رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چند هفته پیش برای دیداری بی‌سر و صدا با مردی که این روزها غربی‌ها از تعامل با او سر باز می‌زنند عازم مسکو شد: ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه.
نیویورک‌تایمز نوشته هدف گروسی هشدار به پوتین درباره راه‌اندازی سریع نیروگاه هسته‌ای زاپروژیا بود که اندکی بعد از جنگ اوکراین تحت کنترل نیروهای روسیه قرار گرفته است.
اما در جریان این مذاکره، گفتگوهای دو طرف به اعلام آمادگی پوتین برای توافق با اوکراین در صورت واگذاری ۲۰ درصد از خاک اوکراین به روسیه کشید.
به نوشته نیویورک‌تایمز، چند هفته بعدتر گروسی که تبعه آرژانتین است به تهران سفر کرد و این بار با وزیر خارجه ایران و رئیس سازمان انرژی اتمی این کشور وارد مذاکره شد.
این روزنامه نوشته ایرانی‌ها هم همانند پوتین مظنون هستند که گروسی ممکن است به زودی جزئیات مذاکراتش در تهران را به کاخ سفید گزارش دهد.
با وجود این، گروسی در مصاحبه‌ای با نیویورک‌تایمز در چند روز گذشته گفته است: «من بازرس هستم نه میانجی، اما شاید بتوانم در برخی حاشیه‌ها هم موثر باشم.»
جمهوری اسلامی ایران پیش از این بارها از رافائل گروسی بابت خروج از مأموریت فنی و اظهانظر درباره مسائل سیاسی انتقاد کرده است.
به عنوان مثال، گروسی شهریورماه سال گذشته در نشستی در «اندیشکده امور بین‌الملل سوئد» عدم بازگشت دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا را توجیه کرده بود.
او در بخشی از آن جلسه به توضیح درباره سوال یکی از کارشناسانی پرداخت که از او درباره دلیل عدم بازگشت دولت کنونی آمریکا به برجام بر اساس وعده‌های انتخاباتی‌اش پرسیده بود.
رافائل گروسی تصریح کرد: «درباره سوال دیگر که به توانایی برای بازگشت به برجام مربوط می‌شود اجازه بدهید این را بگویم که حتی در آغاز به کار دولت در سال ۲۰۲۱ در واشنگتن آن‌ها داشتند از یک برجامِ طولانی‌تر و قوی‌تر صحبت می‌کردند.»
وی در ادامه به توجیه رفتار دولت بایدن پرداخت و گفت: «بنابراین آن‌ها درست از همان آغاز برای آن شرط می‌گذاشتند، چون می‌دانستند که برجامی که در سال ۲۰۱۵ امضا شده بود، بعد از خروج [آمریکا]از آن در سال ۲۰۱۸ و بعد از گذشت نزدیک به ۳ سال که ایران اقدام به غنی‌سازی مواد هسته‌ای بیشتری در سطوح بالاتر کرده بود احتمالاً دیگر آن اثر لازم را نداشت.»
وی اضافه کرد: «البته از لحاظ سیاسی نمی‌شد گفت که ما برجام را دور می‌اندازیم، چون آن توافق هنوز در آنجا بود. اما این دیدگاه... این درک وجود داشت که لازم بود نوعی اصلاحات [در توافق]اعمال شوند.»
گروسی در ادامه اظهاراتش برای توجیه اقدام دولت آمریکا در عدم بازگشت به برجام گفت: «بعضی وقت‌ها در دیپلماسی شما نمی‌توانید بگویید برجام را کنار می‌گذارید؛ ممکن است لازم باشد آن را تعدیل، اصلاح و تنظیم کنید یا پروتکل‌های و ضمیمه‌هایی و چیزهایی از این قبیل برای آن در نظر بگیرید، زیرا شاید [آن توافق]در شکل اصلی آن برای برآورده کردن هدفش مناسب نباشد.»
روزنامه نیویورک‌تایمز نوشته گروسی در سال‌های گذشته به یکی از فعال‌ترین مدیران کل آژانس اتمی از زمان تشکیل این نهاد بین‌المللی در سال ۱۹۵۷ تبدیل شده است.
او بخش اعظم زمان خود در طی چهار سال و نیم گذشته را به سفر به نقاط مختلف دنیا، دیدار با وزرای خارجه و روسای جمهور کشورها اختصاص داده و خواستار دسترسی‌های بیشتر آژانس به سایت‌های هسته‌ای شده.
اما گروسی در حاشیه فعالیتش به یک میانجی برای رد و بدل کردن پیام میان طرف‌های مذاکره‌کننده تبدیل شده است.
نظر شما