به گزارش سلام نو شب یلدا یکی از مناسبت‌هایی می‌باشد که هر سال در ایران برگزار می‌شود.
همچنین ایرانیان ساکن کشورهای دیگر نیز این شب را جشن گرفته و این مناسبت را برگزار می‌کنند.
تمام ایرانیان در واپسین لحظات پاییز و در غروب ۳۰ آذر شب یلدای خود را شروع کرده و به استقبال بلندترین شب سال می‌روند و تا پاسی از شب بیدار مانده و در کنار عزیزان خود لحظات خوشی را سپری می‌کنند.
با برگزاری مراسم‌های چله نشینی آخرین روز پاییز به اتمام رسیده و اولین روز زمستان شروع می‌شود.
مهمان‌داری و رعایت آداب درست میزبانی برای ما ایرانی‌ها بسیار مهم است و حساسیت‌های خاصی در مورد آن وجود دارد.
شب یلدا نزدیک است و در این شب، بسیاری از ما به میهمانی می‌رویم یا برایمان مهمان خواهد آمد.
حتی ممکن است مهمانانی از شهرستان داشته باشیم که قرار است چند روزی را در خانه‌ی ما بگذرانند.
کارهای شب یلدا
مراسم شب یلدا یکی از نمادهای فرهنگی ایرانیان است. در این شب، کوچکترهای فامیل به دیدن بزرگترها رفته و شب را در کنار آنها می‌گذرانند. برای آنکه شب یلدا را در کنار عزیزانتان خاطره‌انگیز کنید، نکات زیر را رعایت کنید.
دعوت رسمی برای مهمانی شب یلدا
اگر قرار است میزبان باشید، روز و مکان میهمانی را به طور دقیق به میهمانتان اعلام کنید. مثلا فقط نگویید شب یلدا تشریف بیاورید، حتما بگویید: «سه شنبه شب که شب یلدا است، از ساعت ۷ منتظرتان هستیم.»
تم میهمانی در شب یلدا
اگر تم خاصی را برای پذیرایی شب یلدا در نظر دارید، به مهمانان اعلام کنید. مثلا بگویید: «تم شب یلدای ما انار است، لطفا سعی کنید با لباس‌های قرمز تشریف بیاورید.»
- از به کار بردن واژه‌های کلی مثل تم یلدایی خودداری کنید، چرا که باعث سردرگمی مهمانان خواهد شد.
خوش‌بو کردن فضا
با قرار دادن گل‌های طبیعی تازه و خوش عطر یا روشن کردن شمع‌های معطر می‌توانید فضای خانه را خوش‌بو کرده و حس بی‌نظیری را به مهمان القا کنید.
برنامه‌ریزی
لیست پذیرایی شب یلدا را از قبل آماده کنید. برای این کار فهرستی دقیق از نام و تعداد مهمانان این شب گردآورده و خانه‌ی خود را قبل از آمدن مهمان‌ها آماده کنید. مثلا اگر مهمانانی دارید که نمی‌توانند روی زمین بنشینند، حتما تعداد صندلی‌ها را چک کنید و اگر تعداد صندلی‌ها کم بود، چند صندلی تهیه کنید.
غذای بچه‌ها
اگر تعداد بچه‌ها زیاد است، می‌توانید یک میز یا سفره مخصوص کودکان حاضر کنید. دقت کنید که بچه‌های کوچک‌تر باید با پدر یا مادر خود غذا بخورند، بنابراین اندازه‌ی میز یا سفره را در نظر بگیرید.
- همچنین اگر نگران کثیف شدن میز یا فرش خود هستید، می‌توانید در قسمتی که کودکان حضور دارند از زیرسفره استفاده کنید.
رومیزی
رومیزی باید تقریبا به اندازه‌ی ۳۱ سانتی‌متر از هر طرف میز آویزان باشد، این عدد استاندارد اندازه‌ی رومیزی است. برای صرف غذا، می‌توانید رومیزی را جمع کرده و یک سفره روی میز بیاندازید.
- دقت کنید که با پایان صرف غذا، سفره را جمع کرده و دوباره رومیزی را روی میز بیاندازید.
