وضعیت خشکسالی در کشور / ۱۱ استان رکورددار بیشترین خشکسالی است

به گزارش سلام نو به نقل از ایمنا، طی مرداد سال جاری، بالاترین بیشینه دما و پایین‌ترین کمینه دما در کشور به ترتیب برابر با ۵۱ و ۲۵.۴ درجه سلسیوس در ایستگاه شهداد استان کرمان و ورزقان استان آذربایجان شرقی، گزارش شده است.

۱۰ استان کشور رتبه اول دمای بیشینه مرداد را در ۵۰ سال گذشته داشتند

نمودار زیر، روند تغییرات دمای کل کشور در مرداد طی ۵۰ سال گذشته را نشان می‌دهد و در هر دهه در کل کشور، با افزایش میانگین دمای ۰.۳۸ درجه سلسیوس مواجه بوده‌ایم، سال ۱۴۰۳ با بیشینه دمای ۳۱.۴ درجه سلسیوس دارای رتبه اول، سال ۱۳۹۷ با بیشینه دمای ۳۰.۱ درجه سلسیوس دارای رتبه دوم و سال ۱۳۹۹ با بیشینه دمای ۳۰ درجه سلسیوس دارای رتبه سوم کشوری در ۵۰ سال گذشته است.

در مرداد سال جاری، استان‌های اصفهان، تهران، خراسان جنوبی و رضوی، سمنان، سیستان و بلوچستان، فارس، قم، کرمان و یزد، رتبه اول دمای بیشینه مرداد را در ۵۰ سال گذشته خود تجربه کردند.

میانگین دمای بیشتر مناطق کشور گرم‌تر از نرمال ثبت شد

به طور کلی در مرداد، میانگین دمای بیشتر مناطق کشور گرم‌تر از نرمال بوده و میانگین دمای استان‌های کویری به مانند یزد، کرمان، خراسان شمالی و رضوی و جنوبی، سیستان و بلوچستان، سمنان، اصفهان، شرق فارس، قم، مرکزی و تهران تا بیش از ۴.۵ درجه سلسیوس گرم‌تر از مناطق دیگر بوده است و تنها بخش کوچکی در شمال آذربایجان شرقی و اردبیل، جنوب گیلان و مازندران، شرق گلستان، شمال قزوین، شرق خوزستان، شمال شرق هرمزگان سردتر از نرمال بوده است.

دمای میانگین ۲۹ استان کشور، گرم‌تر از بلندمدت ثبت شد

در این ماه دمای میانگین ۲۹ استان کشور گرم‌تر از بلندمدت بود و کل کشور با اختلاف دمای میانگین ۲.۵ درجه سلسیوس نسبت به بلندمدت شرایط گرم‌تری نسبت به نرمال داشته است.

وضعیت خشکسالی در کشور

برای پایش خشکسالی با نمایه بارش تبخیر و تعرق استاندارد SPEI علاوه بر بارش، میزان تبخیر و تعرق نیز در نظر گرفته می‌شود؛ با توجه به اینکه در محاسبه شاخص SPI بارش لحاظ می‌شود و درجه‌های ترسالی در بیشتر مناطق استان‌های گیلان، مازندران، گلستان، فارس، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، و بخش کوچکی از خراسان شمالی و جنوبی، زنجان، کردستان، کرمانشاه، اردبیل، آذربایجان غربی و شرقی، اصفهان و کرمان بوده است.

درجه‌های خشکسالی در قسمت‌هایی از دامنه‌های جنوبی البرز، آذربایجان غربی و شرقی، اردبیل، شمال زنجان، شمال شرق قزوین، شرق خراسان شمالی، شمال خراسان رضوی، مرکز سمنان، جنوب فارس، جنوب و جنوب غرب کرمان، جنوب سیستان و بلوچستان و هرمزگان ثبت شده است.

درجه‌های خشکسالی شدید و بسیار شدید مربوط به کدام مناطق است؟

همچنین درجه‌های خشکسالی شدید و بسیار شدید در بیش‌تر مناطق فلات مرکزی ایران، شمال غرب و جنوب کشور بوده است و درجه‌های ترسالی، تنها در شمال و جنوب آذربایجان غربی و شرقی، گیلان، مازندران، خراسان شمالی، کردستان، همدان، شرق خوزستان، غرب چهارمحال و بختیاری، مرکز کهگیلویه و بویراحمد و جنوب سیستان و بلوچستان ثبت و در این ماه شدت و وسعت خشکسالی نسبت به ماه قبل اندکی کاسته شده است.

۸۳.۱۲ درصد مساحت کشور دچار خشکسالی است

مطابق جدول زیر، ۸۳.۱۲ درصد مساحت کشور دچار خشکسالی است که ۴۷.۸۶ درصد آن را خشکسالی شدید و بسیار شدید تشکیل می‌دهد، مجموع درصدهای خشکسالی بیشتر استان‌های کشور، بالای ۵۰ درصد است که در این میان بیشترین خشکسالی در استان‌های کرمان، خراسان جنوبی، سمنان، بوشهر، یزد، قم، هرمزگان، قزوین، سیستان و بلوچستان، اصفهان و تهران دیده می‌شود.

مساحت تحت تأثیر خشکسالی هواشناسی دوره ۱۲۰ ماهه

مطابق جدول زیر، ۹۷.۰۵ درصد مساحت کشور دچار خشکسالی است که ۷۴.۶۴ درصد آن را خشکسالی شدید و بسیار شدید تشکیل می‌دهد.

مجموع درصدهای خشکسالی بیشتر استان‌های کشور بالای ۹۰ درصد بوده که بالاترین درصدهای خشکسالی ۱۲۰ ماهه در استان‌های البرز، تهران، سمنان و قم دیده می‌شود.

بر خشکسالی‌های شدید و بسیار شدید افزوده شد

خشکسالی هواشناسی ۱۲۰ ماهه بیانگر انباشت خشکسالی در بستر طبیعت و معیار کلی از شرایط ذخیره آبی مناطق مختلف کشور است، بر همین اساس، این شاخص را می‌توان برای بررسی حوضه‌های آبی کشور و شرایط بلندمدت حوضه آبریز به کار گرفت.

پهنه‌بندی خشکسالی ۱۲۰ ماهه منتهی به پایان مرداد سال جاری، حوضه‌های آبریز کشور حاکی از وجود خشکسالی خفیف تا بسیار شدید در بلندمدت در بخش گسترده‌ای از حوضه‌های آبریز شمال، شمال شرق، شمال غرب، جنوب شرق و مرکز کشور است.

در این ماه اندکی بر خشکسالی‌های شدید و بسیار شدید افزوده شده است و ترسالی تنها در جنوب دریاچه ارومیه، غرب مرزی غرب، شرق اترک، شرق جراحی و زهره، شمال رودخانه‌های تالش و غرب دریاچه نمک وجود داشته است.

۲ درصد از مساحت حوضه‌های آبریز اصلی دچار خشکسالی بلندمدت است

۲ درصد از مساحت حوضه‌های آبریز اصلی کشور دچار طبقات مختلف خشکسالی بلندمدت است که حدود ۴۷.۸۶ درصد آن با درجه خشکسالی شدید و بسیار شدید مواجه است.

بر مبنای جدول مربوط به بررسی درصد مساحت تحت تأثیر طبقات مختلف خشکسالی در حوضه‌های آبریز اصلی کشور، عمده‌ترین پهنه‌های خشکسالی شدید و بسیار شدید ۱۲۰ ماهه منتهی به مرداد ۱۴۰۳ در حوضه‌های آبریز مرزی شرق و فلات مرکزی است.