قوانین گمرک برای واردات کالا چیست؟

سلام نو پلاس: هر شخص حقیقی یا حقوقی می‌تواند به صورت مستقیم، واردات کالا را انجام دهد. با این حال، وارد کردن کالا به کشور، نیازمند توجه به مقررات و قوانین گمرکی و مالیاتی می‌باشد که در هر کشوری متفاوت است.

در بسیاری از کشورها، شخصی که می‌خواهد کالایی را وارد کند، باید از یک شرکت حمل و نقل و یا یک کارگزار گمرکی کمک بخواهد، تا بتواند کالاها را از مرز ورودی وارد کشور کند.

در این حالت، شرکت حمل و نقل یا کارگزار گمرک، مسئول انجام امور گمرکی، مالیاتی و بیمه‌ای مربوط به کالا است و شخص حقیقی یا حقوقی، مسئول پرداخت هزینه‌های مربوط به خدمات ارائه شده توسط شرکت حمل و نقل یا کارگزار گمرکی می‌باشد.

در هر صورت، بهتر است قبل از شروع به وارد کردن کالا، با مقررات و قوانین مربوطه؛ مانند قوانین گمرکی، مالیاتی، بیمه‌ای و سایر مقررات داخلی که در کشور اعمال می‌شود، آشنا باشید.

واردات کالا چیست

به کالاهایی که در کشور یا کشورهایی تولید یا فراهم می شود و از راه تجاری به کشور دیگری وارد می گردد، واردات کالا گفته می شود.

معمولا چون تهیه برخی کالاها برای یک سری کشورها مقدور نبوده یا از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نمی باشد، بنابراین آنها از طریق کالاهای وارداتی نیازهای خود را تامین می نمایند.

سیاست گذاران تجاری در هر سال نیازهای کشور را مشخص می کنند. سپس با استفاده از اعمال برخی سیاست ها از قبیل تعرفه گذاری، نیازهای وارداتی کشور را مشخص می کنند.

شرایط مختلفی در هر کشور وجود دارد که میزان و ضرورت واردات را تعیین می کنند:

• شرایط جوی و وضع آب و هوا: مثلا در کشورهایی که هوای معتدل و سردسیر دارند امکان رشد گیاهان و میوه های گرمسیری وجود ندارد. بنابراین با وارد نمودن این گونه میوه ها و گیاهان نیاز ساکنین این کشور را تامین می کنند.
• قابلیت زمین
• کارگر
• تخصص

شرکت های واردکننده باید تسلط کافی به قوانین و مقرارات واردات کشور داشته باشند.

تجارت نیاز مبرم به کسب اطلاع از قوانین دارد، خصوصا آنکه قوانین و مقررات این حوزه متناسب با نیازهای روز و با توجه به اتفاقات مختلف به روز رسانی می شود.

یک واردکننده هم باید نسبت به قوانین کلی و پایه ای و هم نسبت به تغییرات در مقررات جزئی تسلط داشته باشد. تسلط به قوانین واردات کالا به ایران در حوزه تخصصی شرکت های خدمات بازرگانی می باشد.

وارد کننده کالا باید با بسیاری از امور از قبیل تجارت، بانکداری بین الملل، حمل و نقل بین المللی، ترخیص کالا، امور گمرکی و نحوه تخصیص ارز آشنایی کامل داشته باشد.

در ابتدا تولید کننده، بازرگان، شرکت واردکننده یا خریدار با توجه به شرایطی که دارد، نیازی را در بازار احساس می کند.

سپس با استفاده از روابط و با استفاده از مشتریان خود متوجه می شود که میتواند کالای مدنظر را به بازار وارد و از منافع آن بهره مند شود.

همچنین به خاطر امکان سنجی و نیازسنجی در شرکت های تولیدی و تحقیقات بازار یا هوش تجاری بازرگان تشخیص می دهد، که موعد واردات کالای خاص فرارسیده است.

در این شرایط مطالعه اندازه بازار مورد نظر و بخش بندی بازار و سهم رقبا از بازار، شناخت میزان تقاضا و مصرف و درک ضرورت نیاز مردم به آن کالا پیش از واردات از کشورهای دیگر باید مورد بررسی قرار گیرد.