ظرف و ظروف پذیرایی شب یلدا
بهتر است از ظروفی برای پذیرایی استفاده کنید که برای همه‌ی مهمانان یکسان باشد. اگر برای سرویس پذیرایی شب یلدا ظرف کافی به تعداد ندارید، می‌توانید اجاره کنید.
- سعی کنید در خرید سرویس‌های غذایی جدید، طرحی را انتخاب کنید که به سرویس قدیمی شما نزدیک باشد. در این صورت، اگر مهمانان شما از تعداد سرویس غذاخوری شما بیشتر بود، می‌توانید از هر دو سرویس استفاده کنید.
گلدان گل روی میز
بهتر است در وسط میز یا سفره، یک گلدان گل متوسط بگذارید. اما دقت کنید که این گل، عطر تندی نداشته باشد؛ چرا که عطر تند گل با بوی غذا قاطی شده و بوی بدی را ایجاد خواهد کرد.
تزیین غذا
تزیین زیبای غذا، جلوه‌ی باشکوهی به میز شما خواهد بخشید. مهم نیست که چند نوع غذا یا دسر درست کرده‌اید، کافی است با زعفران، زرشک، انواع خلال‌ها و… غذاها را تزیین کنید.
ظرف میوه
ظرف میوه را از چند ساعت قبل بچینید و روی میز قرار دهید. برای تزیین میوه‌ها می‌توانید از برگ و گل طبیعی استفاده کنید.
- برای سرو انار، حتما آن را دانه دانه کنید.
- اگر میوه‌ای دارید که جدید است و مهمان با آن آشنایی ندارد، خودتان آن را پوست گرفته و به مهمان تعارف کنید.
- میوه‌های مانده و پلاسیده را به مهمان تعارف نکنید.
بهتر است که از هر نوع میوه یک عدد در بشقاب میوه‌خوری گذاشته و به هر مهمان یک بشقاب بدهید.
صرفه‌جویی در خرید میوه‌ی شب یلدا
شما می‌توانید سالاد میوه درست کنید. با این کار، نیاز نیست که میوه را به تعداد مهمانان تهیه کنید. از طرف دیگر، این نوع پذیرایی بسیار کم‌هزینه است و برای مهمانان نیز خوردن آن راحت‌تر است.
درست کردن سالاد میوه بسیار راحت است. کافی است میوه‌های مختلف را پوست کنده و تکه تکه کنید و روی آن آب کمپوت (مثلا آب کمپوت آناناس) بریزید.
نوشیدنی مناسب برای پذیرایی شب یلدا
در شب‌های سرد پاییزی (مخصوصا در شب یلدا)، نوشیدن چای و انواع دمنوش به شدت پیشنهاد می‌شود. برای بهتر شدن عطر چای، می‌توانید کمی هل یا زعفران به چای اضافه کنید.
اگر دمنوش خاصی را برای مهمان سرو می‌کنید، حتما به مهمان توضیح دهید که چه موادی را به کار برده‌اید، چرا که ممکن است بعضی از دمنوش‌ها برای مهمانان مضر بوده یا حساسیت‌زا باشند.
از یاد نبرید که فنجان‌ها را با سینی تعارف کنید. همچنین بهتر است کمی کشمش، قند، خرما یا نبات را روی میز پذیرایی قرار داده و به مهمانان تعارف کنید. کنار قهوه حتما آب سرو کنید.
پذیرایی خاص شب یلدا
تنقلات پذیرایی شب یلدا
حتی‌الامکان از خوراکی‌ها و تنقلاتی در مهمانی شب یلدا استفاده کنید که کالری و حجم بالایی نداشته باشند، چرا که باعث سیری شکم و بی‌میلی برای خوردن شام خواهند شد.
خوشرویی میزبان
صرفا داشتن ایده پذیرایی شب یلدا برای زیبا برگزارکردن این مراسم کافی نیست. بخشی از کیفیت پذیرایی به رفتار میزبان بازمی‌گردد. همه‌ی ما از میزبانی اخمو و بی‌حوصله بدمان می‌آید. میزبان باید خوشرو باشد تا مهمانان نیز گرم شده و سر صحبت را باز کنند.
