انتخابات ریاستجمهوری فرانسه بی تردید یکی از مهمترین انتخاباتهای ریاست جمهوری در سطح اروپا و دنیاست. انتخابات ریاستجمهوری فرانسه هم از نظر تاریخی و پیشگامی فرانسه در مسئله دمکراسی، هم از نظر جایگاه فعلی فرانسه در اروپا حائز اهمیت است.
برای همین است که پیروزی مکرون در انتخابات ریاستجمهوری فرانسه در سال 2017 آن چنان مورد توجه قرار گرفت. وقتی که مکرون مقابل لوپن قرار گرفت بسیاری به گونهای دیگر انتخابات ریاستجمهوری فرانسه نگریستند.
انتخابات ریاستجمهوری فرانسه در سال 2017 میتوانست راست افراطی را با پیروزی لوپن تقویت کند و از سوی دیگر این انتخاب را داشت که با انتخاب مکرون به رهبران جوان فرصت نقش آفرینی دوباره دهد و در نهایت نیز راه دوم پیروز شد.
انتخابات ریاستجمهوری فرانسه چگونه برگزار میشود؟
رییس جمهوری فرانسه بالاترین مقام اجرایی فرانسه در جمهوری پنجم فرانسه است، که هر پنج سال یک بار و از راه انتخابات ریاستجمهوری فرانسه برگزیده میشود.
فرانسه دارای حکومت متمرکز نیمهریاستی است. قانون اساسی فعلی این کشور بر اساس رفراندومی در ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۸ تأیید و اجرایی شد که تأکید بسیاری بر تقویت رابطهدولت با مجلس دارد.
رئیسجمهور فرانسه بر پایهٔ اصل ۷ قانون اساسی این کشور در یک انتخابات دومرحلهای برای مدت پنج سال انتخاب میشود. اگر هیچ نامزدی نتواند در دور نخست انتخابات ریاستجمهوری فرانسه اکثریت مطلق را بدست آورد، دو هفته بعد انتخابات دور دوم بین دو نامزدی که بیشتر از دیگران رأی گرفته باشند برگزار خواهد شد.
هر فرانسوی که بتواند ۵۰۰ امضا از مقامات انتخابی محلی یا ملی در سطح ۳۰ استان داخل فرانسه یا قلمروهای آن سوی دریاها گردآوری کند میتواند نام خود را در برگههای رأی دور نخست بگنجاند، مشروط بر این که امضاها از هیچ استانی بیش از یک دهم از کل امضاهای گردآوریشده نباشند.
در این دوره، زمان گردآوری امضا بر اساس آنچه در روزنامههای رسمی فرانسه آمده بود، از ۲۵ فوریه تا ۱۷ مارس تعیین شده بود. مسئولان برگزاری انتخابات، فرمهای متقاضیان را برای ۴۲٬۰۰۰ مقام انتخابی که طبق قانون صلاحیت امضا دارند؛ فرستادند. مقامهای یادشده فرمهای مذکور را پس از امضا باید به شورای قانون اساسی بفرستند تا صحت آنها تأیید شود. در سال 2017 بر خلاف دورههای پیش، فهرستی از امضاها در روزهای سهشنبه و پنجشنبهٔ هر هفته روی وبسایت شورا قرار گرفت. این کار در گذشته تنها پس از پایان دورهٔ گردآوری امضا انجام میگرفت. روز پایانی گردآوری امضاها آخرین مهلت نامزدها برای اعلان فهرست اموالشان نیز بود. فهرست نهایی در روز ۲۱ مارس اعلام شد.
شورای عالی سمعی و بصری فرانسه (CSA) مسئولیت دارد تا از اعطای زمان برابر در شبکههای رادیویی و تلویزیونی اطمینان حاصل کند.
انتخابات ریاستجمهوری فرانسه 2017
انتخابات ریاستجمهوری فرانسه در سال 2017 هر چند در ابتدا 11 نامزد داشت، اما همه میدانستند رقابت بین ماری لوپن راستگرا با کسی مثل ماکرون یا فیون است.
مارین لو پن وکیل سابق دادگستری، در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۱۲ فرانسه، با ۱۷٫۹۰٪ از آرا نفر سوم شد. او توانسته بود مدارج حزبی جبهه ملی فرانسه (FN) را طی نماید؛ حزبی که زمانی توسط پدرش ژان-ماری لو پن تأسیس و هدایت شد. او توانست در ۲۰۱۱ در رقابتی سخت به رهبری این حزب برسد و البته با پدرش هم به اختلافی جدی خورد.