با توجه به درآمد و مصرف سرانه، می توان دریافت که مردم به چه اندازه حاضر به هزینه کردن برای آن کالای مورد نظر هستند. این امر در کنار برآورد هزینه های بازرگانی و واردات کالا نهایتا برآورد صحیحی از واردات کالا ایجاد می نماید.

در نهایت شرکت وارداتی یا تولیدی باید تصمیم بگیرد، که از کدام کشورکالا وارد شود؟ چرا و چگونه انجام شود؟ البته برخی از کالا دارای برند مبدا هستند.

مراحل واردات کالا

تجار، بازرگانان و شرکت های مختلف با توجه به پتانسیلی که در اختیار دارند اقدام به واردات کالاهای مختلف می نمایند.

این کار پیچیدگی های زیادی دارد. بخشی از فرایندهای مراحل واردات کالا در داخل کشور و بخش دیگر آن در خارج از کشور صورت می گیرد. در زیر به این مراحل اشاره خواهد شد.

• اخذ کارت بازرگانی : کارت بازرگانی اولین گام از این مراحل به شمار می رود. تجار تازه کار قبل از هر اقدامی باید برای گرفتن این کارت اقدام کنند. صدور کارت بازرگانی از طریق وزارت صمت و اتاق بازرگانی صورت می گیرد. کارت مذکور انواع مختلفی دارد. از جمله کارت تجاری، موردی، صنعتی، خدماتی که هر کدام ویژگی خاص خود را دارند. در واقع این کارت به دو نوع حقیقی و حقوقی تقسیم می شود.
• انتخاب حوزه فعالیت : زمینه و حوزه فعالیت در واردات کالا باید مشخص شود. زمینه و حوزه فعالیت می تواند به چند صورت انتخاب شود. برخی تمایل دارند با یک کشور خاص فعالیت داشته باشند. لذا اقدام به واردات انواع مختلف کالا از آن کشور می نمایند. برخی دیگر در خصوص واردات محصول خاص از نقاط مختلف جهان فعالیت دارند.

• آشنایی با قوانین و مقررات روز : همان طور که در بالا ذکر گردید یک وارد کننده باید آشنایی با قوانین، مقررات، بخشنامه ها و نکات مختلف در حوزه فعالیت خود داشته باشد. برخی مواقع ممکن است واردات یک کالای خاص ممنوع شود. یا تعرفه واردات یک کالا تغییر کند و یا حتی تجارت با یک کشور خاص مشمول محدودیت شود و وارد کننده باید نسبت به همه قوانین روز اشراف داشته باشد.
• انتخاب کشور و کالای وارداتی : بعد از گذراندن مراحل فوق باید با مشتریان مختلف از کشورهای متفاوت وارد مذاکره شد. برای این کار تا حدودی آشنایی با قوانین تجاری آن کشور نیز لازم می باشد. در این مرحله علاوه بر قیمت و کیفیت نیاز به بررسی مشخصات فنی کالا، مشخص نمودن تعداد کالا و نوع آن می باشد.
• درخواست ارسال پیش فاکتور یا پروفرما : بعد از توافقات اولیه در خصوص خرید کالا باید از فروشنده در خواست ارسال پیش فاکتور شود. پروفرما یکی از فرایندهای مهم مراحل واردات به شمار می رود. جهت ثبت سفارش نیز از آن استفاده می شود و میبایست با استناد به همین سند درخواست ثبت سفارش داده شود. به همین دلیل باید اطلاعات دقیق و کامل در آن باشد . مشخصاتی که در پروفرما الزاما باید درج گردد :

1. قیمت
2. کرایه
3. وزن
4. تعداد
5. نوع ارز معامله کالا
6. کشور مبدا و مقصد
7. اطلاعات و مشخصات فروشنده و خریدار

ثبت سفارش

در این مرحله وارد کننده باید به سامانه ثبت سفارش وزارت صمت(سامانه جامع تجارت) مراجعه نماید و درخواست خود را در خصوص واردات کالای مورد نظر ارائه دهد.

