اهمیت استفاده از لوله درزدار در صنعت چیست؟

لوله‌ها، پروفیل‌های طولی استوانه مانندی هستند که به‌عنوان یکی از پرکاربردترین ابزار مورداستفاده در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. مدل‌های متنوعی از لوله‌ها روزانه در کارخانه‌ها تولید می‌شوند تا برای کاربردهای گوناگون مورداستفاده قرار بگیرند. یکی از مهم‌ترین این موارد، لوله درزدار است که به‌ دلیل تولید در مدل‌های متفاوت و بسیار، به طور گسترده‌ای در صنعت استفاده می‌شود. در این مقاله قصد داریم با کاربردهای لوله درزدار و ویژگی‌های آن بیشتر آشنا شویم.

لوله درزدار چیست؟

لوله درزدار نوعی از لوله‌های رایج و پرکاربرد در صنعت است که همان‌طور که از نام آن پیداست دارای یک درز و علامت جوش در سطح آن است. با خم‌کردن یک ورق فولادی به شکل مستطیل و جوش‌دادن دو طرف آن به هم لوله درزدار ساخته می‌شود و شیار یا درز آن همان نقطه اتصال دو طرف ورق فولادی است.

به دلیل جوش‌خوردن لوله در فرایند تولید، با نام لوله جوشی هم شناخته می‌شود. جوش‌دادن همان دلیلی است که لوله درزدار را از بقیه لوله‌ها متفاوت می‌کند و ویژگی‌های منحصربه‌فردی برای آن ایجاد می‌نماید.

جنس لوله درزدار چیست؟

معمولاً لوله درزدار از جنس فولاد است و از جوشکاری قطعات فولادی در کنار هم تشکیل می‌شود. انواع مختلف فولاد همچون آلیاژی، ضدزنگ و کربنی امکان تبدیل‌شدن به لوله درزدار را دارند؛ اما غالباً از فولاد کربنی برای تولید این لوله‌ها استفاده می‌شود. به دلیل مقاومت بالای این نوع از فولاد در برابر ضربه یا حرارت و به طور کلی تحمل هرگونه شرایط بیرونی، می‌توان کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلفی همچون پتروشیمی، ساختمانی و غیره برای لوله درزدار در نظر گرفت.

تفاوت لوله درزدار با لوله بدون درز

لوله‌ها به طور کلی یا درزدار هستند یا بدون درز برای اینکه تفاوت این دو نوع لوله را بدانیم لازم است با لوله بدون درز نیز آشنا شویم. لوله‌های بدون درز، مقاطع فولادی توخالی استوانه‌ای بدون هیچ شیاری هستند که با خالی‌کردن شمش به‌وسیله حرارت زیاد ساخته می شود. پس از ذوب‌شدن، داخل شمش سوراخی ایجاد می شود و سپس تا زمانی که به قطر مورد نظر و ضخامت مناسب برسد کشیده و نورد می شود.

به دلیل تفاوت در پروسه تولید و ساختار این لوله‌ها، تفاوت‌هایی بین آنها ایجاد می گردد که در ادامه بیان می‌کنیم.

مقاومت فیزیکی لوله‌ها

مقاومت لوله‌ها تا حد زیادی بستگی به نوع و ترکیبات آلیاژهای سازنده آنها دارد؛ درصورتی‌که این ترکیبات برای هر دو لوله یکسان باشند مقدار مقاومت آنها نیز تا حد زیادی مشابه است.

اگرچه گمان می‌رود لوله‌های درزدار به علت وجود این شیار، مقاومت و استحکام پایینی در برابر ضربه داشته باشند؛ اما در واقع با روش های ساخت جدیدی که دائماً به‌روز و پیشرفته می‌شوند، مقاومت لوله درزدار بالا رفته و به کیفیت لوله‌های بدون درز رسیده است.

ابعاد و ویژگی های ظاهری لوله‌ها

هر یک از دو مورد لوله درزدار و بدون درز دارای طیف متنوعی از سایزها و اندازه‌های استاندارد است که برای کاربردهای مختلف و گوناگون ساخته می‌شوند؛ ولی لوله‌های درزدار به علت روش ساخت خاص آن، می‌تواند راحت‌تر در ابعاد مورد دلخواه تولید شود و سفارش آن علاوه بر استانداردها، در هر ابعادی که سفارش داده شود، امکان‌پذیر است.

