سلام نو – سرویس سیاسی: این روزها اوکراین زیر موشک باران زمین به زمین و هوا به زمین روسیه است و روس‌ها با فرمان ولادمیر پوتین در حال درنوردیدن خاک اوکراین هستند. جنگی که تا چندی پیش به نظر می‌رسید در سطح یک تنش سطح بالا باقی بماند و به درگیری مستقیم و نظامی ختم نشود در نهایت به بحرانی بدل شد که امکان دارد نقطه آغاز یک جنگ اتمی و یک فاجعه انسانی باشد.
این که پوتین دنبال بهانه بود تا به اوکراین حمله کند و مناطقی از آن را جدا کند و مسئول فجایع اخیر است، مسئله‌ای تردید ناپذیر است. این که ارتش روسیه از خشن‌ترین و بی‌رحم‌ترین ارتش‌های جهان است نیز چیزی است که تاریخ به آن گواهی می‌دهد. شجاعت ولودیمیر زلنسکی، رییس جمهور اوکراین برای باقی ماندن در کشورش و مبارزه با روس‌ها نیز قابل تمجید است. با این همه نباید سهم اشتباهات زلنسکی در شکل‌گیری فاجعه اخیر و بهانه دادن به روسیه را نادیده گرفت.
زلنسکی و فراموشی واقعیت روسیه
ولودیمیر زلنسکی رای بالایی را در انتخابات کسب کرد و همچون هر رییس جمهور دیگری حق داشت که به پشتوانه این رای دست به هر تغییری در مسیر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی اوکراین بزند. با این همه هر تغییر کلانی در این زمینه‌ها باید با توجه به بایدها، نبایدها، امکانات، مقدورات و محدودیت‌هایی موجود اعمال شود.
در زمینه سیاسی رییس جمهور اوکراین مایل بود که کشورش از روسیه فاصله بگیرد و به سمت غرب و به طور مشخص ناتو نزدیک شود. این حق طبیعی اوکراین و هر کشور دیگری است، اما دنیای روابط بین‌الملل صرفا بر اساس حق بنا نشده و عواملی چون منافع و قدرت در آن در حرف نخست را می‌زنند.
اکنون بیش از یک دهه است که اوکراین درگیر تنش‌های طرفداران روسیه و طرفداران غرب است. همین تنش‌ها باعث هزار و یک مصیبت برای اوکراین شد و در تمام این تنش‌ها روسیه نشان داد که روی اوکراین حساس است. پوتین بارها روسیه و اکراین را یک ملت دانست و حتی رسما مقاله‌ای در این رابطه نوشت.
در چنین شرایطی زلنسکی استراتژی امنیت ملی خود را همکاری معطوف به عضویت با ناتو و الحاق دوباره کریمه به اوکراین عنوان کرد. این که چنین استراتژی حق اوکراین است یک بحث است و این که آیا روسیه به عنوان یک ابرقدرت چنین اجازه‌ای را می‌دهد یا خیر بحث دیگری است. زلنسکی فراموش کرد که روسیه به هیچ قیمت اجازه استقرار ناتو پشت مرزهایش را نمی‌دهد، آن هم مرزی که عملا آن را بخشی از خود می‌داند.
توهم درباره سطح حمایت غرب و آمریکا
آمریکا و اروپا حتما رقیب روسیه هستند و از ضعف آن خوشحال می‌شوند، اما این توهم که آمریکا و اروپا برای حمایت از اوکراین در برابر روسیه دست به اسلحه شوند خطای بزرگ زلنسکی بود. همین حالا سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) درخواست اوکراین برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع را به علت آنچه بدتر شدن شرایط جنگ خواند، رد کرده‌است و مقامات آن تاکید کردند که این تصمیم وضع جنگ را بدتر می‌کند.
اما چرا ناتو و غرب برای اوکراین دست به اسلحه نمی‌شوند؟ دلیل این امر ساده است. روسیه قدرت هسته‌ای است و آن طور که جو بایدن، رییس جمهور آمریکا، به درستی اعلام کرد ورود نظامی به ماجرای اوکراین یعنی جنگ جهانی سوم و جنگ جهانی سوم مساوی با یک جنگ اتمی است. هیچ کس در جهان چنین چیزی را نمی‌خواهد حتی اگر اوکراین با خاک یکسان شود.
دلیل دیگر آن است که با وجود رقابت آمریکا و روسیه و علاقه آمریکا به محدود کردن روس‌ها، امروز روسیه اولویت اول آمریکا نیست. آمریکا در حال بستن و مدیریت پرونده‌های مهم خود در نقاط مختلف جهان است تا بتواند بر روی رقابت و تنش احتمالی با چین متمرکز شود. آمریکا به خوبی می‌داند که قدرت نظامی روسیه و عطش قدرت پوتین تهدید اول این کشور نیست، بلکه قدرت اقتصادی چین است که آینده ایالات متحده را تهدید می‌کند.
از نگاه آمریکا امروز بهترین وضع ممکن رخ داده است. پوتین چه اوکراین را فتح کند و چه از آن خارج شود با تحریم‌هایی کمرشکن روبه‌رو می‌شود، تحریم‌هایی که می‌تواند اقتصاد روسیه را ویران کند، کاری که تحریم با ایران کرد و تاثیر ایران در خاورمیانه را کاهش داد. تحریم‌های اقتصادی فعلی می‌تواند در یک بازه پنج تا ده ساله می‌تواند باعث زمین زدن یا بر سر عقل آوردن تیم پوتین شود.
عدم آمادگی زلنسکی برای مواجه نظامی
شجاعت ولودیمیر زلنسکی برای ماندن در کشورش و مبارزه با روسیه تحسین برانگیز است. بازی رسانه‌ای اوکراین و شکست روانی روس‌ها در جنگ نیز جالب توجه است، اما به نظر می‌رسد نیروهای نظامی اوکراین از نظم لازم برای مبارزه با روس‌ها برخوردار نیستند.
در بیش از ده روز اخیر خبر درستی از نیروی هوایی اوکراین به عنوان بیست و هفتمین نیروی هوایی بزرگ دنیا و هفتمین نیروی هوایی بزرگ اروپا نیست. نظمی در نیروی زمینی اوکراین به چشم نمی‌خورد و مشخص نیست به جز مقاومت چریکی و مردم برنامه زلنسکی برای درگیری نظامی چیست؟ به جز این به نظر می‌رسد برنامه درستی برای بسیج عمومی هم وجود ندارد.
با توجه به این مسائل به نظر می‌رسد هوشمندانه‌ترین کار زلنسکی می‌تواند رسیدن به بهترین توافق ممکن با روسیه باشد وگرنه ارتش روسیه برای فتح کیِف دست به هر کاری می‌زند و با کشتاری وسیع حداقل‌های دمکراتیک را نیز در اوکراین ساقط می‌کند.
نظر شما