ثبت سفارش کالاهای مختلف دارای مراحل خاص خود بوده و معمولا با یکدیگر متفاوت هستند. گاهی اوقات برای واردات یک کالای خاص نیاز است علاوه بر مجوز وزارت صمت، از دیگر دستگاه های مرتبط نیز مجوزهای مورد نیاز اخذ گردد.

• تخصیص ارز و پرداخت بین الملل

فروشنده کالا و خریدار باید در زمینه ارز مورد مبادله با یکدیگر به توافق برسند، در این مرحله واردکننده کالا باید اقدام به تهیه ارز نماید. تهیه ارز به چندین روش انجام می شود.

1. ارز ترجیحی یا دولتی: دولت به برخی کالاهای اساسی ارز دولتی اختصاص می دهد مانند مواد غذایی و دارو
2. ارز نیمایی: به دنبال بحران ارزی دولت سامانه ای به نام سامانه نیما برای تخصیص ارز طراحی کرد که میبایست وارد کنندگان برای کالاهای غیر اساسی از آنجا ارز تهیه نمایند.
3. صرافی
4. بانک (پرداخت بین الملل هم به چندین روش انجام میشود که تجار ایرانی به علت تحریم ها با مشکلاتی در این مورد روبرو هستند.)
5. برات
6. اعتبار اسنادی

پیش پرداخت

• حمل و نقل وبیمه کالا : حمل و نقل از مهم ترین مراحل واردات کالا محسوب می شود. که به روش های مختلف انجام می شود. خریدار و فروشنده انتخاب روش حمل و نقل کالا را با استفاده از قواعد بین المللی اینکوترمز انجام می دهند. این قواعد دارای حالت های مختلفی است. که در هر کدام ریسک خریدار و فروشنده متفاوت است. معمولا با یک شرکت بیمه در خصوص بیمه نمودن کالای مورد نظر توافقات لازم انجام می شود. که مستلزم پرداخت هزینه بیمه است.

• ترخیص کالا از گمرک: بعد از انجام مراحل فوق کالای مورد نظر به گمرک مقصد خواهد رسید. وارد کننده باید مدارک و اسناد کالا را به توسط نماینده یا کارگزار گمرکی خود به گمرک اظهار نماید. طی مراحل مختلف و پرداخت هزینه های متعلقه کالا را ترخیص نماید. از آنجا که این مرحله یکی از مراحل بسیار مهم واردات کالا می باشد و بسیاری از واردکنندگان در این قسمت به مشکل بر می خورند، می توانند کالای خود را از طریق یکی از کارگزاران رسمی گمرک ترخیص نمایند.

قوانین گمرک برای واردات کالا

۱. ثبت کردن اظهار در سامانه EPL

اولین و مهم‌ترین کاری که شما می‌توانید برای ترخیص کالای خود از گمرک انجام دهید، این است که اظهارنامه مورد نظر را در سامانه EPL کامل کرده و سپس آن را ثبت نمایید.

در این قسمت، باید تمام اطلاعات مربوط به کالا را وارد کنید. خوشبختانه همه کارها در این مرحله به صورت اینترنتی انجام می‌شوند.

سایت رسمی گمرک اعلام کرده که پر کردن اظهارنامه گمرکی و ارائه تمام اطلاعات مربوط به کالا برای ترخیص آن کاملا ضروری است.

به همین دلیل هم این بخش را با دقت خیلی زیادی پر کنید.

در این شرایط، باید مهم‌ترین مدارکی که پیش از این گفتیم را هم ارائه داده و در بخش موردنیاز در سایت آپلود کنید.

گفتیم که اگر هر یک از این مدارک ناقص باشند، ممکن است درخواست شما برای ترخیص کالا با موفقیت انجام نشود.

به همین دلیل هم سعی کنید حتما این مدارک را کامل و دقیق آماده کنید تا بعدا مجبور به پرداخت هزینه مجدد برای ترخیص کالا از گمرک نشوید.

۲. احراز هویت و مشخص کردن مسیر برای ارسال کالا

در قدم بعدی، نوبت به آن می‌رسد که احراز هویت کنید. احراز هویت یکی از مهم‌ترین قوانین ترخیص کالا از گمرک شناخته می‌شود که نشان می‌دهد شما صاحبان کالا هستید.

