سلام نو – سرویس بین‌الملل: دیپلمات کامل، دیپلمات دیپلمات‌ها و مرد مسیرهای پشت پرده تنها چند لقب مشهود ویلیام جی. برنز دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی و رییس فعلی آژانس اطلاعات مرکزی یا همان سیا است. برنز در تمام سال‌های گذشته به ارتباط پشت پرده و حل و فصل مسائل خطیر از راه دیپلماسی مشغول بوده و از پرونده روسیه تا برجام در ایران ردپای او به عنوان یک دیپلمات دیده می‌شود. این روزها نیز در مقام رییس سیا در حال کار دیپلماتیک روی پرونده غزه و اسرائیل است و مدام به قطر سفر می‌کند.
برنز اخیر مقاله‌ای تحت عنوان جاسوسی و حکمرانی در مجله فارن افرز نوشته و در آن نگاه امنیتی آمریکا را به شکلی صریح‌تر تشریح کرده است. مقاله برنز را در واقع باید در ادامه سند ملی امنیت ملی آمریکا دانست، مقاله‌ای که مسیر سیاست‌گذاری جاسوسی و البته دیپلماسی آمریکا را مشخص می‌کند.
از دیپلماسی تا جاسوسی: آغاز دوران جدید
برنز در مقاله خود از دوران جدید دیپلماسی و جاسوسی سخن گفته است. او تاکید می‌کند که «دوران پس از جنگ سرد در لحظه ای که روسیه در فوریه ۲۰۲۲ به اوکراین حمله کرد به پایان قطعی رسید.» این نظر از آن جهت اهمیت دارد که او سه سال سفیر آمریکا در روسیه بوده، با پوتین دیدار کرده و روسی بلد است. برنز روسیه را واقعا می‌شناسد و تحلیل‌هایش برآمده از تحلیل متکی به تجربه و مطالعه است.
پایان دوران جنگ سرد یعنی پایان رسمی دنیای دو قطبی و پذیرش این واقعیت از سوی عالی‌ترین نهادهای آمریکا. برنز در این جهان از افزایش وزن کشورهای میانه‌گرا سخن می‌گوید، کشورهایی که به جای روسیه یا آمریکا، روسیه یا چین و به طور کلی این یا آن، گزینه این و آن را انتخاب می‌کنند و ترجیح می‌دهند به جای یک هم‌پیمان مطلق سبد متنوع از شرکای دیپلماتیک را در موضوعات مختلف در دسترس داشته باشند.
برنز همچنان از تحول جاسوسی سخن می‌گوید و تاکید می‌کند به همان اندازه که جهان در حال تغییر است، جاسوسی هم به یک فعل و انفعال بین انسان و فناوری تبدیل شده است.اما او برخلاف بسیاری معتقد است همچنان رازهایی خواهد بود که فقط انسان ها می توانند به آن دست پیدا کنند و عملیات های مخفی که فقط انسان ها می توانند انجام دهند. شاید به همین دلیل است که او از کوتاه‌تر شدن روند جذب افسران جدید سیا سخن می‌گوید و به افزایش متقاضیان برای پیوستن به سیا در سال ۲۰۲۳ به نوعی افتخار می‌کند.
چین؛ مسئله اصلی
مسئله مهم دیگری که در مقاله برنز به چشم می‌آید اهمیت چین است. رقیب اصلی، چالش مهم و مشکلی آینده احتمالی آمریکا چین است، نه روسیه یا ایران. همین نگاه روی تمام کنش‌های آمریکا تاثیر گذاشته است.
به باور برنز چین تنها رقیب ایالات متحده است که هم قصد تغییر نظم بین المللی را و هم قدرت اقتصادی، دیپلماتیک، نظامی و تکنولوژیکی تغییر این نظم را دارد. برنز حتی روسیه امروز را تبعه و بازوی اقتصادی چین می‌بینید. در نتیجه به طور طبیعی تمام کنش‌های آمریکا باید معطوف به مهار چین باشد.
برنز صراحتا می‌نویسد که هیچ کس بیشتر از رهبران چین حمایت آمریکا از اوکراین را زیر نظر ندارد. در نتیجه باید گفت آن چه آمریکا برای کمک به اوکراین انجام داد صرفا برای مهار پوتین و روسیه نبود، بلکه برای عقب زده چین از تجاوز نظامی به تایوان نیز بود. آمریکا جنگی نیابتی را در اوکراین آغاز کرد تا مجبور به جنگی مستقیم بر سر تایوان نشود.
ایران و خاورمیانه؛ مسئله‌ای مهم که باید حل شود
برنز تاکید دارد که رقابت با چین بالاترین اولویت واشنگتن است، اما این بدان معنا نیست که آمریکا می‌تواند از چالش‌های دیگر فرار کند. او تاکید دارد این صرفا به آن معنا است که آمریکا باید انضباط و دقت بیشتری در چالش‌های دیگر به خصوص خاورمیانه داشته باشد. او تاکید می‌کند که آمریکا به تنهایی مسئول حل مشکلات خاورمیانه نیست، یعنی این کشور دیگر مایل نیست هزینه بحران‌های خاورمیانه را مستقلا بپردازد، اما تاکید دارد که بدون آمریکا نیز هیچ مشکلی در خاورمیانه قابل مدیریت نیست، چه برسد به حل شدن.
درباره ایران نیز برنز حوثی‌ها را متحد ایران توصیف می‌کند و تاکید دارد که ایران پس از هفت اکتبر جسورتر شده و ظاهرا قصد دارد تا آخرین نیروی نیابتی خود با آمریکا مقابله کند. او هچنان تاکید دارد که « کلید امنیت اسرائیل – و منطقه – نحوه مواجهه با ایران است.» حال این که این مواجه چه خواهد بود پاسخی در این مقاله نداشته.
نظر شما