یک سال پیش، عربستان سعودی در آستانه به‌رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی در یک توافق عادی‌سازی روابط بود که امکان ایجاد تغییراتی اساسی در منطقه غرب آسیا در پی آن وجود داشت اما حالا، چشم‌انداز این توافق مبهم‌تر از همیشه است و عربستان سعودی در حال نزدیک‌شدن بیشتر به رقیب دیرینه خود، ایران است. در همین حال، این قدرت منطقه‌ای تاکید دارد که هرگونه توافق دیپلماتیک به پذیرفتن کشور فلسطین از سوی رژیم صهیونیستی بستگی دارد و این موضوعی است که یک سال پیش، اهمیت چندانی نداشت.
نیویورک تایمز با این مقدمه، در گزارشی درباره تحولات دیپلماتیک منطقه در پی جنگ غزه، نوشت: یک آشتی دوباره دیپلماتیک در منطقه غرب آسیا در جریان است اما نه طبق چیزی که «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسرائیل انتظارش دارد و می‌گوید، کابینه او می‌تواند موفق به انجام دادن توافقی با ریاض شود.
رسانه آمریکایی می‌نویسد: وزرای امور خارجه کشورهای حاشیه خلیج فارس، در ماه جاری، برای اولین بار نشستی با «سید عباس عراقچی» همتای ایرانی خود داشتند. این تنها مرحله‌ای مقدماتی و ناپایدار از تلاش‌ها برای نزدیک‌تر کردن روابطی است که اختلافات را کنار خواهد زد اما در واقع، نشان‌دهنده تغییری قابل توجه در منطقه‌ای است که رقابت‌ها میان عربستان سعودی و ایران آن را تحت تاثیر قرار داده بود.
در بخش دیگری از این گزارش با اشاره به سفرهای عراقچی به کشورهای منطقه از جمله عربستان سعودی، ترکیه، مصر، عراق و عمان به منظور تلاش برای تنش‌زدایی در منطقه آمده است: در حالی که نتانیاهو همچنان با تشکیل کشور فلسطین مخالفت می‌ورزد، مقامات عربستان سعودی از طریق رسانه‌ها و سخنرانی‌های علنی خود راهکار «۲ دولتی» را روی میز مذاکره قرار داده‌اند. عربستان سعودی که عمدتا، رهبر جهان عرب در نظر گرفته می‌شود، گفته تنها راه در حال حاضر برای جلب رضایت عربستان سعودی، موافقت همین راهکار است.
تاثیر جنگ غزه بر تغییر موضع ریاض نسبت به عادی‌سازی روابط با تل‌آویو
«علی شهابی» یک تاجر سعودی که روابط نزدیکی با خاندان پادشاهی دارد، می‌گوید «کار غزه این بوده که مانع هرگونه ائتلاف اسرائیلی در منطقه شده است. عربستان سعودی می‌بیند که هرگونه همکاری با اسرائیل پس از اوضاع غزه خطرناک شده است، مگر این که اسرائیلی‌ها موضع خود را تغییر داده و تعهدی واقعی نسبت به تشکیل کشوری فلسطینی نشان بدهند که البته، از آن خودداری کرده‌اند.»
شهابی درباره نزدیک شدن روابط ایران و عربستان سعودی گفت: «تا زمانی که ایرانی‌ها دست دوستی به سمت ریاض دراز کنند، حاکمیت سعودی آن را می‌گیرد. اگر ایران جدی باشد، این واقعا یک بازآرایی منطقه غرب آسیا خواهد بود.»
ناکارآمد بودن توافق ابراهیم در ایجاد صلح در منطقه
نیویورک‌تایمز در بخش دیگری از این مطلب نوشته «توافق ابراهیم» که ابتکار دولت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور پیشین آمریکا برای عادی‌سازی روابط میان رژیم صهیونیستی با امارات عربی متحده، بحرین و مراکش بود، با انتقاداتی مبنی بر این مواجه شده که نتوانسته صلح وعده‌داده شده را در منطقه ایجاد کند.
نیویورک‌تایمز نوشته است: جنگ غزه برخی از کشورهای امضاکننده توافق ابراهیم را به حمایت از تشکیل کشور فلسطین، احتمالا، از نگرانی قضاوت افکار عمومی در داخل این کشورها واداشته است.
در حالی که امارات عربی متحده ارتباط با رژیم صهیونیستی را طی یک سالی که از جنگ غزه می‌گذرد حفظ کرده اما تنش‌ها در روابط آن‌ها افزایش یافته است.
«عبدالله بن زاید» وزیر امور خارجه این کشور در پاسخ به درخواست رژیم صهیونیستی برای قبول کردن مسئولیت بازسازی غزه پس از پایان یافتن جنگ، گفته بود که «امارات بدون ایجاد کشور فلسطینی، حاضر به ارائه حمایت‌ها در روز بعد از جنگ در غزه نیست.»
در حالی که نتانیاهو همچنان مدعی است که توافقی سرنوشت‌ساز با عربستان سعودی در حال بررسی است، مقامات سعودی مخالفت ورزیده و بر گسترش شکافت‌ها میان ریاض و تل‌آویو اشاره تاکید کرده‌اند.
علی شهابی درباره ناکارآمد بودن توافق ابراهیم در صلح منطقه گفت: «بسیاری از کشورهای این توافق این کار را به این دلیل انجام دادند که اسرائیل را مسیری برای نفوذ در واشنگتن می‌دانند. اما حالا، شاهدیم که آمریکا هیچ قدرت را نفوذی در ارتباط با اسرائیل ندارد. در حدی که خجالت‌آور است».
نظر شما