لثه‌ها به سبب ارتباط مستقیمی که با مواد غذایی و انواع نوشیدنی‌ها دارند، همواره در معرض برخی آلودگی‌ها و باکتری‌ها قرار دارند؛ به همین جهت توصیه می‌شود با رعایت بهداشت دهان و دندان از بروز مشکلاتی نظیر تورم و عفونت لثه جلوگیری کنید؛ چرا که لثه یک بافت مهم برای حفظ سلامت ریشة دندان‌ها بوده و از تحلیل‌رفتن استخوان فک جلوگیری می‌کند.
بنابراین، اگر با علائمی همچون رشد غیرطبیعی بافت اطراف دندان و بروز لکه‌های قرمز روی آن مواجه شدید، به سلامت لثة خود شک کنید. به همین منظور برای درک هرچه بهتر این بیماری و علائم آن، در ادامه به بررسی برخی علل مهم بروز آن و روش‌های قطعی رفع تورم لثه پرداخته‌ایم.
ورم لثه چیست؟
ورم یا اصطلاحاً بادکردن لثه یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دهان و دندان است که غالباً با بروز علائمی نظیر قرمزی و خونریزی لثه همراه است. به‌طورکلی این بیماری در اثر تشکیل لایة نازکی از تجمع باکتری‌ها (پلاک) روی دندان ایجاد می‌شود؛ درواقع با عدم پاک‌شدن پلاک دندان و تبدیل آن به رسوب سخت‌تری تحت عنوان تارتار، لثه‌ها تحریک شده و به‌مرورزمان، منجر به ورم لثه می‌شود.
علائم ورم لثه
تورم لثه همواره با قرمزی و خونریزی اعلام وجود نمی‌کند؛ بلکه برخی علائم دیگر نیز نشان از وجود این مسئلة مهم دارد که در این قسمت به تعدادی از این موارد اشاره کرده‌ایم.
- تورم لثه و التهاب آن
- تغییر رنگ غیرطبیعی لثه و متمایل‌شدن آن به قرمز بسیار پررنگ
- دردناک شدن لثه
- حساسیت لثه به لمس و فشارهای عادی
- شکل‌گیری حفره‌هایی در حدفاصل لثه و دندان
- ازبین‌رفتن خطوط دندان
- خونریزی لثه به هنگام مسواک‌زدن و استفاده از نخ دندان
- هالیتوز یا بوی بد دهان
عوامل مؤثر بر تورم لثه دندان
علل مختلفی منجر به بروز مشکلات ورم لثه می‌شود که در ادامه به بررسی دقیق برخی از رایج‌ترین آن‌ها پرداخته‌ایم.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
یکی از اصلی‌ترین علل تورم لثه، بهداشت نامناسب دهان و دندان است؛ چرا که عدم رعایت روتین پاکیزگی دندان و استفادة مداوم از مسواک، منجر به تجمع باکتری‌های و درنتیجه ایجاد پلاک روی دندان می‌شود که با گذشت زمان، لثه‌ها دچار التهاب و تورم می‌شوند.
بیماری لثه
بیماری لثه نوعی عفونت باکتریایی است که تأثیر مستقیمی بر سلامت لثه و استخوان‌های نگهدارندة دندان دارد و غالباً با علائمی نظیر بادکردن لثه خود را نشان می‌دهد.
تغذیه نامناسب
با مصرف بیش از حد کربوهیدرات و کمبود برخی ویتامین‌های مهم مانند ویتامین C، سلامت لثه‌های خود را بسیار در خطر انداخته و مقاومت آن را در برابر عفونت‌های مختلف دهان و دندان تضعیف می‌کنید.
تغییرات هورمونی
یکی از رایج‌ترین مشکلات دهان و دندان در زنان باردار ورم لثه است که در اثر تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود؛ همچنین لازم به ذکر است احتمال بروز این بیماری در دوران بلوغ و یائسگی بانوان نیز وجود دارد.
مصرف برخی داروها
مصرف برخی از داروها مانند فنی‌توئین، سیکلوزپورین و همچنین داروهای بیماران فشارخونی، عوارضی همچون تورم و خونریزی لثه را به دنبال دارند.
استعمال دخانیات
استفاده از سیگار و قلیان، احتمال مبتلا شدن به تورم و عفونت لثه را بسیار افزایش می‌دهد؛ زیرا نیکوتین موجود در این دخانیات، به‌شدت سلامت دهان و دندان را تهدید کرده و در درازمدت با بروز چنین مسائلی، عوارض خود را نشان می‌دهد.
افزایش سن
با بالارفتن سن، برخی ویتامین‌های بدن دریافت نشده و منجر به بروز مشکلات متعددی نظیر ورم لثه می‌شود؛ به همین جهت توصیه می‌شود با افزایش سن و مواجهه با این مشکلات، به دندانپزشک مراجعه کرده و با دریافت دارو، مانع تشدید ورم لثه شوید.
