با افزایش سن، افراد بیش‌تر از بیماری‌های شایع مرتبط با افزایش سن آگاه می‌شوند. یکی از این بیماری‌های مزمن، التهاب مفصل است که باعث درد، سفتی و تورم مفصل می‌شود. التهاب مفصل یک واکنش طبیعی و شایع بدن به بیماری‌ها یا آسیب‌ها است که با افزایش سن خطر ابتلا به آن افزایش می‌یابد، اما خوشبختانه قابل کنترل است.
متاسفانه اکثر مردم بر این باورند که التهاب مفصل فقط در افراد مسن اتفاق می‌افتد، اما این یک تصور غلط در مورد التهاب مفصل است و اگر این گونه بود، التهاب مفصل اجتناب ناپذیر بود.
یکی از دلایلی که افراد التهاب مفصل را پیامد اجتناب ناپذیر پیری فرض می‌کنند، این است که خطر ابتلا به شایع‌ترین نوع التهاب مفصل با افزایش سن افزایش می‌یابد. همچنین خطر ابتلا به پوکی استخوان نیز با افزایش سن افزایش می‌یابد و افراد در اکثر موارد پوکی استخوان را با التهاب مفصل اشتباه می‌گیرند.
با توجه به تحقیقات انجام شده، التهاب مفصل در میان برگسالان ۶۵ ساله یا بالاتر بسیار شایع است، اما افراد در هر سنی ممکن است تحت تاثیر این عارضه قرار گیرند. افزایش وزن یکی از عوامل بسیار مهمی است که خطر ابتلا به التهاب مفصل در هر سنی را افزایش می‌دهد.
متاسفانه تقریبا دو سوم افراد مبتلا به التهاب مفصل جوان‌تر از سن ۶۵ سالگی هستند و احتمال بروز آن در بین زنان بیش‌تر از مردان می‌باشد.
در برخی موارد نیاز است تا جراحی تعویض مفصل زانو یا جراحی تعویض مفصل لگن انجام بگیرد که توسط پزشک متخصص تشخیص داده می‌شود.
مهم‌ترین آمار ارائه شده توسط مراکز کنترل بیماری التهاب مفصل
آرتروز معمولا بعد از ۴۰ سالگی آغاز می‌شود.
التهاب مفصل روماتوئید نوعی بیماری خود ایمن التهابی است که می‌تواند در هر سنی ایجاد شود.
لوپوس اریتماتوز سیستمیک معمولا بین دوران نوزادی تا پیری ایجاد می‌شود و احتمال آن در سنین ۱۵ تا ۴۰ سالگی افزایش می‌یابد. لوپوس دیررس نیز ممکن است در سن ۵۰ سالگی آغاز شود.
فیبرومیالژیا معمولا در سن میانسالی تشخیص داده می‌شود و شیوع آن با افزایش سن، افزایش می‌یابد.
التهاب مفصل دوران کودکی تا سن ۱۶ سالگی رخ می‌دهد.
التهاب مفصل چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص التهاب مفصل اغلب با انجام معاینه فیزیکی توسط متخصص برای مشاهده علائم آغاز می‌شود و در صورت لزوم انجام آزمایش خون و اسکن تصویربرداری برای رسیدن به علت مشکل نیز صورت می‌گیرد.
آرتروز لگن، آرتروز زانو و دیگر انواع آرتروزها و التهاب مفصل‌ها هرکدام دارای علائم و نشانه‌هایی از جمله خستگی، تب و بثورات پوستی می‌باشند و برخی دیگر نیز هیچگونه علامتی در خارج از مفصل ندارند.
چه کسانی در خطر ابتلا به التهاب مفصل قرار دارند؟
خطر ابتلا به التهاب مفصل در افراد دارای اضافه وزن و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت و بیماری‌های قلبی بسیار بیش‌تر از دیگر افراد است.
انواع التهاب مفصل چیست؟
التهاب مفصل بیش از ۱۰۰ نوع مختلف دارد. شایع ترن نوع التهاب مفصل، استئوالتهاب مفصل است. از جمله دیگر انواع التهاب مفصل می‌توان به التهاب مفصل روماتوئید، نقرس و فیبرومیالژیا اشاره کرد.
