اختلال کم توجهی - بیش فعالی یا ADHD، یکی از شایع ترین اختلالات رشدی در کودکان است که می تواند تا بزرگسالی ادامه یابد. این اختلال با علائمی مانند بی توجهی، بیش فعالی و رفتارهای تکانشی شناخته می شود. اما یکی از سوالات متداول درباره این اختلال این است که در چه سنی مشخص میشود و چه زمانی میتوان آن را تشخیص داد. در ادامه این مقاله به این سوال پاسخ خواهیم داد.
بیش فعالی و نقص توجه دقیقا چیست؟
بیش فعالی و نقص توجه (ADHD) یک اختلال رشدی عصبی است که با علائمی مانند نقص توجه، بیش فعالی و رفتارهای تکانشی شناخته می شود. این اختلال می تواند در کودکان و بزرگسالان رخ دهد و در زندگی روزمره، تحصیلی و شغلی فرد مشکلاتی ایجاد کند.
علائم ADHD
علائم ADHD در کودکان و بزرگسالان می تواند متفاوت باشد. علائم این اختلال به طور کلی به سه دسته نقص توجه، بیش فعالی و رفتارهای تکانشی تقسیم می شوند.
عدم تمرکز و حواس پرتی، فراموشی، مشکل در دنبال کردن دستورالعمل ها و دشواری در انجام وظایف برخی از علائم نقص توجه است. همچنین فعالیت بیش از حد، بی قراری و عدم توانایی در آرام نشستن از دیگر نشانه های بیش فعالی هستند که در افراد با این اختلال می توانند نشان داده شوند. علاوه بر این موارد، علائم تکانشگری نیز اهمیت دارند که شامل بدون فکر عمل کردن، عجله در انجام کارها و قطع کردن صحبت دیگران است.
دقت کنید که شدت علائم ADHD می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی افراد ممکن است فقط چند علامت را تجربه کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم زیادی داشته باشند. علائم ADHD می تواند در زندگی روزمره، تحصیلی و شغلی فرد مشکلاتی ایجاد کند. تشخیص و درمان زودهنگام ADHD می تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این اختلال کمک کند.
لازم به ذکر است که علائم ADHD می تواند با علائم سایر اختلالات مانند اضطراب، افسردگی و اوتیسم همپوشانی داشته باشد. به همین دلیل نیز تشخیص صحیح آن، خصوصا در سن خیلی پایین ممکن است کمی چالش برانگیز باشد.
اما بیش فعالی را از چه سنی میتوانیم مشخص کنیم؟ پس از بررسی این موارد، میرسیم به بررسی این سوال.
بیش فعالی از کی مشخص میشود؟
علائم بیش فعالی و نقص توجه معمولا در سنین پایین، حدود ۳ تا ۴ سالگی، ظاهر می شوند. با این حال، تشخیص قطعی این اختلال معمولا در سنین ۵ تا ۷ سالگی و بعد از ۵ سالگی انجام می شود. دلیل این امر این است که در سنین پایین، تشخیص ADHD از سایر اختلالات رشدی و رفتاری دشوار است.
علائم بیش فعالی معمولا در دوران کودکی ظاهر می‌شوند، اما ممکن است تا بزرگسالی نیز تشخیص داده نشوند. با همه این توضیحات اما، مهم ترین نکته این است که از یک فرد حرفه ای و متخصص در این زمینه راهنمایی بگیرید و به یک مشاور تخصصی مراجعه کنید تا بهترین نتیجه را دریافت کنید و به صورت صحیح این اختلال را تشخیص دهید.
تشخیص بیش فعالی چگونه است؟
تشخیص بیش فعالی توسط یک متخصص بهداشت روان انجام میشود. متخصص برای تشخیص، با فرد و والدین یا مراقبین او مصاحبه می‌کند و از پرسشنامه‌ها و تست‌های مختلف استفاده می‌کند. اما لازم است بدانید که هیچ آزمایشی برای تشخیص بیش فعالی وجود ندارد.
دلایل بیش فعالی و نقص توجه
لازم است بدانید که علت دقیق اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی یا ADHD هنوز ناشناخته است، اما تحقیقات نشان می‌دهند که عوامل متعددی میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند. در ادامه برخی از این موارد را بررسی میکنیم.
۱. عوامل ژنتیکی
تحقیقات نشان داده است که ADHD در خانواده‌ها شایع است. اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به این اختلال باشد، احتمال ابتلا به این اختلال در شما بیشتر است. مطالعات نشان داده است که حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد از خطر ابتلا به این بیماری به ژنتیک مربوط میشود. پس اگر سابقه خانوادگی بیش فعالی دارید، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید تا احتمال ابتلا به این اختلال را در خودتان یا فرزندتان بررسی کنید.
۲. عوامل محیطی
عوامل محیطی متعددی نیز میتوانند در بروز ADHD نقش داشته باشند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- قرار گرفتن در معرض سرب در دوران بارداری یا کودکی
- مصرف الکل یا مواد مخدر در دوران بارداری
- زایمان زودرس یا کم وزن بودن نوزاد
- آسیب مغزی
- مشکلات خانوادگی یا اجتماعی
تمامی این عوامل نیز میتوانند تاثیر بسیار زیادی داشته باشند. دقت کنید که تشخیص و درمان صحیح ADHD به کمک متخصصان روانشناسی و روانپزشکی امکان‌پذیر است و مشاهده هر یک از این علائم، دلیل بر ابتلا به این بیماری نیست.
۳. سایر عوامل
برخی از تحقیقات نشان داده است که عوامل دیگری مانند رژیم غذایی، خواب و ورزش نیز ممکن است در بروز ADHD نقش داشته باشند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تایید این یافته‌ها لازم است. حتی حساسیت‌های غذایی و یا در برخی موارد آسیب‌های تروماتیک نیز میتوانند تاثیر بسیار زیادی داشته باشند.
لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به تنهایی نمی تواند باعث ADHD شود. احتمالا ترکیبی از این عوامل در بروز این اختلال نقش دارد. اما برای اطمینان و تشخیص نهایی، باید از یک متخصص حرفه ای در این زمینه راهنمایی بگیرید و پس از تشخیص ایشان تصمیم به درمان این اختلال بگیرید.
در نهایت بیش فعالی یا ADHD یک اختلال رشدی شایع است که با علائمی مانند بی توجهی، بیش فعالی و رفتارهای تکانشی شناخته می شود. این اختلال معمولا در سنین پایین ظاهر می شود و در صورت عدم درمان، می تواند تا بزرگسالی ادامه یابد. در این مقاله این بیماری و زمان تشخیص آن را بررسی کردیم. مهم است که در صورت مشاهده هر یک از علائم، به سرعت به پزشک مراجعه کنید و از تشخیص او آگاه شوید. امیدواریم این اطلاعات برای شما مفید باشد.
نظر شما