علت نامگذاری قلعه دختر فیروزآباد

سلام نو _ سرویس گردشگری: قلعه دختر دیگر سازه بازمانده از تاریخ دوران ساسانی ست و در نزدیکی شهر فیروزآباد استان فارس قرار دارد.

این قلعه در حکم دژی دفاعی و مانعی مهم برای جلوگیری از عبور دشمن در دره تنگاب بود و توسط اردشیر بابکان، موسس سلسله ساسانی در سال ۲۲۴ پس از میلاد ساخته شد.

او این قلعه را پیش از جنگ با پادشاه پارتیان اردوان پنجم و زمانی که می خواست بر ناحیه فارس مسلط شود بنا کرد.

قلعه دختر بر فراز کوهی در نزدیکی جاده ساخته شده و دامنه سازه آن بر روی پستی و بلندی های کوه به صورت شیب‌دار امتداد پیدا کرده است.

شکل کلی قلعه ذوزنقه مانند است و محدوده ای از بخش های پایینی منتهی به دره تنگاب تا بالاترین بخش کوه را در بر می گیرد.

گنبد مدور این بنا که قسمت هایی از آن فروریخته یکی از تماشایی ترین بخش های آن به شمار می رود.

به طور کلی قلعه دختر ۲۳۰۰ مترمربع زیربنا دارد و از لاشه سنگ، گچ دست کوب و ملاط ساروج ساخته شده است.

داستان قلعه دختر فیروزآباد

قلعه دختر در دوره ساسانی برای محافظت از شهری بنا شد که شهر «گور»، «اردشیر خوره» یا «فر اردشیر» نام داشت و امروزه آن را با نام «شهر باستانی فیروزآباد» می‌شناسند.

شهر فیروزآباد در دشتی به همین نام قرار داشت؛ دشتی که به واسطه ویژگی‌های جغرافیایی خود دسترسی آسانی نداشت و به‌دلیل کوه‌های بلند و ساختار صخره‌ای پیرامون، نوعی حفاظ طبیعی داشت.

این ویژگی و نزدیکی به رودخانه‌ها، توجه پادشاه را به خود جلب می‌کرد. شواهد حاکی از آن است که قرن‌ها پیش از حکومت ساسانیان، پادشاهان هخامنشی در این منطقه شهری پررونق با حصارهای محکم داشتند.

اسکندر مقدونی در زمان حمله به ایران، وقتی راهی برای نفوذ به این شهر نیافت، با هدایت جریان رودخانه آن را غرق در آب کرد.

در دوره اشکانیان از رونق و شهرت شهر گور و این منطقه کاسته شد تا در زمان ساسانیان و پس از پیروزی اردشیر بابکان بر اردوان پنجم، شهر باستانی فیروزآباد یا اردشیر خوره دوباره آباد شد و شکوهی دوچندان یافت.

اردشیر بابکان بنیان‌گذار سلسله ساسانیان، دشت فیروزآباد را خشک کرد که درآن زمان باتلاق و آبگیری بیش نبود و آب رودخانه دالکی را به جهت توسعه کشاورزی به زمین‌های اطراف انتقال داد.

سپس در دشت فیروز آباد شهر گور را در دایره‌ای به قطر ۱,۹۵۰ متر بنا کرد.

اردشیر بابکان تونلی برای زه‌کشی در این منطقه ساخت و پایتخت خود را در همین مکان احداث کرد. شهر اردشیر خوره پلانی دایره‌ای شکل و چهار دروازه داشت و بنای اصلی سلطنتی آن در مرکز این دایره احداث شده بود.

قلعه دختر فیروزآباد دژی است که توسط اردشیر بابکان ساخته شد تا از پایتخت اولیه آن‌ها، اردشیر خوره محافظت کند.

