رمزگشایی از راز تپه‌های ستاره‌ای

به گزارش سلام نو آنطور که فرادید نوشته است هرم‌های عظیمی از ماسه که گاه تا ارتفاع 300 متر می‌رسند و با بازوهایی که از یک قله مرکزی امتداد می‌یابند، ظاهری شبیه ستاره را از نمای بالا به خود می‌گیرند.

مطالعه‌ای نوین، پرده از راز ساختار این تپه‌های اسرارآمیز برمی‌دارد.

دانشمندان با بررسی دقیق یک تپه ستاره‌ای در شرق مراکش به نام لالا لالیا، به اطلاعات جدیدی درباره ساختار و نحوه شکل‌گیری این پدیده‌های طبیعی دست پیدا کرده‌اند.

لالا لالیا، غولِ ماسه‌ای

این تپه که در زبان بربری به معنای "بالاترین نقطه مقدس" است، در دریای شنی کوچکی به نام Erg Chebbi در نزدیکی مرز مراکش و الجزایر واقع شده است. لالا لالیا با ارتفاع 100 متر و عرض 700 متر، حدود 1.5 تا 2 میلیون تن ماسه را در خود جای داده است.

رمزگشایی از ساختار درونی

محققان با استفاده از رادار نفوذی به زمین، لایه‌های درون تپه لالا لالیا را مورد بررسی قرار دادند. همچنین با استفاده از روش تاریخ‌گذاری لومینسانس که بر اساس میزان انرژی محبوس شده در دانه‌های شن عمل می‌کند، به تخمین زمان شکل‌گیری این تپه پرداختند.

یافته‌ای شگفت‌انگیز

نتیجه این بررسی‌ها، راز طول عمر لالا لالیا را فاش کرد: حدود 900 سال. با وجود عظمت این تپه شنی، سرعت شکل‌گیری آن بسیار سریع‌تر از تصورات قبلی بود. انباشته شدن سالانه 6400 تن ماسه، این توده عظیم را در زمانی کمتر از هزار سال به وجود آورده است.

ستاره‌ای در میان انبوه تپه‌ها

تپه‌های ستاره‌ای، کمتر از 10 درصد از تپه‌های موجود در بیابان‌های زمین را تشکیل می‌دهند و بلندترین نوع تپه‌های بیابانی به حساب می‌آیند. تپه‌های هلالی و خطی، دیگر انواع تپه‌های بیابانی هستند که در مریخ و قمر تیتان زحل نیز مشاهده شده‌اند.

سفر به قلب تپه

جف دالر، جغرافیدان دانشگاه ابریستویث ولز، اولین بار 20 سال پیش در نامیبیا با تپه‌های ستاره‌ای روبرو شد. او خاطرات صعود طاقت‌فرسای خود به قله یکی از این تپه‌ها را در گرمای روز و با مبارزه با شن‌های سست به یاد می‌آورد.

رمز پیدایش ستارگان ماسه‌ای

بررسی‌ها نشان می‌دهد که تپه‌های ستاره‌ای در مناطقی با سیستم‌های باد پیچیده و چندجهته شکل می‌گیرند. در این مناطق، توده‌های بزرگ شن از جهات مختلف در معرض باد قرار می‌گیرند و به مرور زمان، ساختار هرمی خاص خود را پیدا می‌کنند.

حرکتی بی‌وقفه

همچنین مشخص شد که لالا لالیا با سرعتی حدود 0.5 متر در سال به سمت غرب در حال حرکت است.

ستارگان ماسه‌ای در پهنه زمین

بزرگترین تپه‌های ستاره‌ای زمین در صحرای Badain Jaran در غرب چین یافت می‌شوند. دریای شن نامیب در نامیبیا، دریاهای شنی بزرگ در الجزایر و ربع‌الخالی در عربستان سعودی از دیگر مکان‌هایی هستند که می‌توان این تپه‌های شگفت‌انگیز را در آنها مشاهده کرد.

راز تپه‌های ستاره‌ای، گامی دیگر در شناخت عجایب بیابان‌های جهان است.