علائم کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار) چیست؟

سلام نو پلاس: تیروئید غده ای کوچک و پروانه ای شکل است که در جلوی گردن شما، درست زیر گلو قرار دارد. هورمون های تولید شده توسط غده تیروئید، تری یدوتیرونین (T۳) و تیروکسین (T۴) تاثیر زیادی بر سلامتی شما دارند و بر تمام جنبه های متابولیسم اثر گذار هستند. این هورمون ها همچنین بر کنترل عملکردهای حیاتی مانند دمای بدن و ضربان قلب تاثیر می گذارند. کم کاری تیروئید (تیروئید کم کار) وضعیتی است که در آن غده تیروئید به اندازه کافی برخی از هورمون های مهم را تولید نمی کند. کم کاری تیروئید ممکن است در مراحل اولیه علائم قابل توجهی نداشته باشد، اما با گذشت زمان، کم کاری تیروئید درمان نشده می تواند باعث تعدادی از مشکلات سلامتی مانند چاقی، درد مفاصل، ناباروری و بیماری های قلبی شود. آزمایش های دقیق عملکرد تیروئید برای تشخیص این عارضه انجام می شوند.

علائم و نشانه های کم کاری تیروئید

علائم و نشانه های کم کاری تیروئید، بسته به شدت کمبود هورمون های ترشح شده، متفاوت است. در ابتدا ممکن است به سختی علائم کم کاری تیروئید مانند خستگی و افزایش وزن را مشاهده کنید. ممکن است به سادگی آنها را به افزایش سن نسبت دهید. اما همانطور که متابولیسم بدن کند می شود، ممکن است مشکلات واضح تری و بیشتری برای شما ایجاد شود. علائم و نشانه های کم کاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:

· خستگی

· افزایش حساسیت به سرما

· یبوست

· پوست خشک

· افزایش وزن

· صورت پف کرده

· گرفتگی صدا

· ضعف عضلانی

· افزایش سطح کلسترول خون

· درد، حساسیت و سفتی عضلات

· سفتی یا تورم مفاصل

· دوره های قاعدگی سنگین تر از حالت عادی یا قاعدگی نامنظم

· موهای کم پشت

· ضربان قلب آهسته

· افسردگی

· اختلال در حافظه

· غده تیروئید بزرگ شده (گواتر)

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر بدون دلیل احساس خستگی می کنید یا علائم و نشانه های دیگر کم کاری تیروئید مانند خشکی پوست، رنگ پریدگی، پف صورت، یبوست یا گرفتگی صدا را دارید، به پزشک مراجعه کنید. اگر از هورمون درمانی برای کم کاری تیروئید استفاده می کنید، اطمینان از دریافت دوز صحیح دارو بسیار مهم است. ممکن است با گذشت زمان، دوز مورد نیاز شما تغییر کند.

علل کم کاری تیروئید

وقتی تیروئید شما به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند، تعادل واکنش های شیمیایی در بدن به هم می خورد. دلایل مختلفی می تواند برای این مشکل وجود داشته باشد، از جمله بیماری های خود ایمنی، درمان های پرکاری تیروئید، پرتودرمانی، جراحی تیروئید و داروهای خاص، بیماری مادرزادی،اختلال هیپوفیز، بارداری و کمبود ید از مهمترین علل ابتلا به این عارضه هستند. در زیر هر کدام از این موارد بیشتر مورد بررسی قرار گرفته اند:

· بیماری خودایمنی: شایع ترین علت کم کاری تیروئید، یک اختلال خود ایمنی است که به عنوان تیروئیدیت هاشیموتو شناخته می شود. اختلالات خود ایمنی زمانی اتفاق می افتند که سیستم ایمنی بدن با تولید آنتی بادی ها، به بافت های خود حمله کند. گاهی این روند غده تیروئید شما را درگیر می کند. دانشمندان مطمئن نیستند که چرا این اتفاق افتاده است، اما احتمالاً  این ترکیبی از عوامل مانند ژن ها و محرک های محیطی است. این آنتی بادی ها بر توانایی تیروئید در تولید هورمون ها تاثیر می گذارند.

· پاسخ بیش از حد به درمان پرکاری تیروئید: افرادی که بیش از حد هورمون تیروئید تولید می کنند (پرکاری تیروئید) اغلب با ید رادیواکتیو یا داروهای ضد تیروئید درمان می شوند. هدف از این روشهای درمانی بازگشت عملکرد تیروئید به حالت طبیعی است. اما گاهی اوقات، اصلاح پرکاری تیروئید می تواند منجر به کاهش بیش از حد تولید هورمون تیروئید و در نتیجه کم کاری تیروئید شود.