اگر برخی مهمانان دیر رسیدند، آنها را مواخذه نکنید و ترشرویی نشان ندهید. حتی بهتر است علت تاخیر را نپرسید و حتما با روی باز و لب خندان از آنان استقبال کنید.
شیطنت کودکان
این انتظار را از کودکان نداشته باشید که تمام ساعات مهمانی را یک گوشه بنشینند و تکان نخورند. بهترین کار، محافظت از وسایل قبل از آسیب رسیدن به آنها است. اگر قرار است کودکان در مهمانی حضور داشته باشند، تمام وسایلی که گران و شکستنی هستند را جمع کرده و در یک اتاق یا کمد دربسته قرار دهید.
- اگر مهمان یا کودکانشان چیزی را شکستند، موضوع را بزرگ نکرده و به سرعت بی‌نظمی‌ها را مرتب کنید.
هدایت‌کننده‌ی صحبت‌ها باشید
بهتر است شما (میزبان) بازکننده‌ی صحبت باشید. با دقت و علاقه به صحبت‌های مهمانان گوش دهید و اگر در مورد بیماری یا مرگ صحبت شد، موضوع صحبت را عوض کنید. مهمانی برای داشتن اوقات خوش است و نباید با صحبت کردن در این موارد، کام خود یا دیگران را تلخ کنیم.
اگر مهمانان چند دسته‌ای دارید که علایق متضادی دارند، جلوی شروع صحبت‌های قومی، مذهبی یا سیاسی را گرفته و سریعا موضوع را تغییر دهید.
اگر دوباره شروع به صحبت کردند، از شروع‌کننده‌ی صحبت بخواهید که بیاید و به شما کمک کند. با این بهانه، او را از جمع بیرون کشیده و به او بگویید که از این شوخی‌ها نکند.
پذیرایی از مهمانان ناخوانده
فرهنگ ما ایرانی‌ها، مهمان‌داری است. اگر شما در یک کشور خارجی به مهمانی دعوت شوید و مهمان سرزده‌ای برای میزبان بیاید، شاید میزبان به او اجازه‌ی ورود ندهد. اما ما ایرانی‌ها، همه‌ی مهمانان را عزیز می‌دانیم و کسی را بیرون نمی‌کنیم. بنابراین اگر کسی سرزده به خانه‌ی شما وارد شد، در صورتی که شرایط دارید، بزرگوارانه از او استقبال کنید و او را به جمع مهمانی هدایت کنید.
تفاوت نگذارید
در فرایند پذیرایی شب یلدا با همه‌ی مهمانان به یک اندازه گرم بگیرید و پذیرایی را به یک صورت انجام دهید. اگر مهمانان غریبه دارید، همان اول آنان را به یکدیگر معرفی کرده و علایق مشترک بین آنها پیدا کنید تا در زمانی که شما پیششان حضور ندارید نیز، با هم صحبت کنند.
مهمانان را برای مدت طولانی تنها نگذارید
اصل مهمانی، با هم بودن است. اگر می‌توانید شستن ظرف‌ها را به موقع دیگر بسپارید و یا از بقیه مهمانان کمک بگیرید.
- کارهایتان را از قبل انجام دهید تا فرصت کافی برای در جمع بودن را داشته باشید.
سرگرمی برای مهمانان
برای آنکه همه‌ی مهمانان سرگرم باشند، علاوه بر شعرخوانی و سنت‌های دیگر شب یلدا، مسابقه و بازی‌های جذابی در نظر بگیرید که همه‌ی مهمانان در آن شرکت کنند. مشاعره، پانتومیم یا بازی مافیا از جمله کارهایی است که به شدت برای مهمانانتان سرگرم‌کننده خواهد بود.
میزان شناخت از مهمان
گاهی دوستان یا خانواده‌ی نزدیک به خانه‌ی شما می‌آیند. در این صورت شما آنها را خوب می‌شناسید و مشکلی از این بابت نخواهید داشت.