تاثیر افزایش سن بر سیستم اسکلتی- عضلانی
استخوان‌ها دائما در حال انجام فرآیند جذب و تشکیل استخوان که بازسازی استخوان نامیده می‌شود، می‌باشند. با افزایش سن، تعادل میان جذب و تشکیل استخوان تغییر کرده و موجب تحلیل استخوان‌ها می‌شود. در نتیجه این اتفاق طبیعی تراکم استخوان‌ها کم‌تر می‌شود و احتمال شکستن آن‌ها بالا می‌رود.
علاوه بر این، با افزایش سن فرآیند تخریبی در غضروف آغاز و مقدار آب غضروف نیز کم‌تر می‌شود و توانایی آن برای جذب شوک کاهش می‌یابد.
رباط‌ها و بافت‌های همبند نیز با افزایش سن خاصیت انعطاف پذیری خود را از دست می‌دهند.
در نتیجه تمامی این فرآیندها، مفاصل دامنه حرکتی خود را از دست داده و با شکسته شدن غضروف‌ها، مفاصل ملتهب و دردناک می‌شوند.
طبق تحقیقات انجام شده، ثابت شده است که تغییرات سیستم اسکلتی- عضلانی انسان‌ها بیش‌تر به دلیل عدم استفاده از آن‌ها ایجاد می‌شود تا به دلیل افزایش سن. زیرا بزرگسالان فعالیت بدنی بسیار کمی دارند و تنها ۱ نفر از هر ۳ نفر بزرگسال میزان فعالیت بدنی توصیه شده را دریافت می‌کنند.
کارشناسان بر این عقیده هستند که حتی میزان متوسط فعالیت بدنی نیز می‌تواند برای افراد مفید باشد. انجام تمرینات کششی دامنه حرکتی را افزایش می‌دهد و به حفظ انعطاف پذیری کمک می‌کند. تمرینات قدرتی نیز موجب افزایش قدرت بدن و افزایش میزان عضلات بدن می‌گردد.
تعهد به ورزش و داشتن ورزش منظم برخی اثرات پیری را خنثی می‌کند و افراد باید ورزش را امری ضروری بدانند تا فعالیتی اختیاری.
اقداماتی برای کمک به کاهش خطر ابتلا به التهاب مفصل
با انجام اقدامات زیر افراد می‌توانند خطر ابتلا به التهاب مفصل را کاهش دهند:
وزن مناسب خود را حفظ کنید و اگر اضافه وزن دارید آن را کاهش دهید، زیرا وزن اضافه موجب وارد شدن فشار اضافه بر مفاصل و التهاب مفصل می‌شود.
از یک رژیم غذایی متعادل و مغذی استفاده کنید. زیرا مصرف غذاهای غنی از کلسیم و ویتامین دی موجب تقویت استخوان‌ها و ماهیچه‌ها می‌شود. غذاهای غنی از ویتامین دی شامل غذاهای دریایی، شیر غنی شده، تخم مرغ و مواد سرشار از کلسیم نیز شامل ماست، ساردین، لوبیا و بادام است.
یک برنامه ورزشی منظم داشته باشید و تناسب اندام خود را حفظ کنید. زیرا ورزش کردن موجب تقویت عضلاتی می‌شود که می‌تواند از مفاصل پشتیبانی و محافظت کند.
هنگام ورزش از تجهیزات ایمنی مناسب استفاده کنید و تکنیک‌های صحیح ورزش کردن را یاد بگیرید. زیرا آسیب دیدگی سرعت فرسودگی غضروف و خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهد.
چه زمانی به پزشک متخصص مراجعه کنیم؟
اگر احساس می‌کنید در معرض خطر ابتلا به التهاب مفصل قرار دارید، به پزشک متخصص دکتر میلاد حاجی آقا بزرگی مراجعه کنید؛ زیرا آسیب ناشی از آرتروز زانو، آرتروز لگن و دیگر انواع آرتروز معمولا پیشرونده است که با تغییر سبک زندگی و توصیه‌های مهم پزشک تا حد زیادی کنترل می‌شود.
نظر شما