را به‌سمت غرب برانید و پس از دیدن مسجد جامع بمپور خیابان سمت راست خود را تا انتها ادامه دهید تا به قلعه بمپور برسید.

ساعات بازدید: ۰۷:۰۰ الی ۱۸:۰۰ (بهتر است تا پیش از غروب آفتاب بازدید خود را به اتمام برسانید.)