اما اگر شناختی از مهمانتان ندارید، بهتر است با او صحبت کنید تا از او شناخت پیدا کرده و حساسیت‌های او را بدانید. باید با او صحبت کرده و حساسیت‌های خود را نیز برای او شرح دهید.
مثلا اگر مهمانتان تغذیه‌ی خاصی دارد یا شما غذاهای خاصی طبخ می‌کنید، حتما با او صحبت کرده و نظر او را جویا شوید.
یک هدیه‌ی ورود بدهید
پیشنهاد می‌شود در اتاق مهمان، یک هدیه قرار دهید. این هدیه می‌تواند یک گلدان گل، پخش موسیقی یا حتی یک نوشته‌ی ساده روی تخت باشد.
همکاری اعضای خانواده را جلب کنید
آمدن مهمان می‌تواند به برنامه‌های روتین زندگی شما آسیب بزند، پس قرار نیست که همه‌ی کارها را به تنهایی انجام دهید.
با اعضای خانه صحبت کنید و برای انجام کارهای خانه و پذیرایی شب یلدا، از آنها کمک بگیرید. تمیز کردن خانه را به دیگر اعضای خانه بسپارید تا برای کارهای شخصی خودتان وقت کم نیاورید.
- در صورتی که با مهمانتان صمیمی هستید، از او بخواهید تا در کارهای منزل به شما کمک کند. اما بعضی افراد این کار را بی‌ادبی می‌دانند، بنابراین قبل از آنکه این پیشنهاد را بدهید، حتما از اطرافیان پرس و جو کنید.
اگر مهمانتان خواست تا به شما در انجام کارهای خانه کمک رساند، با روی باز قبول کرده و او را در انجام این کارها شریک سازید تا احساس راحتی کند. یک تیم تشکیل داده و از همه برای انجام کارهای خانه کمک بگیرید.
اگر مهمان هستید
بهتر است خود مهمان در انجام کارهای خانه به میزبان کمک کند یا حتی برای یک یا چند وعده، مواد غذایی را خریداری کند. مثلا شما می‌توانید خانه را جارو زده یا ظرف‌ها را بشورید. البته بهتر است از قبل با میزبان صحبت کرده و از او اجازه بگیرید.
زمانی برای بازی کردن در نظر بگیرید
تا به حال دقت کرده‌اید که کودکان چه ذوقی دارند تا اسباب بازی جدیدشان را به شما نشان دهند و یا فیلم موردعلاقه‌شان را تماشا کنند؟ اگر مهمان دارید، در مورد علایقش بپرسید و برنامه‌ی خود را طوری بچینید تا خواسته‌های او را نیز جای دهید. انجام کارهایی که مورد علاقه‌ی مهمانتان است، بهترین کار برای نشان دادن علاقه‌تان به مهمان است.
حمام و سرویس‌های بهداشتی را تمیز کنید
بهتر است قبل از ورود مهمان، سرویس‌های بهداشتی را با مواد شوینده‌ی خوش‌بو تمیز کرده و حتما یک اسپری خوش‌بوکننده را داخل سرویس قرار دهید.
لوازم بهداشتی مانند شامپو و صابون را در اختیار مهمانان قرار دهید. اگر دوست ندارید که کسی از شامپوی شما استفاده کند، آن را از جلوی چشمان مهمان برداشته و یک شامپوی دیگر در حمام قرار دهید.
تعارف در حد معقول داشته باشید
تعارف بیش از حد را کنار بگذارید، به این معنی که نه خودتان را اذیت کنید و نه مهمانتان را. مثلا اگر دوست ندارید کسی با کفش در منزلتان رفت و آمد کند، حتما این موضوع را مطرح کرده و خود را عذاب ندهید.
آداب و رسوم خاص شب یلدا
افراد کم سن و سال به بزرگترها در چیدن سفره و پهن کردن خوراکی های خوشمزه کمک می‌کنند. تعریف کردن خاطرات توسط افراد بزرگتر جمع، گرفتن فال، شاهنامه خوانی، حافظ خوانی، برپایی جشن یلدایی عروس و غیره از مهم ترین آداب و رسوم در شب یلدا است.