در این مرحله، اطلاعات شما به طور کاملا دقیق و موشکافانه بررسی خواهد شد و در صورت تایید، امکان کوتاژ را خواهید داشت.

درصورتی‌که بتوانید کوتاژ را به دست بیاورید، این امکان را خواهید داشت که اظهارنامه واردات و صادرات کالای خود را نیز به دست بیاورید و بتوانید آن را به مقصد ارسال کنید.

در صورت تایید احراز هویت، باید مسیری که می‌خواهید کالا به آنجا ارسال شود را نیز ارائه دهید. سعی کنید این مسیر هم کاملا دقیق و کامل باشد تا بعدا مشکلی برای ارسال کالا به وجود نیاید.

۳. کنترل کامل کالا

یکی دیگر از مهم‌ترین کارهایی که باید برای قوانین ترخیص کالا مدنظر قرار دهید، کنترل کامل کالاست.

زمانی که شما می‌خواهید کالای خود را از گمرک آزاد کنید، باید آن را از مسیرهای مختلف سبز، زرد و قرمز عبور دهید.

زمانی که کالای شما در مرحله زرد و قرمز قرار می‌گیرد، یعنی که باید کنترل خیلی بیشتری روی آن اعمال شود و بازرسان و کارشناسان با دقت خیلی بیشتری آن را بررسی می‌کنند.

در این مرحله، آنها کالای مورد نظر را با مدارک دیگری که ارائه داده‌اید، مطابقت می‌دهند. بعد از پایان این کار، کالای شما بر اساس ارزش مورد نظر مورد بررسی قرار می‌گیرد.

۴. دریافت مجوزهای مورد نیاز

درصورتی‌که لازم باشد برای ترخیص کالای خود از گمرک مجوزهای لازم را دریافت کنید، سعی کنید حتما آنها را از قبل آماده کرده باشید.

در ابتدای این مقاله هم برخی از مهم‌ترین سازمان‌هایی که به احتمال خیلی زیاد باید از آنها مجوز دریافت کنید را نام بردیم.

علاوه بر این سازمان‌ها، ممکن است نیاز به دریافت مجوز از سازمان‌های دیگری مانند مخابرات، قرنطینه، تجهیزات پزشکی، انرژی اتمی، جهاد، وزارت راه و یا مالیات هم داشته باشید.

۵. مطابقت دادن تعرفه گمرکی با اسناد ارائه شده

زمانی که مجوزهای مورد نیاز را دریافت کردید، نوبت به آن می‌رسد که بازرسان و کارشناسان نظارت، تعرفه گمرکی کالای شما را با اسنادی که درباره آن ارائه می‌دهید، بررسی کنند.

آنها این مدارک را به طور کامل با یکدیگر مطابقت می‌دهند تا مطمئن شوند که هیچ مشکلی از این نظر وجود ندارد. در صورت عدم وجود مشکل، خیلی راحت آن را تایید و امضا خواهند کرد.

۶. انجام کارهای صندوق و صدور ترخیصی کالا

بعد از این‌که کالای شما تایید نهایی را دریافت کرد، امکان ترخیص از گمرک را خواهد داشت. البته قبل از آن، باید به صندوق رفته و تمام هزینه‌های مورد نیاز را پرداخت کنید. در نهایت، فیش پروانه سبز گمرکی باری برای شما صادر خواهد شد که می‌توانید خیلی راحت از آن برای ترخیص کالای خود استفاده کنید.

۷. دریافت مجوز بارگیری

زمانی که قوانین ترخیص کالا از گمرک را به طور کامل انجام دادید، می‌توانید کالای خود را از گمرک آزاد کنید. در این شرایط، نوبت به آن می‌رسد که مجوز بارگیری را نیز بگیرید.

البته برای دریافت مجوز بارگیری، باید از قبل هزینه مورد نیاز برای انبارداری را هم بپردازید.

زیرا در یک بازه زمانی مشخص، کالای شما درون انبار گمرک قرار داشته.