او مدعی است که منافع ملی فرانسه در اولویت برنامههایش قرار دارد. همچنین وی به خروج از منطقه یورو باور دارد و بر مهاجرت و امنیت تمرکز ویژه دارد. همچنین وی برای مسائل اجتماعی سیاسی، حاکمیت ملی فرانسه بر پول رایج، مرزها، اقتصاد و حاکمیت قانون برنامههای خاصی دارد.
رقبای جدی لوپن راستگرا در این دور رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری فرانسه فیون و مکرون بودند. فیون گذشتهٔ سیاسی پرباری داشت. او کنشهای سیاسیاش را از دهه ۱۹۷۰ آغاز کرد و توانست برندهٔ شگفتیساز انتخابات مقدماتی حزب جمهوریخواه شود.
فرانسوا فیون برای انتخابات ریاستجمهوری فرانسه برنامهای لیبرالی ارائه داده که در آن برای پایان بخشیدن به قانون ۳۵ ساعت کار هفتگی، کنار گذاشتن ۵۰۰٬۰۰۰ کارمند دولتی، ممنوعیت مالیات بر ثروت، موثرسازی قانون کار و اصلاح نظام بیمه سلامت طرحهایی وجود داشت.
کارزار انتخاباتی وی در ژانویه ۲۰۱۷ به خاطر انتشار اتهاماتی مبنی بر اینکه فیون اعضای خانوادهٔ خود از جمله همسرش را بهطور صوری استخدام کرده دچار مشکلاتی شد. این ماجرا در مطبوعات با عنوان «پنهلوپهگیت» مشهور شدهاست. هر چند فیون پیش از این اعلام کرده بود در صورتی که تحت رسیدگی قضایی قرار گیرد از رقابتها کنارهگیری خواهد کرد اما با وجود آنکه در ۱۵ مارس روند قضایی یادشده آغاز شد، وی همچنان بر ادامهٔ نامزدی اصرار داشت. در نهایت همین ماجرا فیون را زمین زد. او با مواضع اولاند درباره روسیه مشکل جدی داشت.
مَکرون؛ مرد پیروز انتخابات ریاستجمهوری فرانسه
امانوئل مَکرون جوانترین نامزد رقابت انتخابات ریاستجمهوری فرانسه بود. او پیشتر وزیر اقتصاد بود و هیچگاه پیش از این در سمت انتخابی حضور نداشته. او خود را «نه چپ و نه راست» معرفی کرد و با همین اندیشه دست به تاسیس حزبی تازه زد.
مکرون در سال ۲۰۱۲ به عنوان معاون دبیر کل کاخ الیزه منصوب شد و در ۲۰۱۴ وزیر اقتصاد شد. «قانون مکرون» که برنامهای برای رشد اقتصادی و گسترش فرصتها است توسط وی نوشته شد. او در آوریل ۲۰۱۶ پیش از استعفا از کابینه در ۳۰ اوت، حزب به پیش! را تأسیس کرد که باعث پیروزیاش در انتخابات شد. مکرون در میان سایر نامزدها بیش از همه طرفدار اتحادیه اروپا بود و از ابراز آن ابایی ندارد.
مکرون از بازار آزاد و کاستن از کسری بودجه مالیه عمومی دفاع کرد وً در گفتگویی با لوموند در سال ۲۰۱۵ خود را لیبرال توصیف کرد. او افزود که «نه راست و نه چپی» است و از «یک همبستگی دسته جمعی» حمایت میکند. در نهایت همین رویکرد باعث شد او در دور دوم انتخبات ریاستجمهوری فرانسه با کسب 66 درصد آرا لوپن را شکست دهد.
مکرون با بریژیت تروینو که ۲۴ سال از او بزرگتر است و در دبیرستان لا پروویدانس در آمیان معلم او بوده ازدواج کردهاست.این زوج نخستین بار وقتی مکرون ۱۵ ساله و شاگرد او بود همدیگر را دیدند، ولی وقتی مکرون ۱۷ ساله شد رسماً زوج شدند. والدین او ابتدا سعی کردند با فرستادن او به پاریس برای اتمام سال آخر مدرسه این زوج را از هم جدا کنند چرا که فکر میکردند جوانی او این رابطه را نامناسب کرده، ولی این زوج پس از فارغالتحصیلی او با هم ماندند و در سال ۲۰۰۷ ازدواج کردند. این رابطه از جذابترین نکات زندگی ماکرون در طول رقابتهای سیاسی وی بوده است.