سلام نو _ سرویس گردشگری: باغ دولت آباد چهار منار از جاذبه‌های گردشگری شهر یزد و یکی از ۹ باغ ایرانی است که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد.
این باغ که در گذشته محل حکمرانی و زندگی محمدتقی خان بافقی (حاکم یزد) و خانواده‌اش بود سالهاست به خاطر طراحی زیبا، سرسبزی و فضایی سرشار از آرامش مقصد گردشگران بسیاری شده است که به شهر تاریخی یزد سفر می‌کنند.
معماری باغ دولت آباد یزد
آنچه این باغ را در میان باغ‌های ایرانی شاخص نشان می‌دهد، بادگیر مرتفع آن است که با بیش از ۳۳/۸ متر بلندترین بادگیر جهان شناخته شده است.
از دیگر خصوصیات این بادگیر، هشت‌ضلعی بودن آن است که باعث می‌شود باد در هر جهت بوزد و به‌راحتی و به‌سرعت به قسمت زیرین هدایت شود.
از سوی دیگر در زیر این بادگیر حوضی قرار دارد به‌طوری که با وزیدن باد به سطح آب حوض، هوای خنکی را داخل بنا ایجاد می‌کند.
در این ساختمان با تلفیق باد و آب که درحوض‌های داخل ساختمان در جریان است، هوای خنک از زیر بادگیر به قسمت شاه‌نشین و تالارها انتقال پیدا می‌کند.
به همین دلیل به این بنا، ساختمان تابستانه نیز گفته می‌شود.
دولت آباد یزد یک باغ سکونتگاهی- حکومتی است که حدود ۷۰ هزار متر مربع مساحت دارد و از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده است.
بخش اندرونی که محل سکونت حاکم و خانواده‌اش بوده و کاملا از سایر بخش های باغ جداست شامل قسمت‌هایی به شرح زیر است:
- ساختمان هشتی یا تابستانه
- حرمسرا
- بهشت آیین
- برج دیدبانی
- مطبخ
- آب‌انبار خصوصی
- اصطبل تابستانه و زمستانه
بخش‌هایی که در ادامه نام برده شده‌اند مربوط به بخش بیرونی هستند که مخصوص رسیدگی به امور حکومت و همچنین استقرار کاروان‌ها بوده است:
- جلوخان و سردر
- تالار آیینه
- عمارت تهرانی
- دو بازارچه
- آب‌انبار عمومی
هر کدام از بناهای باغ زیبای دولت آباد معماری منحصر به فرد و جلوه‌های خاص خود را دارند. عمارت‌های هشتی، طنبی و سردر سه ساختمان اصلی این مجموعه به حساب می‌آیند.
۱. عمارت هشتی: ساختمان هشتی، کوشک اصلی باغ است که در انتهای محور اصلی باغ قرار دارد. در وسط آن یک حوض سراسر مرر ساخته شده و دارای سه اتاق بزرگ است. در طبقه بالای آن تالار، صفه و منظر قرار دارد.
تلفیق زیبای جریان هوا با آب حوض‌ها که باعث انتقال هوای خنک از بادگیر به تالارها و شاه نشین می‌شود، مهمترین ویژگی عمارت هشتی است.
به خاطر جریان هوای خنک به این عمارت ساختمان تابستانه نیز گفته می‌شود. این ساختمان به شکل هشت ضلعی بوده و بادگیر آن از نوع هشت تنبوشهاست.
ویژگی شاخص عمارت هشتی و همچنین باغ زیبای دولت آباد بادگیر آن با ارتفاع بیش از هشت متر است.
این بادگیر هشت ضلعی باعث هدایت باد در جهات مختلف به سمت پایین شده و با وزش باد روی سطح آب حوض باعث جریان هوای خنک در داخل عمارت می‌شود.
۲. عمارت طنبی: عمارت بزرگ و مجلل طنبی در غرب عمارت هشتی واقع شده و دارای بادگیری مربعی است.
این عمارت نیز دارای تالار، صفه و شبستان‌هایی است که در یک طبقه قرار دارند.
۳. عمارت سردر: یک ساختمان دو طبقه است که بین باغ اندرونی و برونی قرار داشته و دارای یک سردر، هشتی، چندین راهرو، یک اتاق بزرگ و چند اتاق کوچک است.
علاوه بر عمارت‌های اصلی در قسمت شرقی باغ، ساختمان‌های دیگری از جمله ساختمان‌های خدماتی مانند آشپزخانه، آبدارخانه، شربت‌خانه و منبع آب نیز در باغ وجود دارند.
باغ تاریخی دولت آباد در دوران قاجار به یکی از دروازه‌های اصلی شهر یزد یعنی دروازه چهار منار متصل شد و با ساخت و ساز در اطراف آن در دوران پهلوی به نحوی در مرکزیت این شهر قرار گرفت.
آدرس باغ دولت آباد: خیابان شهید رجایی، محله چهارمنار، کوچه یا حسنیه فردوس است. البته این باغ از طرف دیگر به بلوار دولت آباد راه دارد.
ساعت بازدید باغ دولت آباد یزد
برای بازدید از باغ دولت آباد و لذت بردن از زیبایی‌ها و فضای دلنشین آن می‌توانید همه‌روزه از ساعت ۷:۰۰ صبح تا ۲۲:۳۰ (به‌جز روز عاشورا) به این مکان مراجعه کنید.
یکی از زیباترین و قدیمی‌ترین باغ‌های ایران باغ دولت آباد یزد است که قدمت آن به بیش از ۲۶۰ سال و به اواخر دوره افشاریه می‌رسد.
خان بزرگ ابتدا پنج رشته قنات با طولی بیش از ۵۰ کیلومتر احداث کرد که از ارتفاعات مهریز سرچشمه می‌گرفتند و به یزد میرسیدند و سپس با کمک آب این قنات باغ را ایجاد کرد.
البته امروزه آب این باغ دیگر نه از قنات دولت آباد که از یک چاه تامین می‌شود.
باغ دولت آباد، چهار بنای اصلی دارد که سه تای آن دهلیز و تالار و راهرو است. عمارت هشتی باغ، مهمترین بخش باغ است و شکل کلی بنا نیز به هشت‌ضلعی شباهت دارد.
در عمارت باغ دولت آباد، از باد و آب و جریان آنها در حوض‌های داخل ساختمان کمک گرفته شده است تا هوای خنک از زیر بادگیر به قسمت شاه‌نشین و تالارها انتقال پیدا کند.
هندسهی باغ دولت آباد به‌شکلی است که سطح آن را به دو بخش مستطیلیشکل عمود بر هم (باغ بیرونی و باغ اندرونی) تفکیک کرده است.
محور تقارن مستطیل بزرگتر، محور اصلی باغ است و آبنمای بزرگ باغ بر این محور منطبق می‌باشد.
محور تقارن مستطیل کوچکتر باغ، قسمت بهشت آیین است که بهصورت عمود بر محور اصلی باغ دولت آباد قرار دارد.
شهر یزد دارای جاذبه های گردشگری بسیاری است که باغ دولت آباد یکی از آنهاست.
این باغ با وجود زیبایی های بی نظیری که دارد، پذیرای گردشگران زیادی از داخل و خارج است.
نظر شما