· جراحی تیروئید: از بین بردن کل یا بخش عمده ای از غده تیروئید می تواند تولید هورمون را کاهش داده یا متوقف کند. در این صورت، شما باید هورمون تیروئید را به صورت مادام العمر مصرف کنید.

· پرتو درمانی: اشعه ای که برای درمان سرطان های سر و گردن استفاده می شود، می تواند بر غده تیروئید شما تاثیر بگذارد و منجر به کم کاری تیروئید شود.

· داروها:  تعدادی از داروها می توانند به کم کاری تیروئید کمک کنند. یکی از این داروها لیتیوم است که برای درمان برخی اختلالات روانپزشکی استفاده می شود. اگر دارو مصرف می کنید، از پزشک در مورد تأثیر آن بر غده تیروئید سوال کنید.

· بیماری مادرزادی: برخی از نوزادان با نقص غده تیروئید متولد می شوند. در بیشتر موارد، غده تیروئید به دلایل ناشناخته به طور طبیعی رشد نکرده است، اما برخی از کودکان به صورت ارثی از این اختلال رنج می برند.

· اختلال هیپوفیز: علت نسبتاً نادر کم کاری تیروئید، عدم تولید غده هیپوفیز به میزان کافی است.

· بارداری: برخی از زنان در طول یا پس از بارداری دچار کم کاری تیروئید می شوند. اگر کم کاری تیروئید درمان نشود، خطر سقط جنین، زایمان زودرس و پره اکلامپسی افزایش می یابد، وضعیتی که باعث افزایش قابل توجه فشار خون زنان در سه ماه آخر بارداری می شود. همچنین می تواند جنین در حال رشد را تحت تأثیر جدی قرار دهد.

· کمبود ید: ید ماده معدنی کمیاب که در غذاهای دریایی، جلبک های دریایی، گیاهانی که در خاک غنی از ید و نمک ید دار رشد می کنند یافت می شود. ید برای تولید هورمون های تیروئید ضروری است. ید کم می تواند منجر به کم کاری تیروئید شود و ید زیاد می تواند کم کاری تیروئید را در افرادی که قبلاً به این بیماری مبتلا شده اند، را بدتر کند. در برخی از نقاط جهان، کمبود ید امری رایج است، اما افزودن ید به نمک خوراکی عملاً این مشکل را از بین برده است.

چه کسانی در معرض ابتلا به کم کاری تیروئید هستند؟

اگرچه هر کسی می تواند به کم کاری تیروئید مبتلا شود، اما افراد زیر در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این عارضه قرار دارند:

· زنان بزرگتر از ۶۰ سال

· افراد با سابقه خانوادگی بیماری تیروئید

· افراد مبتلا به بیماری خود ایمنی، دیابت نوع ۱ یا بیماری سلیاک

· افراد تحت درمان با ید رادیواکتیو یا داروهای ضد تیروئید

· افراد با تیروئیدکتومی جزئی

عوارض کم کاری تیروئید درمان نشده

کم کاری تیروئید درمان نشده می تواند منجر به تعدادی از مشکلات سلامتی شود:

· تحریک مداوم تیروئید برای ترشح هورمون های بیشتر ممکن است باعث بزرگتر شدن این غده و ابتلا به بیماری معروف گواتر شود. اگرچه به طور کلی گواتر ناراحت کننده نیست، اما یک گواتر بزرگ می تواند در ظاهر شما تاثیر بگذارد و در بلع یا تنفس اختلال ایجاد کند.

· کم کاری تیروئید، همچنین ممکن است با افزایش خطر بیماری های قلبی و نارسایی قلبی همراه باشد.

· مسائل بهداشت روان و افسردگی ممکن است در اوایل کم کاری تیروئید رخ دهند و با گذشت زمان شدیدتر شوند. کم کاری تیروئید همچنین می تواند باعث کندی عملکرد ذهنی شود.

· نوروپاتی محیطی به دلیل کم کاری تیروئید رخ می دهد. کم کاری تیروئید کنترل نشده در طولانی مدت می تواند به اعصاب محیطی آسیب برساند. این اعصاب هستند که اطلاعات را از مغز و نخاع شما به بقیه بدن منتقل می کنند. نوروپاتی محیطی ممکن است باعث درد، بی حسی و گزگز در مناطق آسیب دیده شود.

· میکسدما، یک وضعیت نادر و تهدید کننده زندگی است که به دلیل کم کاری تیروئید درازمدت به وجود می آید. علائم و نشانه های آن شامل عدم تحمل شدید سرما و خواب آلودگی و به دنبال آن بی حالی و بیهوشی عمیق است.