این در حالی است که تولید لوله‌های بدون درز با قالب‌های آماده در ابعاد مشخص صورت می‌گیرد و ساخت آنها در اندازه‌های جدید بسیار سخت و زمان‌بر است. به طور کلی لوله‌های بدون درز در ابعاد بزرگ‌تری نسبت به لوله‌های درزدار ساخته می‌شوند.

روش ساخت

همان‌طور که پیش‌ازاین گفته شد، لوله‌های درزدار با خم‌کردن ورق‌های مستطیلی فولادی و جوش‌دادن آنها به هم ساخته می‌شوند؛ درحالی‌که لوله‌های بدون درز با خالی‌کردن شمش‌های فولادی در حرارت زیاد تولید می‌شوند.

روش ساخت و تولید لوله درزدار راحت تر از روش تولید لوله بدون درز بوده و به طور کلی هزینه های آن بسیار کمتر و به‌صرفه‌تر از سایر لوله‌هاست.

دردسترس‌بودن

معمولاً صفحات فولادی مورداستفاده در ساخت لوله‌های درزدار، دارای محدودیت موجودی در بازار نیست؛ اما ممکن است آلیاژهای مورداستفاده در ساخت لوله بدون درز به‌راحتی یافت نشوند.

طول لوله‌ها

لوله‌های بدون درز قابلیت تولید در ابعاد کم را ندارند؛ درصورتی‌که لوله‌های درزدار می‌توانند در اندازه‌های ۶ و ۱۲ متر ساخته شوند.

نصب و اجرای لوله‌ها

نصب و اجرای لوله‌های بدون درز به علت ساختار یکپارچه آنها ممکن است کمی مشکل باشد و اتصال آن زمان بیشتری ببرد. اما کار با لوله‌های درزدار به علت قابلیت جوش‌خوردن به سایر تجهیزات به لحاظ تعمیرات و نصب راحت‌تر است.

قیمت لوله‌ها

ازآنجا که مواد اولیه و نوع ساخت این دو نوع لوله متفاوت است، طبیعتاً قیمت آنها نیز متفاوت خواهد بود. معمولاً لوله‌های بدون درز در انواع مختلف خود، گران‌تر از لوله‌های درزدار هستند.

تست لوله

لوله‌های درزدار باید حتما پس از تولید و قبل از استفاده مورد تست و آزمایش قرار گیرند؛ اما این فرایند برای لوله‌های بدون درز لازم نیست.

دسته بندی لوله درزدار بر اساس نوع جوش

لوله درزدار دارای کاربرد بسیار گوناگونی در صنعت است و این موضوع به دلیل تنوع در مدل‌های مختلف تولیدی از این لوله‌هاست. با توجه به پارامترهای گوناگون، دسته‌بندی‌های مختلفی را می‌توان برای لوله‌های درزدار نام برد که یکی از مهم‌ترین آنها دسته بندی بر اساس نوع جوش است. براین‌اساس لوله‌های درزدار به ۴ نوع که در ادامه معرفی می‌کنیم، تقسیم می‌شوند.

لوله درزدار اسپیرال SAW یا مارپیچی

علت نام‌گذاری این مدل از لوله درزدار به مارپیچ یا اسپیرال به دلیل تولید و خروج آن از دستگاه‌های مارپیچی است. نوع جوش لوله درزدار مارپیچی از نوع قوسی زیر پودری بوده که توسط الکترود انجام می‌شود. به منظور جلوگیری از برخورد هوا به الکترود در انجام پروسه جوشکاری، از انواع گازهای خنثی همچون آرگون یا پودرهای مخصوص استفاده می‌شود.

لوله‌های درز مستقیم و درز مخفی EFW(Electric Fusion Welding) 

این نوع لوله درزدار که به روش ذوبی الکتریکی جوشکاری می‌گردد، با نام لوله درز ماهیچه‌ای نیز شناخته می‌شود. ازآنجایی‌که درجه حرارت در این جوشکاری بسیار بالاست، نمی‌توان از ورقه‌های فولادی نازک و با ضخامت کم استفاده کرد.

لوله  HWF(High Frequency Welding)

جوشکاری با فرکانس بالا از جدیدترین و پیشرفته‌ترین روش های جوشکاری است که برای این مدل از لوله‌های درزدار استفاده می شود. در این مدل پس از انجام جوشکاری، لوله‌ها از هر دو سمت درونی و بیرونی در حرارت زیاد قرار می گیرند که این موضوع باعث افزایش مقاومت آن می‌شود.