کاهش بزاق دهان
ترشح مداوم بزاق دهان منجر به افزایش سلامت لثه‌ها می‌شود؛ بنابراین با بروز مشکلاتی مانند خشکی دهان، احتمال تورم و التهاب لثه افزایش می‌یابد.
انواع ورم لثه
ورم لثه می‌تواند در قسمت‌های مختلف و با علائم متنوعی نمایان شود که هرکدام نشان‌دهندة نوع خاصی از این مشکل است؛ به همین جهت در این قسمت دو نوع رایج ورم لثه را بررسی کرده‌ایم.
- ژنژیویت: خفیف‌ترین نوع تورم لثه است که غالباً با علائمی چون قرمزی و خونریزی لثه همراه است و با رعایت بهداشت دندان و رفع رسوبات آن، قابل‌درمان است.
- پریودنتیت: در این نوع از ورم لثه، علاوه بر قرمزی و خونریزی لثه، عقب‌نشینی آن نیز رایج بوده و به‌مرورزمان می‌تواند منجر به ازبین‌رفتن دندان و استخوان‌های نگهدارندة آن شود؛ به همین جهت به هنگام بروز این مشکل، باید به دندانپزشک مراجعه کنید تا با انجام پاک‌سازی‌های عمیق و جراحی، مانع تشدید تورم شوید.
درمان‌های قطعی ورم لثه
برای درمان ورم لثه روش‌های متعددی وجود دارد که برخی از آن را می‌توان پیش از مراجعه به دکتر نیز امتحان کرد و در صورت عدم بهبودی یا جهت حصول اطمینان از سلامت لثه‌ها، به دندانپزشک مراجعه کنید؛ به همین سبب برای آشنایی شما با درمان قطعی، در ادامه به معرفی برخی روش‌های خانگی و تخصصی درمان التهابات لثه پرداخته‌ایم.
روش‌های درمان خانگی
این‌گونه روش‌ها غالباً برای تورم‌های خفیف مؤثر بوده و نمی‌بایست در صورت وجود التهابات گسترده، جایگزین درمان‌های تخصصی شوند. به‌طورکلی برخی از بهترین روش‌های خانگی به شرح زیر است:
شستشوی دهان با آب‌نمک
استفاده از محلول آب‌نمک و شست‌وشوی 30 ثانیه‌ای دهان با آن، می‌تواند در ازبین‌بردن عفونت‌ها و کاهش تورم لثه بسیار تأثیرگذار باشد.
کمپرس سرد
در بسیاری از مواقع، قراردادن کمپرس سرد روی صورت می‌تواند منجر به کاهش و رفع التهاب خفیف لثه‌ها شود.
روغن‌های گیاهی
برخی روغن‌های گیاهی نظیر نعناع، نارگیل و درخت چای، با برخورداری از خواص ضدباکتریایی، تأثیر به سزایی در رفع ورم لثه دارند؛ به‌گونه‌ای که می‌توانید با مالیدن چند قطره از این روغن‌ها به لثة خود، تورم و التهاب آن را درمان کنید.
استعمال ژل آلوئه‌ورا
ژل آلوئه‌ورا نیز یکی از بهترین موادی است که می‌تواند به تسکین دردهای ناشی از التهاب لثه کمک کند.
روش‌های درمان تخصصی
همان‌طور که پیشتر نیز تأکید کردیم، در صورت عدم رفع تورم لثه و همچنین بروز نمونههای شدیدتر آن، باید به دندانپزشک مراجعه کرده و با پیگیری دورة درمان‌های تخصصی، ورم لثة خود را بهبود بخشید.
مصرف آنتی‌بیوتیک
گاهی برای رفع عفونت دهان و دندان، تجویز دندانپزشک، مصرف آنتی‌بیوتیک در دوزهای مختلف است تا با حذف عفونت لثه، التهاب آن را نیز درمان کند.
جرم‌گیری دندان
ازآنجایی‌که یکی از علل اصلی بروز ورم لثه، تجمع باکتری‌ها و تشکیل پلاک دندان است، جرم‌گیری عمیق و حرفه‌ای دندان می‌تواند در بهبود وضعیت آن بسیار مؤثر باشد.
تجویز دهان‌شویه آنتی‌باکتریال
با استفاده منظم این دهان‌شویه‌ها طبق دستور دندانپزشک، می‌توانید با حذف باکتری‌های دندان، ورم لثه را از بین ببرید.
جراحی لثه
در مواقعی که دیگر هیچ دارو و روش‌های ساده‌ای همچون جرم‌گیری دندان، مؤثر نیست، دندانپزشک اقدام به جراحی بخشی از بافت لثه می‌کند تا با حذف بخش عفونی یا قسمت‌هایی که تغییر شکل داده‌اند، به بهبود بیماران کمک کند.
نظر شما