سلام نو _ سرویس گردشگری: شهر گور (یا اردشیرخوره) مکانی باستانی در شهرستان فیروزآباد، استان فارس است.
این شهر در اوایل قرن سوم میلادی به دستور اردشیر بابکان پایه گذاری شد.
گور در زمان آبادانی خود، مرکز بخشی از ایالت فارس به نام کوره اردشیرخورّه بود.
طرح و الگوی این شهر دایره ای شکل است و به قطر دو کیلومتر دارای چهار دروازه اصلی بوده و بناهای حکومتی و محل اقامت درباریان در آن قرار داشت.
بر اساس روایات افسانه ای در روزگار کیانیان در این دشت آبادی یا شهری بوده که اسکندر مقدونی آنرا با روانه کردن آب ویران کرد سپس اردشیر بابکان نخستین شاه ساسانی، آب را خشکانده و شهری نو بنیان نهاد و مقر فرماندهی خود قرار داد.
شهر گور اولین شهر دایره ای در ایران و یکی از نخستین شهرهای دایره ای در جهان محسوب می شود.
شهر گور باستانی اکنون متروک مانده و شهر کنونی فیروزآباد در سه کیلومتری آن قرار دارد. از آثار موجود آن میتوان به مناره شهر و تخت نشین (چهارطاقی) اشاره نمود.
این مکان در سال ۲۰۱۸ در فهرست میراث جهانی یونسکو همراه با مکانهای متعلق به دوره ساسانی واقع در فیروزآباد، سروستان و کازرون به ثبت رسید.
سیر تاریخی شهر باستانی گور در فیروزآباد
اردشیر ساسانی نام رسمی شهر تازه تاسیس خود را اردشیرخورّه، به معنی فرِ اردشیر نهاد.
با این حال در منابع پیش از اسلام این شهر به گور (Gōr) نیز معروف بوده که پس از اسلام، عربان آن را جور تلفظ می کردند.
مورخان قدیم این واژه را دشت، پشته یا گودال معنی کرده اند.
بنا به روایتی سابقه تاریخی این شهر به زمان هخامنشیان باز می گردد.
اسکندر مقدونی که از مقاومت مردم این شهر به ستوه آمده بود دستور داد با بستن سد شهر را به زیر آب ببرند.
اردشیر بابکان فرزند بابک نوه ساسان موبد معبد آناهیتا، پس از پیروزی براردوان پنجم سلسله ساسانیان را بنیانگذاری کرد و شهر گور را مقرحکومت خویش قرار داد.
برخی مورخان معتقدند پایه این شهر به دوره اشکانیان بر می گردد چرا که ساختن شهر دایره ای شکل مختص پارتیان بوده است. اردشیر پس از پیروزی بر اردوان این شهر را احیا کرد.
در زمان ساسانیان شهر گور به دلیل داشتن بزرگترین کتابخانه مشرق زمین و وجود کتب گرانبها و کمیاب به دارالعلم مشهور بود.
شهر گور در این زمان عظمتی خاص و به اندازه شهر استخر وسعت داشت و دارای چهار دروازه بود.
شهر گور در آن زمان بدلیل واقع شدن در مسیر تجارت کشورهای چین، هندوستان، روم و بندر سیراف از رونق اقتصادی و بازرگانی خاصی برخوردار بود.
بعد از تصرف شهر گور توسط مسلمین در زمان خلیفه دوم به فرماندهی (یداله بن عامر) نام جور به آن نهادند و به علت اهمیت از طرف خلفای راشدین فرماندار بر آن گمارده شد.
بنا به نوشته طبری اردشیر شهر گور را در حدود سال ۲۲۴ میلادی به نشانه قدرت نمایی در برابر آخرین شاه اشکانی احیا کرد.
پس از اردشیر نیز این شهر به دلیل نسبت با سر سلسله ساسانی همچنان آباد و مرکز کوره اردشیر باقی ماند.
همچنین گور آخرین پایگاه یزدگرد سوم ساسانی در فارس بود که در سال ۲۹ ه.ق (زمان خلافت عثمان بن عفان) به تصرف مسلمین درآمد.