لوله‌های درز مستقیم جوش الکتریکی ERW (Electric Resistance Welding)

لوله درز مستقیم از طریق مقاومت الکتریکی جوشکاری می‌شود. این لوله‌ها نازک‌تر و سبک‌ترند و درعین‌حال مقاومت بسیار بالایی دارند.

دسته بندی لوله درزدار بر اساس نوع استفاده

نوعی دیگر از دسته‌بندی‌های لوله درزدار با توجه به کاربرد و استفاده لوله صورت می گیرد که به طور کلی لوله‌های درزدار را به دودسته لوله سیاه و لوله گالوانیزه تقسیم می‌کند. در ادامه این مدل‌ها را معرفی می‌کنیم.

لوله سیاه درزدار

لوله سیاه درزدار که یکی از مورد استفاده‌ترین انواع لوله‌های فولادی است از ورق‌های سیاه و به روش نورد گرم تولید می شود. ساخت این لوله‌ها بر اساس استاندارد DIN۲۴۴۰ صورت می‌گیرد. لوله‌های سیاه خود به دودسته سبک ‌وسنگین تقسیم می شوند. فرایند تولید این دو مدل مشابه است و تنها وزن و ضخامت آنها متفاوت است.

• لوله سیاه سبک: این لوله‌ها معمولاً وزنی بین ۵ تا ۷ کیلوگرم دارند و به علت سبک بودن در ساخت و سازها و شبکه های لوله‌کشی و همچنین برخی کارخانه ها کاربرد دارند. ضخامت لوله سیاه سبک بین ۱ تا ۳ اینچ است.
• لوله سیاه سنگین: لوله‌های سیاه سنگین که ضخامت بیشتری و بین ۲ تا ۸ اینچ دارند، دارای کاربرد گوناگونی در شبکه های انتقال گاز و سیستم های آبیاری هستند. وزن لوله‌های سیاه سنگین طبیعتا از لوله‌های سیاه سبک بیشتر و طیف متنوعی از ۷ تا ۱۲۵ کیلوگرم را شامل می‌شود.

لوله گالوانیزه

این مدل از لوله‌های درزدار مواد اولیه و پروسه ساخت یکسانی با سایر لوله‌های درزدار دارد. موضوعی که این لوله را از بقیه لوله‌ها جدا می‌کند این است که پس از تولید یک مرحله آبکاری دارند و یک روکش بر روی آنها ایجاد می گردد که اصطلاحاً لوله را گالوانیزه می کند. لوله‌های گالوانیزه غالباً در صنایع پتروشیمی، کشاورزی و صنایع ساختمانی استفاده می‌شوند.

کاربردهای لوله درزدار چیست؟

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های لوله‌های درزدار را می‌توان مقرون‌به‌صرفه بودن آنها دانست. این لوله‌ها می‌توانند در انواع و اقسام مختلف مدل‌ها و سایزها تولید شوند و به همین نسبت، کاربرد بسیار گسترده و گوناگونی در صنایع مختلف دارند. هر یک از این مدل‌ها با توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود در سیستم لوله‌کشی یک یا چند صنعت خاص مورداستفاده قرار می‌گیرد. این لوله‌ها به علت نصب آسان، سهولت در تعمیر و جای‌گذاری و همچنین قیمت مناسب آن معمولاً به عنوان یکی از رایج‌ترین و متداول‌ترین لوله‌ها در صنعت شناخته می‌شوند.

از مهم‌ترین کاربردهای لوله درزدار می‌توان موارد زیر را نام برد.

• سیستم انتقال آب
• سیستم انتقال نفت و گاز
• شبکه لوله‌کشی فاضلاب
• صنعت خودرو
• صنایع ساختمانی
• صنعت معدن و ساخت تونل
• صنایع کشتی‌سازی
• لوله‌کشی‌های جاده‌ای
• صنایع پتروشیمی
• صنایع غذایی
• صنعت هوا و فضا
• ساخت داربست و حفاظ

استانداردهای لوله درزدار

لوله درزدار بر اساس استانداردهای مختلفی تولید می‌شود که هریک از آنها مربوط به ویژگی خاصی از لوله است. برخی از استانداردها برای همه لوله‌ها و برخی صرفاً برای لوله درزدار است. این استانداردها به همراه کیفیت مورد بررسی آنها در ادامه بیان شده است.

ASTM A ۵۲۰

این استاندارد برای همه انواع لوله‌ها و اتصالات آنها استفاده می‌شود.

