وقتی با افسردگی دست‌وپنجه می‌کنید مصرف داروهای ضدافسردگی حقیقتاً می‌تواند در زندگی‌تان تغییر ایجاد کند. اما وقتی حالتان شروع به بهترشدن می‌کند ممکن است پزشکتان به فکر قطع داروها بیفتد. اما شاید با خود فکر کنید که «اگر داروی ضدافسردگی را قطع کنم چه اتفاقی برای ذهن و بدنم می‌افتد؟»
با آنکه این داروها اعتیادآور نیستند، افرادی که مصرف آن را متوقف می‌کنند ممکن است علائم ترک را احساس کنند که گاهی به آن «سندرم قطع داروی ضدافسردگی» نیز گفته می‌شود.
بر اساس بررسی‌های انجام‌شده درواقع بیش از نیمی از افرادی پس از قطع داروهای ضدافسردگی اثرات ترک را گزارش می‌کنند. پس اگر به فکر کاهش یا قطع مصرف این داروها هستید باید انتظار یک‌سری موارد را داشته باشید.
به گزارش سلام نو به نقل از روزیاتو، توجه داشته باشید که هرگز بدون دستور پزشک یا درمانگر خود اقدام به قطع مصرف داروی ضد افسردگی نکنید. توقف ناگهانی مصرف این داروها می‌تواند ریسک بروز عوارض ترک و یا بازگشت افسردگی را افزایش دهد.
اثرات احتمالی قطع داروی ضد افسردگی
نحوه عملکرد داروهای ضد افسردگی ارتباط نزدیکی با دلیل اینکه چرا شما اثرات ترک را احساس می‌کنید دارد.
دو نوع رایج ضدافسردگی‌ها – مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی‌نفرین (SNRIs) – سطوح انتقال‌دهنده‌های عصبی در مغز شما را که مسئول ارسال سیگنال‌ها به سراسر بدن هستند، تغییر می‌دهند.
به طور خاص، SSRIها و SNRIها میزان سروتونین را در مغز شما افزایش می‌دهند؛ یک انتقال‌دهنده عصبی که مسئول خلق و خو، خواب و درد است.
با گذشت زمان، بدن شما به این میزان افزایش‌یافته سروتونین عادت می‌کند. اما وقتی مصرف داروهای ضدافسردگی را متوقف می‌کنید، سطح سروتونین شما دوباره تغییر می‌کند. این تغییر باعث عدم تعادل عصبی‌شیمیایی در بدن شما می‌شود. به عبارت دیگر، بدن شما باید سخت کار کند تا سطح سروتونین طبیعی خود را بار دیگر متعادل کند.
از آنجایی که این انتقال‌دهنده‌های عصبی کل بدن شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند، تغییر در سطح آنها می‌تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از عوارض جانبی ذهنی و جسمی شود.
اثرات ترک ضد افسردگی‌ها شامل موارد زیر است:
- علائم شبه‌آنفولانزا (بی‌حالی، خستگی، سردرد، درد و تعریق)
- بی‌خوابی (با رویاهای واضح یا کابوس)
- حالت تهوع (و گاهی استفراغ، اسهال و از دست دادن اشتها)
- عدم تعادل (سرگیجه و سبکی سر)
- اختلالات حسی (احساس سوزش، سوزن سوزن شدن، احساس برق‌گرفتگی یا شوک‌مانند و زنگ زدن گوش)
- برانگیختگی بیش از حد (اضطراب، تحریک‌پذیری، بیقراری، پرخاشگری، شیدایی و پریشانی)
احساس افسردگی نیز یکی از علائم ترک داروهای ضدافسردگی است که به همراه مشکلات شناختی مانند کند شدن قدرت تفکر و مشکل در تمرکز بروز پیدا می‌کند.
