سلام نو _ سرویس گردشگری: تپه مارلیک یکی از ۵ تپه باستانی است که در دره گوهررود در اطراف رودبار واقع شدهاند؛ درهای خوش آب و هوا که برای سالها محل سکونت اجداد ثروتمند گیلانیها بوده.
زینب بیجار، پیلاقلعه، دوربیجار و جازم کول، بقیه این تپهها هستند.
در پاییز سال ۱۳۴۰ش، هیاتی به سرپرستی دکتر عزتالله نگهبان جهت بررسی و تحقیق عازم منطقه رحمتآباد رودبار شد.
این حفاری که به مدت ۱۴ ماه از پاییز ۱۳۴۰ تا آخر پاییز ۱۳۴۱ ادامه داشت، منجر به پیدا شدن ۵۳ آرامگاه به طور منظم و پراکنده در سطح تپه شد.
این آرامگاهها عموما از سنگ و گل ساخته شده بودند.
در ساخت این آرامگاهها از تخته سنگهای بزرگ طبیعی که در سطح تپه وجود داشته، استفاده شده.
در بعضی قسمتها هم از سنگهای زرد رنگی استفاده شده که از ۱۵کیلومتر دورتر و از دره کوری روخان به این محل انتقال یافتهاند.
حفاری تپه مارلیک برای دکتر نگهبان و همکارهایش یک دردسر بزرگ بود.
از درگیریها و بیمهریهای اهالی روستا که به تحریک قاچاقچیها انجام میشد، تا تهمتها و دردسرهایی که باعث و بانیاش مقامهای دولتی بودند و به دادگاهی شدن دکتر و همکارهایش کشید؛ دردسری بزرگ که به نتیجهاش میارزید.
در گذشته، تپه مارلیک محل زندگی مارها و موشها بود و بعضی معتقدند این محل به این خاطر مارلیک نام گرفته.
بعضیها میگویند مارلیک تغییر یافته مارد لیک به معنای قوم مارد است.
از این منطقه تعداد زیادی ظروف و اشیای سیمین و زرین به دست آمده که نشانگر ثروت فراوان ساکنان آن است.
قدمت این آثار به حتی بیش از ۳ هزار سال پیش یعنی اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول پیش از میلاد مسیح میرسد.
آشنایی با تپه مارلیک
شهرستان رودبار یکی از کهنترین مناطق ایران است که قدمت برخی از آثار باستانی کشف شده در آن، به دوران پارینه سنگی میرسد.
محوطه باستانی تپه مارلیک یا چراغعلی تپه از برجستهترین دیدنی های رودبار است که در کرانه شرقی سفیدرود و در دره گوهر رود قرار دارد و قدمت آن به حدود ۳۰۰۰ سال پیش میرسد.
طبق بررسی پژوهشگران، نام مارلیک از دو واژه مار و لیک (به معنی سوراخ) گرفته شده است چرا که در گذشته این منطقه محل زندگی مارها بوده است و گروهی دیگر از پژوهشگران نام مارلیک برگرفته از قوم "آمارد" (که در گذشته در این مکان زندگی میکردند) میدانند که از ترکیب دو واژه مارد (اشاره به آماردها) و لیک (قوم) ساخته شده است.
محوطه باستانی تپه مارلیک تا سال ۱۳۴۰ ناشناخته بود و مردم محلی، گه گاه اشیایی در آن پیدا میکردند و میفروختند تا اینکه در سال ۱۳۴۰ گروهی از باستان شناسان به سرپرستی دکتر عزتالله نگهبان به این منطقه آمدند و به کاوش آن پرداختند و مشخص شد که تپه مارلیک بقایایی ارزشمند از تمدنی باستانی را در دل خود دارد.
در تپه مارلیک ۲۵ آرامگاه کشف شد که چند استخوان انسان به همراه اشیا ارزشمندی به دست آمد.
محققان معتقدند آثار کشف شده در این منطقه به فرمانروایانی تعلق دارد که در اواخر هزاره دوم قبل از میلاد در این ناحیه حکومت میکردند، همچنین به دلیل وجود اشیا در آرامگاهها، دریافتند که در آن زمان مردم اشیای متعلق به مردگان خود را همراه جسد آنها دفن میکردند.
اشیای بهدستآمده در محوطه باستانی تپه مارلیک شامل ظروف سفالی، دکمههای تزئینی، جامهای چینی، شیشهای، طلایی، نقرهای و مفرغی، مجسمههای برنزی و سفالی، شمشیرها و سرنیزهها و بسیاری آثار دیگر میشود؛ همچنین پارچههایی نیز در این منطقه کشف شد که نشان از هنر بافندگی اقوام آن زمان دارد.
ممکن است تا به حال نام جام مارلیک به گوشتان خورده باشد، جام مارلیک معروفترین اثر بهدستآمده از تپه مارلیک به شمار میرود که نماد شکوه عصر آهن گیلان و هنر و فرهنگ و عقاید اقوامی است که در گذشته در این منطقه میزیستهاند.
این جام معروف که ۱۸ سانتیمتر ارتفاع دارد از جنس طلای ناب ساخت شده است و ارتفاع نقش برجستههای روی آن تا ۲ سانتیمتر نیز میرسد.
نقش درخت زندگی در وسط جام حک شده است و دو گاو بالدار در دو طرف آن نقش بسته است که در حال بالا رفتن از درخت اند.
گلی زیبا در کف جام دیده میشود که نقشی از خورشید با پرتوهای منظم در وسط آن حک شده است و نشان از اهمیت خورشید در تاریخ و فرهنگ ایران دارد.
با بازدید از محوطه باستانی تپه مارلیک قدم در تاریخ پربار گیلان خواهید گذاشت و با رمز و رازهای آشنا میشوید.
دسترسی به تپه مارلیک
برای دسترسی به تپه مارلیک از سمت روستای نصفی رودبار میتوانید بروید؛ مسیر رسیدن به محوطه باستانی تپه مارلیک چشماندازهای سرسبز و زیبایی دارد و آب و هوای مطبوع آن نیز، این منطقه را به یکی از مقاصد مورد علاقه گردشگران و طبیعتگردان تبدیل کرده است.
نمونه بی بدیل این کاوش ها جام مارلیک است که از زر ناب بوده و ارتفاع آن به ۱۸ سانتی متر میرسد.ارتفاع نقش برجستههای جام تا دو سانتی متر میرسد که نشان دهنده مهارت استاد کاری است که با ضربات چکش آن را آفریدهاست.
نقش وسط جام درخت زندگی است و در دوسوی درخت دو گاو بالدار دیده میشود که در حال بالارفتن از درخت هستند.
نمایش بدن حیوان به حالت نیم رخ و نمایش سر آنها از روبه رو، از ویژگیهای هنر ایرانی است و هویت ایرانی سازنده اش را نشان میدهد.
در کف جام گلی زیبا نقش شدهاست.درمیان گل نقش خورشید دیده میشود که شعا عهای خود را به طور منظم پراکنده است.
استان گیلان، رودبار، منطقه رحمتآباد، روستای نصفی
نظر شما