ASME B ۳۶.۱۰

این استاندارد برای لوله‌های با قطر ۱.۸ تا ۲۴ اینچ استفاده شده و کنترل وزن و قطر لوله بر اساس آن صورت می‌گیرد.

DIN EN ۱۰۲۱۷-۱

این استاندارد مشخص می‌کند بسته به ویژگی‌های هر یک از انواع لوله‌های درزدار، مناسب چه کاربردی هستند.

ASTMA۵۳/A۵۳M

استاندارد گفته شده ویژگی‌های فیزیکی هر مدل لوله درزدار را با توجه به روش تولید آن بیان می‌کند.

DIN ۲۴۴۸

این مورد مربوط به ضخامت و قطر بیرونی لوله‌های درزدار است.

API ۵LPSL۲

این استاندارد که مربوط به کشور آمریکاست، برای لوله‌های درزدار با کاربرد انتقال نفت و گاز استفاده می‌شود.

ASTMA۱۰۶/A۱۰۶M

برای لوله‌های درزداری که در کاربردهای حرارتی استفاده می شوند، این استاندارد رعایت می‌شود.

DIN ۲۴۴۰

در انتقال سیالات با حداکثر فشار ۲۵ کاربرد دارد.

خرید لوله درزدار

ازآنجایی‌که لوله‌های درزدار کاربرد مهم و حیاتی ای در صنایع گوناگون دارند لازم است به هنگام خرید آنها به برخی نکات حائز اهمیت دقت نمود. کیفیت متریال به‌کاررفته مهم ترین این نکات است که باید به دقت بررسی شود تا لوله دچار فرسودگی نشده و نیاز به تعمیر زودهنگام نداشته باشد.

در این راستا بهتر است خرید خود را از فروشگاه‌های معتبر ارائه‌دهنده لوله درزدار انجام دهید. همچنین می‌توانید برای انتخاب لوله متناسب با کاربرد موردنظرتان از متخصصان این حوزه کمک بگیرید. آهن یک باسابقه‌ای ده‌ساله در تولید انواع گوناگون مقاطع و پروفیل‌های طولی فولادی، انواع لوله‌های درزدار با کیفیت را با قیمتی مناسب عرضه داشته و آماده فروش این محصولات به دو روش آنلاین و حضوری است.

قیمت لوله درزدار

عوامل مختلفی می‌توانند در قیمت لوله درزدار تأثیرگذار باشند. ازآنجایی‌که این لوله‌ها در ابعاد و انواع مختلفی تولید می شود، قیمت آن نیز بر همین اساس طیف متنوعی را شامل می‌شود. از طرفی، هر شرکت یا کارخانه تولیدکننده لوله ممکن است قیمت‌گذاری خاصی بر اساس جنس و کیفیت متریال به‌کاررفته یا روش تولید خود ارائه دهد. در نتیجه بر اساس نوع و اندازه لوله مدنظر خود اقدام به استعلام قیمت کنید. شما می‌توانید با مراجعه به سایت آهن یک، از ویژگی‌های هر نوع لوله درزدار و قیمت آن مطلع شده و اقدام به خرید نمایید.

جمع بندی

لوله‌های درزدار از متداول‌ترین لوله‌های کاربردی در صنایع گوناگون است که با خم‌کردن یک ورقه مستطیلی و جوش‌دادن دو طرف آن تولید می‌شود. این درز یا شیار ناشی از جوش، لوله درزدار را از سایر لوله‌ها جدا کرده و ویژگی‌های خاصی برای آن ایجاد می‌کند. مقاومت فیزیکی، ابعاد و اندازه، دردسترس‌بودن، قیمت، روش ساخت، تست و آزمایش و غیره، از تفاوت‌های لوله درزدار با لوله بدون درز است.

لوله‌های درزدار انواع مختلفی دارند که بر اساس پارامترهای گوناگون در دسته‌بندی‌های مختلف جای می‌گیرد.  لوله سیاه و لوله گالوانیزه از پرکاربردترین لوله‌های درزدار هستند که بر اساس نوع مصرف دسته‌بندی‌شده‌اند. لوله‌های درزدار بر اساس ویژگی‌های متنوع و ابعاد مختلفی که دارا هستند، کاربرد گسترده‌ای در صنایع گوناگون همچون نفت و گاز و پتروشیمی، صنایع ساختمانی، غذایی، معدن و غیره دارند. قیمت لوله درزدر بسته به ویژگی ها و کاربرد آن می‌تواند متفاوت باشد.