سایر عوارض جانبی بالقوه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات گفتاری یا واضح صحبت کردن
- حس چشایی یا بویایی غیرمعمول
- احساس غیرواقعی‌بودن یا جداشدن که به آن «گسستگی» نیز می‌گویند
آیا برخی داروهای ضدافسردگی با احتمال بالاتری عوارض ترک ایجاد می‌کنند؟
با دانستن نیمه عمر یک داروی ضد افسردگی می‌توان شدت علائم ترک را پیش‌بینی کرد. این نیمه عمر به معنی زمانی است که طول می‌کشد دارو تجزیه شده و از بدن شما خارج شود.
داروهایی که نیمه عمر کوتاه‌تری دارند اغلب سخت‌ترین داروها برای کاهش و قطع مصرف هستند و درمقابل، داروهای ضدافسردگی با نیمه‌عمر طولانی‌تر احتمال کمتری دارد که عوارض ترک شدیدی ایجاد کنند.
نیمه عمر رایج‌ترین داروهای ضدافسردگی به این شرح است:
| نام دارو | نیمه عمر | زمانی که طول می‌کشد ۹۰ درصد آن از بدن خارج شود |
| پاروکستین (پاکسیل) | ۲۴ ساعت | ۴.۴ روز |
| سرترالین (زولوفت) | ۲۶ ساعت | ۵.۴ روز |
| اس‌سیتالوپرام (لگزاپرام) | ۲۷ تا ۳۲ ساعت | ۶.۱ روز |
| سیتالوپرام (سلکسا) | ۳۶ ساعت | ۷.۳ روز |
| فلوکستین (پروزاک) | ۴ تا ۶ روز | ۲۵ روز |
| ونلافاکسین (افکسور) | ۵ ساعت | ۱ روز |
| دولوکستین (سیمبالتا) | ۱۲ ساعت | ۲.۵ روز |
| دزونلافاکسین (پریستیک) | ۱۲ ساعت | ۲.۵ روز |
| بوپروپیون (ولبوترین) | ۲۱ ساعت | ۴.۴ روز |
علائم ترک داروهای ضدافسردگی چقدر طول می‌کشد؟
این علائم باید ظرف چند روز یا چند هفته از بین برود اما شواهد تازه‌تر نشان می‌دهد که ممکن است مدت زمان بیشتری (برای برخی افراد ماه‌ها) طول بکشد. در واقع علائمی که ظاهر می‌شوند و مدت زمان طول کشیدن آنها از فردی به فرد دیگر به‌شدت متفاوت است.
برای مثال اگر سال‌ها از داروهای ضدافسردگی استفاده کرده‌اید عوارض جانبی ترک ممکن است بیشتر از زمانی که تنها چند ماه از آنها استفاده کرده‌اید طول بکشد.
توصیه‌هایی برای به حداقل رساندن عوارض ترک داروهای ضدافسردگی
شاید اجتناب کامل از اثرات ترک غیرممکن باشد اما کارهایی وجود دارد که می‌توانید با انجامشان این روند را آسان‌تر کنید. این استراتژی‌ها نه تنها می‌توانند تسکین‌دهنده باشند بلکه می‌توانند به شما کمک کنند مهارت‌هایی را بیاموزید تا تعادل و انعطاف‌پذیری بیشتری به زندگی روزمره خود ببخشید.
- یک متخصص حرفه‌ای آشنا به ترک داروهای ضد افسردگی پیدا کنید.
- به خودتان زمان کافی برای ترک بدهید.
- مهارت‌های ذهن-جسم مثل تنفس شکمی، یوگا یا مدیتیشن را بیاموزید.
- طب سوزنی را امتحان کنید.
- یک مولتی‌ویتامین باکیفیت مصرف کنید.
- به‌طور منظم ورزش کنید.
- خواب کافی و خوب را تمرین کنید.
- از عزیزانتان کمک و حمایت بخواهید.
- با یک درمانگر صحبت کنید.
- هر روز بیرون بروید.
نظر شما