او این شهر را پس از تصرف کرمان و اصفهان بنا کرد. قلعه دختر مانعی برای عبور دشمنان از دره تنگاب و رسیدن به این شهر بود و در سال ۲۲۴ پس از میلاد در زمان درگیری وی با پادشاه آخر اشکانیان، اردوان پنجم (اشک سی‌ام) بنا شد.

در زمان ساسانیان ستایش و پرستش آناهیتا رواج داشت. آناهیتا یکی از ایزدبانوان ایرانی است که در آیین زرتشتی به‌عنوان الهه آب‌ها شناخته می‌شود.

بر اساس پژوهش‌های تاریخی، پدربزرگ اردشیر بابکان از روحانیان برجسته معبد آناهیتا در شهر باستانی دارابگرد بود و در ادامه نیز شاپور ساسانی سرپرستی معبد آناهیتا را به عهده داشتند.

آناهیتا نماد پاکی و تجسم دختری معصوم و نجیب بود. به همین جهت بسیاری نسبت دادن این قلعه به دختر را متاثر از آیین پرستش آناهیتا و اهمیت این الهه در دوران ساسانیان می‌دانند.

بر اساس برخی روایت‌های دیگر، نام‌گذاری قلعه دختر به ویژگی‌های آناهیتا، خدای آب‌ها اشاره دارد.

مسیر دسترسی دشوار به این قلعه و دست‌نیافتنی بودن آن به برخی صفات الهه آناهیتا بی‌مانند نیست؛ این الهه به معصومیت، دست‌نیافتنی بودن و تسخیرناپذیری مشهور است.

قلعه دختر فیروزآباد کجاست

جالب است بدانید در این قلعه برای برطرف کردن نیاز به آب، مخزنی از جنس سنگ در دل کوه ایجاد کرده اند.

از ویژگی‌های دیگر این قلعه معماری متفاوت در قسمت‌های محتلف است.

در بخشی از این قلعه دهانه بزرگی همانند غار وجود دارد که عده‌ای معتقدند این غار همانند راه فرار مخفی قلعه بوده است.

در واقع هنگام حمله دشمن افرادی که در قلعه می‌مانند و نمی‌توانستند به بیرون بروند این راه اضطراری به عنوان راه ارتباطی با شهر، تامین آذوقه و همچنین اضافه کردن نیروی جنگی برای دفاع قلعه بود.

بازدید از این قلعه مشمول هزینه است. همچنین زمان پیشنهادی برای بازدید از قلعه دختر فیروز آباد دقیقه است.

بعد از خارج شدن از شهر شیراز و گذشتن از فرودگاه به روستایی به نام فسا می‌رسید سپس به سمت کوار می‌روید و تقریبا پس از ۱ ساعت رانندگی شاهد طبیعت زیبایی چون دشت‌های سرسبز و سد می‌شوید.

جای پارک در پایین قلعه تعبیه شده است همچنین تله کابین برای بالا رفتن از کوه وجود دارد اما اغلب اوقات تعطیل است.

فیروزآباد، مرکز شهرستانی به همین نام در استان فارس، واقع در ۱۱۰ کیلومتری جنوب شیراز است.

قلعه دختر فیروزآباد با قدمتی از اوایل قرن سوم میلادی است که در شمال این شهر و در دامنه کوهی مشرف به جاده فیروزآباد به کوار قرار دارد.

این بنا با هدف حفاظت از شهر تاریخی گور (فیروزآباد فعلی)، پایتخت ساسانیان بنا شد و در نزدیکی نقش برجسته‌های دره تنگاب قرار دارد.

قلعه دختر با هدف دفاع از این شهر در برابر آخرین پادشاه اشکانی، بالای کوه و در فاصله ۱۰ کیلومتری از فیروزآباد بنا شد. این قلعه در فاصله ۱۴٫۵ کیلومتری (۱۵ دقیقه با ماشین) از شهر تاریخی گور قرار دارد.

آدرس: ایران، استان فارس، شهر فیروزآباد، کیلومتر ۱۰ جاده فیروزآباد به کوار