پس از سقوط این شهر یزدگرد، فارس را به عرب ها گذاشت و از راه کرمان به خراسان گریخت. در زمان خلفای راشدین فرماندار گور از طرف والی ایالت یکپارچه بصره –اهواز- فارس منصوب می گردید.
در اوایل دوران اسلامی شاهان آل بویه که شیراز را تختگاه خود کرده بودند به آبادانی شهر گور نیز همت گماشتند.
به فرمان عضد الدوله دیلمی، مسجد جامع و بیمارستان مناسبی در شهر ساخته شد.
در قرن چهارم هجری گور شهری غنی و آباد بود با اقلیمی معتدل، آب فراوان و بوستان و گلستان های فراوان. باغ های میوه و خانه های اعیانی، حومه شهر را تا شعاع یک فرسنگ فرا گرفته بودند.
در این منطقه محصولات گوناگونی تولید می شد؛ از قبیل عرقیات، میوه، پارچه اما بدون شک گلاب در میان آنها رتبه اول را داشت.
گلاب گور و کوار به بسیاری سرزمین ها مثل چین، هند، بیزانس، مصر، یمن، مغرب عربی و اروپا صادر می شد.
حتی گل سرخ گور در کشورهای اسلامی شناخته شده و به خاطر بوی خوش و شفافیت رنگ نزد عرب ها زبانزد بود. (امروزه نیز در زبان عربی به گل محمدی، الورد الجوری می گویند)
عرق شکوفه نخل، عرق بومادران، عرق زعفران و عرق بید از دیگر فراورده های گیاهی این منطقه بود.
بازدید از شهر باستانی گور در فیروزآباد
استان فارس از گرم‌ترین استان‌های ایران است که در طول ماه‌های گرم سال تحمل آب و هوای آن برای گردشگران دشوار است. شهر باستانی گور نیز در دشتی قرار دارد که در روزهای گرم سال، زیر تابش مستقیم آفتاب بسیار گرم می‌شود.
بهترین زمان برای بازدید از شهر باستانی گور و دیگر جاهای دیدنی فیروزآباد از واپسین روزهای زمستان تا اواخر بهار است.
در اردیبهشت ماه ییلاق‌های اطراف فیروزآباد به اوج زیبایی می‌رسند و امکان اتراق در طبیعت نیز وجود دارد.
چنانچه در سفر به شهر فیروزآباد قصد بازدید از جاذبه‌های اطراف را نیز دارید، اردیبهشت ماه را انتخاب کنید.
آب و هوای فیروزآباد در پاییز نیز معتدل است و بازدید از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی این شهر در این زمان از سال نیز مناسب خواهد بود.
جاذبه‌های تاریخی و طبیعی فیروزآباد در محیط‌های باز قرار دارند که با نزدیکی به زمستان سرد می‌شوند.
در بازدید از شهر باستانی گور و دیگر جاهای دیدنی این شهر در دشت‌های باز و کوهستان‌ها، کلاه آفتابگیر و عینک آفتابی را فراموش نکنید.
- ساعت کار مجموعه شهر باستانی گور: نیمه اول سال از ۸:۰۰ تا ۲۰:۰۰؛ نیمه دوم سال از ۸:۰۰ تا ۱۸:۰۰
- قیمت بلیط: ۳,۰۰۰ تومان برای هر گردشگر ایرانی؛ ۲۰٬۰۰۰ تومان برای هر گردشگر خارجی
- روزهای تعطیل: تاسوعا، عاشورا، ۲۱ ماه رمضان، رحلت پیامبر، شهادت امام جعفر صادق (ع) و ۱۴ و ۱۵ خرداد
شهر گور در ویرانه‌های باستانی غرب فیروزآباد قرار دارد که منطقه‌ای وسیع است.
برای بازدید از تمام محوطه این شهر باستانی به دو تا سه ساعت زمان نیاز خواهید داشت.
برای بازدید از این شهر باستانی عینک آفتابی، کلاه آفتابگیر و آب همراه داشته باشید.
نظر شما