این هزینه می‌تواند در هر یک از کشورها با یکدیگر متفاوت باشند و بیشتر شامل هزینه تخلیه و بارگیری، مدت زمان نگهداری کالا در انبار، بیمه کالا و سایر موارد این‌چنینی می‌شود.

۸. بیرون بردن کالا از گمرک

در نهایت، بعد از این‌که تمام کارهای بالا مربوط به قوانین ترخیص کالا را انجام دادید، این امکان را دارید که خیلی راحت کالای مورد نظر خود را از گمرک آزاد کنید. به منظور انجام این کار، فقط کافی است که بیجک انبار را از انباردار گمرک بگیرید.

به عبارت دیگر، انباردار بعد از این‌که پروانه سبز گمرکی شما را به طور کامل بررسی کرد و مطمئن شد که همه چیز درست است، بیجک انبار شما را صادر می‌کند و می‌توانید برای بارگیری کالا، از راننده وسیله نقلیه مورد نظر خود بخواهید که وارد گمرک شود.

البته قبل از خروج از گمرک هم کالای شما برای آخرین بار بازرسی می‌شود و در نهایت، می‌توانید کالا را از گمرک خارج کنید.

واردات کالاهای خاص

۱.مشروط: کالای خاص به کالایی گفته می‌شود که در زمان و شرایط خاصی ممکن است ممنوع گردد. این کالا به تنهایی خارج از عرف و ممنوع نیست اما در برخی موارد برای حمایت از تولیدات داخلی کشور و رخ دادن شرایط غیر منتظره امکان توقف واردات برخی محموله ها هست که برای ورود و خروج آن ها نیاز به کسب مجوز از سمت وزارت صمت می‌باشد.

۲.مجاز: کالاهایی که در دسته کالای مجاز قرار می‌گیرند بسیار سودمند برای تامین نیازهای جامعه و پیشرفت اقتصادی هستند. این کالاها هیچگونه منع گمرکی ندارند و همواره صادرات و وادرات آن ها آزاد است.

۳.ممنوع: کالاهایی که با عنوان ممنوع معرفی می‌شوند کاملا ورود و خروج آن ها غیرمجاز است. تجارت این کالاها پیگرد قانونی دارد و اشخاص مربوطه مجرم شناخته می‌شوند. برخی از این کالاها مانند مواد مخدر، سلاح و مشروبات الکلی در لیست کالاهای ممنوعه وارداتی قرار می‌گیرند.

• محصولات دارویی و بهداشتی (البته داروها و محصولاتی بهداشتی که در ایران مشابه آن ها موجود است ورود آن ها به ایران ممنوع است)
• صنایع ماشین سازی (انواع کوره، ماشین ابزار، پکیچ، آسانسور برقی، پمپ و شیر آلات، راکتور و دیگ بخار، تجهیزات آبزی پروری، مرغداری و کشتارگاه، تجهیزات گلخانه ای، مخازن و برج ها، سازه های فلزی، مبدل های حرارتی، تجهیزات نیروگاه های برق، ماشین انتقال مواد)
• سایر تجهیزات فلزی و تجهیزات گرمایشی و سرمایشی، انواع لوله و اتصالات فلزی
• صنایع حمل و نقل و خودرو (خودرو های سنگین، خودرو های سبک، موتور سیکلت، دوچرخه، صنایع راهسازی و معدنی، صنایع هوایی، ریلی، دریایی، خودرو هایی با کاربد های مختلف مانند: ماشین آتش نشانی، تانکر و…)
• صنایع برق و الکترونیک (برق، تجهیزات الکترونیک، تجهیزات پزشکی، تجهیزات مخابراتی)
• صنایع فلزی و لوازم خانگی (سرب و روی، گندله، آهن اسفنجی، محصولات مس، فولاد خام، آلومنیوم)(لوازم خانگی)
• صنایع نساجی (پارچه، چادر مشکی، پرچم، نایلون، انواع چرم، انواع کفش، پتو، موکت، فرش ماشینی، پارچه از نوع پنبه و الیاف مصنوعی، پارچه پشمی و فاستونی،گونی)