داستان بی‌پایان خصوصی‌سازی پرسپولیس و استقلال به کجا رسید؟

پرسپولیس به سازمان تامین اجتماعی واگذار می‌شود؛ این آخرین خبر از داستان کش‌دار واگذاری دو تیم پرطرفدار پایتخت به بخش خصوصی است. البته که نه سازمان تامین اجتماعی بخش خصوصی محسوب می‌شود و نه این احتمالا آخرین خبر از این رشته داستان خصوصی‌سازی پرسپولیس و استقلال خواهد بود.

یگانه شوق الشعراء در فراز نوشت: دو تیمی که قبل از انقلاب ماهیت متفاوتی با یکدیگر داشتند؛ یکی تیمی مستقل و مردمی و دیگری تیمی وابسته به دربار که تاج نام داشت. بعد از انقلاب، اما هر دو تیم پرسپولیس و استقلال به تیم‌های دولتی تبدیل شدند و حالا بیشتر شبیه دو نهاد دولتی هستند که تحت مالکیت وزارت ورزش قرار دارند. اما علی رغم تخصیص بودجه‌های کلان مدیریتی به این دو تیم همواره بحث بدهی‌های بالای آن مطرح بوده است و برخی برای توضیح موارد بدهی‌ها به وجود فسادهای ریشه‌دار اشاره می‌کنند. اما داستان خصوصی‌سازی این تیم از کجا آغاز شد و بالاخره قرار است به کجا برسد؟تاریخچه

سازمان خصوصی سازی از ابتدای دولت سیزدهم بار دیگر به این موضوع ورود کرد.۱۶ اسفندماه هیات دولت واگذاری پرسپولیس به تامین اجتماعی را به عنوان بخشی از تسویۀ بدهی دولت به این شرکت تصویب کرد و خبر رسید که به زودی پرسپولیس در اختیار این سازمان قرار خواهد گرفت.

تاریخچه خصوصی‌سازی این دو تیم به آخرین سال دولت محمد خاتمی بازمی‌گردد؛ درانتخابات ۱۳۸۸ خصوصی‌سازی دو تیم استقلال و پرسپولیس به شعار مطلوب انتخابی محمود احمدی نژاد تبدیل شد. اما تا سال ۱۳۹۷ این بحث تقریبا مسکوت ماند.

در اواخر سال ۱۳۹۷ سازمان خصوصی‌سازی اعلام کرد که این دو باشگاه قیمت‌گذاری شده اند؛ اما در آن زمان رئیس سابق سازمان خصوصی‌سازی گفت مقدمات واگذاری فراهم نشده‌است

ورود سهام پرسپولیس به بازار سرمایه بحث دیگری است که تا پایان سال ۹۸ نیز محقق نشد. در همین راستا مسئولان از عرضه اولیه سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس تا پایان نیمه نخست سال ۹۹ خبر دادند، اما این وعده نیز محقق نشد.

۲۹ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی، درباره بررسی موضوع واگذاری پرسپولیس و استقلال به بخش خصوصی گفت: «واگذاری این دو باشگاه ملازماتی دارد و باید برای ارائه در بازار بورس استانداردهای مورد نظر بورس را به دست بیاورد و یک فرایند طولانی برای تطبیق شرایط آن با نیازمندی‌های بازار سرمایه وجود دارد و اکنون این موضوع مراحل پایانی خود را طی می‌کند.»

بدهی‌های ریشه‌دار در فساد

در حالی بحث واگذاری تیم پرسپولیس به تامین اجتماعی مطرح می‌شود که مسئولان این سازمان با ۴۷ میلیون بیمه‌شده، علاقه‌ای به دریافت سهام تیم پرسپولیس به جای بدهی‌های خود ندارند، زیرا این اقدام را سودده نمی‌دانند. به عبارتی مسئولین این سازمان، واگذاری پرسپولیس را چاهی می‌دانند که تامین اجتماعی را از چاله خارج می‌سازد و به چاه می‌اندازد. اما سازمان خصوصی سازی بدون آگاهی از تبعات چنین اقداماتی همچنان بر واگذاری این دو تیم اصرار دارد در صورتی که نه خریداری وجود دارد و نه بدهی‌های ریشه‌دار در فساد امکان چنین اقداماتی را فراهم می‌سازد. سازمان خصوصی‌سازی از اصلاح ساختارهای مالی پیشین در دو باشگاه استقلال و پرسپولیس صحبت می‌کند و آن را انگیزه‌ای برای خریداران می‌داند. اما آنقدر فساد و بدهی در طول این سال‌ها با دو تیم مذکور همراه بوده که انگیزه‌ای برای خریداری آن باقی نمانده‌است.

سازمان تامین اجتماعی غرق در مشکلات عدیده

سازمان تامین اجتماعی یک نهاد عمومی غیردولتی است؛ این سازمان مدت زمان زیادی است که بدهی‌های خود را از دولت مطالبه می‌کند و در حالی بحث واگذاری پرسپولیس به تامین اجتماعی مطرح شده که سن بازنشستگی افزایش یافته است و دولت هنوز ۷۰ هزار میلیارد تومان بدهی خود را به این سازمان پرداخت نکرده‌است. برخی چنین اقدامی را تحمیل باشگاهی ورشکسته به تامین اجتماعی توسط دولت می‌دانند. این در حالی است که سازمان تامین اجتماعی و بازنشستگان در حال دست و پنجه نرم کردن با مشکلات معیشتی هستند. همچنین مجلس و دولت در برنامه هفتم توسعه، صندوق‌های بازنشستگی کشور را ملزم به خروج از بنگاه‌داری در طی پنج سال آتی کرده‌اند، چنین واگذاری‌ای در با توجه به برنامه اشاره شده چگونه معنا می‌شود؟ به عبارتی چنین بحثی در شرایطی مطرح شده است که تناقضات بسیار و سازمان تامین اجتماعی غرق در مشکلات عدیده‌ای است.

وزیر کار و رفاه، اما واگذاری پرسپولیس به صندوق‌های بیمه‌ای وزارت کار را افتخار بزرگی دانسته است، اما مشکلات تامین اجتماعی به دلیل تصمیمات مختلف برای این سازمان آنقدر عمیق است که بازنشسته‌ها در تامین هزینه‌های زندگی خود درمانده اند صاحبان سرمایه این سازمان ترس از دارند که نه تنها از این واگذاری عایدی نداشته باشند بلکه بدهی‌های این باشگاه نیز بر گردن تامین اجتماعی قرار بگیرد. آن‌ها می‌گویند دولت بهتر است ابتدا بدهی‌های خود را به تامین اجتماعی پرداخت و سپس شرکت‌های سودده را به این سازمان واگذار کند.

بحث خصوصی‌سازی در شرایطی مجدد مطرح شده‌است که نه مسئولان می‌دانند خصوصی‌سازی دقیقا چیست و نه سازمانی مانند تامین اجتماعی با بدهی‌های کلان از دولت چنین اقدامی را سودمند می‌داند. لذا تناقضات این حوزه و تصمیم‌گیری‌های غیرشفاف چنین فضایی را ایجاد کرده‌است و باید دید که در آینده ماجرای طولانی خصوصی‌سازی استقلال و پرسپولیس به کجا خواهد رسید.