جشن یلدا با بزرگترها
بدون شک یکی از مهم ترین آداب و رسوم شب یلدا در ایران سپری کردن و جشن گرفتن در خانه بزرگترها؛ پدر، مادر، پدربزرگ و مادر بزرگ است. اگر بزرگترها در قید حیات هستند بهترین مکان برای جمع شدن اعضای خانواده خانه آنها می باشد. جمع شدن همه فامیل در خانه یکی از بزرگان یکی از آداب و رسوم ایرانی ها در شب یلدا می باشد که حتی برای خارجی ها نیز جذابیت دارد. با توجه به اینکه در کجای ایران باشید معمولا مادر بزرگ یا مادرتان برای شام شب یلدا برنامه ویژه ای دارد و غذای محلی مورد علاقه تان را می پزند.
آتش افروزی در شب یلدا
برپایی «آتش» جزء جدایی‌ناپذیر مراسم‌های ایرانی به ویژه مراسم شب یلدا بوده که در زمستان برگزار می‌شد. گفته می‌شود در شب یلدا ایرانیان آتش‌های بزرگ برپا می‌داشتند.
یلدا؛ نبرد ایزد خورشید با دیو سرما
جشن یلدا قطعا آیینی متناظر با ایزد خورشید و نبردش با سرما بوده است. به عبارت دیگر بر اساس همین تئوری الگو در اساطیر و شناخت ایزد خورشید و دیو سرما، نتیجه می‌گیریم که آیین شب یلدا پیروی از الگوی اسطوره‌ای نبرد ایزد خورشید با سیاهی شب و سرمای زمستان برای باورمندان اسطوره‌های ایرانی بوده است. بدین ترتیب روشن کردن آتش در شب یلدا قابل تفسیر می‌شود.
لیست خوراکی های شب یلدا
خوراکی های شب یلدا، پای ثابت سفره‌های یلدایی و دورهمی‌های خانوادگی هستند. معمولا این خوراکی‌ها مناسب با همان فصل پاییز و زمستان تهیه می‌شوند و هر کدام هم خواص و فواید خودشان را دارند. از طرفی هر کدام از این خوراکی‌ها، نماد و سمبل یک مفهوم یا باور هستند که دانستن آنها، خالی از لطف نیست.
به هر حال، اگر شما میزبان هستید یا حتی قرار است به مهمانی یا دورهمی یلدایی بروید و نمی‌خواهید دست خالی در جمع حضور پیدا کنید، می‌توانید این خوراکی‌ها را تهیه کرده و با خود به خانه مهمان ببرید.
بد نیست همین ابتدا بدانید که خوراکی های شب یلدا ممکن است از یک شهر تا شهر دیگر فرق داشته باشد و بنا به رسوم و آداب بومی هر شهر، برخی خوراکی‌ها در سفره شب یلدا گذاشته شود، اما متداول‌ترین خوراکی‌های شب یلدا، شامل برخی میوه‌های پاییزی، تنقلات، نوشیدنی‌ها، شیرینی‌ها، کیک‌ها و غذاها و پیش‌غذاهای مخصوص شب یلدا می‌شوند.
حال که در رابطه با این شب اصیل ایرانی اطلاعات مفیدی به دست آوردید بهتر است در رابطه با لیست خوراکی شب یلدا نیز اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. لیست خوراکی‌های شب یلدا شامل:
- آجیل‌ها و مغزیجات
- انواع میوه ها مانند انار، هندوانه، لبو، پرتقال
- شیرینی‌های مختلف مانند باسلوق، نقل
- پشمک‌های مغزدار، رنگی و یا شکلاتی
- شکلات‌های بسیار خوشمزه و متنوع بنا به سلیقه افراد
- دسرهای یلدایی مانند ژله انار و دسرهای زیبا و خوشمزه
- سالادهای پاییزی
- کدو حلوایی پخته شده
- انواع غذاهای اصیل ایرانی این غذاها نیز شامل مرغ شکم پر، ماهی شکم پر، اناردون، کلم پلو، قورمه سبزی، دمپختک، فسنجان، رشته پلو نیز می‌باشند.
نظر شما