شهر کرمان مرکز استان کرمان، قطب پزشکی ایران، قطب علمی ایران و البته یکی از پنج شهر ایران با بیشترین بنای تاریخی است. کرمان همچنین حرف‌هایی جدی در زمینه صنعت ایران دارد و یکی از نقاط مهم صنعت ایران است.
نشانه‌های کرمان را می‌توان در تاریخ نگاری‌های هرودت، مورخ مشهور یونانی باز یافت. او در توصیف ایرانی‌ها می‌نویسد: پارسی‌ها به شش طایفه شهری و ده‌نشین و چهار طایفه چادرنشین تقسیم شده‌اند. شش طائفه اولی عبارتند از: پاسارگادیان، مرفیان، ماسپیان، پانتالیان، دروسیان، گرمانیان. همچنین چهار طایفه چادرنشین عبارتند از: دائی‌ها، مردها، دروپیک‌ها، ساگارتی‌ها. به گمان بسیاری گرمانیان همان اهالی کرمان بودند.
به نظر می‌رسد در کتیبه‌های هخامنشی هم واژه کارمانیا که نزدیک به گرمانیان است اشاره‌ای به کرمانی‌ها داشته باشد. به روایت برخی مورخان بابلی نیز کوروش بعد از فتح بابل پادشاه آن نبونید را به کرمان تبعید می‌کند و او در همین شهر زندگی می‌کند و می‌میرد.
محمدابراهیم باستانی پاریزی، تاریخ‌دان و پژوهشگر درباره تاریخ کرمان می‌نویسد: گشتاسب پسر لهراسب در سال ۵۷۷۲ از هبوط آدم به طالع میزان آن را بنا نهاد و در آن بنای آبادانی نهاد و آتشکده ساخت و بعد از آن اسکندر رومی بر ایران مستولی شد و ممالک ایران را به ملوک طوایف بخش کرد، کرمان در تصرف اشکانیان بود.
کرمان شهر کشتار؛ از قتل عام محمود افغان و نادر شاه افشار تا کوران آقا محمد خان قاجار
کرمان در دوران پس از اسلام میدان تنش‌ها و تجاوزهای بسیاری بود و حاکمان بسیاری با زور و تیغ بر سر مردم کرمان فرود آمدند. در زمان حکومت خلفای عباسی کرمان بسیار شورش کرد، اما هر بار سرکوب شد. در عصر غزنویان حاکمانی خونریز بر کرمان حکم می‌راندند. در این دوران تنها حکومت یک قرن و نیمه سلجوقیان بود که باعث شد کرمان رنگ آرامش را ببیند، آرامشی که با هجوم مغول از دست رفت. بعد از آن کرمان مدتی تحت حکمرانی حکومت قراختائیان بود تا امیر مبارزالدین محمد موسس سلسله آل مظفر آن را تصرف کرد.
کرمان در دوران صفوی اندکی روی آرامش دید و گنج‌علی خان از حکام کاردان و مشهور شاه عباس آن را آباد کرد، اما این آرامش نیز با طوفانی پایان یافت. پس از سقوط صفویان، محمود افغان دو نوبت به کرمان لشکر کشید که هر دو نوبت با کُشتار همراه بود. بعد از آن نوبت نادر شاه شد. نادر زمانی به کرمان رسید که به دلیل پسرکشی دیوانه شده بود. او در دیوانگی دستور گردن زدن مردم بی‌گناه کرمان را داد. بعد از نادر نوبت آقامحمد خان قاجار بود که به کینه‌ی حمایت کرمان از لطفعلی خان زند، آخرین بازمانده زندیه، دستور کور کردن مردم کرمان را بدهد.
بعد از آقا محمد خان جانشینان او سعی کردند حکامی مدبر مثل محمد اسماعیل خان نوری وکیل الملک و ابراهیم خان ظهیرالدوله را به کرمان بفرستند تا با آباد شدن شهر زخمی که آقا محمدخان به مردم شهر زد به مرور ترمیم شود.
با چنین وضعی باید گفت که کرمان حداقل در یک قرن گذشته وضع بدی نداشته و از نظر صنعت و توسعه مورد توجه حکومت‌ها بوده است و کسی قصد ویرانی آن را نداشته است.
از اقلیم تا دین مردم کرمان
کرمان چهارمین مرکز استان مرتفع ایران بعد از شهرکرد، یاسوج و همدان است و اقلیمی نیمه کویری با زمستان‌های سرد دارد. این شهر با کوه محاصره شده است به لطف ارتفاع خود آب و هوای معتدل‌تری از دیگر شهرهای کویری ایران دارد.
دین اکثر مردم شهر کرمان اسلام و مذهب مردم شیعه است، اما دیگر مذاهب و ادیان نیز حضور مشخصی در کرمان دارند. به عنوان نمونه کرمان از شهرهای مهم شیخیه به حساب می‌آید. جمعیت چند هزار نفری از زرتشتیان باعث شده تا جشن‌های زرتشتی، از جمله سده، با شکوه بیشتری در کرمان برگزار شود.
مردم کرمان فارسی را لهجه‌ی شیرین کرمانی حرف می‌زنند، لهجه‌ای که در سر تا سر استان کرمان پراکنده است و به دلیل گستردگی استان رنگ‌های متفاوتی دارد.
کرمان؛ شهر مفاخر
کرمان- به خصوص در سده اخیر- چهره موثر کم نداشته است؛ از همایون صنعتی‌زاده کارآفرینی که صنعت نشر ایران را متحول کرد تا علی‌اکبر صنعتی نقاش و مجسمه‌ساز ایرانی که آثار کم‌نظیری خلق کرده است. سعید نفیسی، استاد برجسته دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و محمدابراهیم باستانی پاریزی، نویسنده و پژوهشگر برجسته برخی دیگر از این مفاخر هستند.
کرمان؛ قطب سیاستمداران پس از انقلاب
کرمان پیش از انقلاب هم چهره‌هایی سیاسی مثل مظفر بقایی داشت، اما پس از انقلاب چهره‌های سیاسی این شهر بسیار بیشتر شدند و وزنی عجیب در دنیای سیاست یافتند. شهید محمدجواد باهنر را می‌توان سرسلسله و سرآمد سیاسیون انقلابی شهر کرمان دانست. محمدرضا باهنر، سید حسین مرعشی، حمید میرزاده و محمدجواد حجتی کرمانی برخی از چهره‌های موثر کرمان در فضای سیاسی کشور هستند.
کرمان؛ تاریخی که زنده مانده
آن چنان که گفته شد کرمان بارها مورد خشم حاکمان و هجوم مهاجمان قرار گرفته است، بارها ویران شده و آسیب دیده، اما با این همه آثار تاریخی بسیاری در آن به چشم می‌خورد.
مجموعه گنجعلیخان
شاهکار عصر صفویه و میراث حاکم خردمند آن گنجعلیخان است. این مجموعه از بازار، حمام، میدان، کاروانسرا، آب انبار، مسجد و ضرابخانه تشکیل شده و یکی از دیدنی‌ترین نقاط کرمان است.
باغ شازده ماهان
مگر می‌شود از کرمان گفت و از باغ شازده ماهان نگفت، باغی که چونان بهشتی در وسط کویر و در حاشیه شهر کرمان قرار دارد. عبدالحمید میرزا فرمانفرما حاکم کرمان در اواخر دوره قاجاریه این باغ را ساخته است.
آرامگاه شاه نعمت‌الله ولی
آرامگاه شاه نعمت‌الله ولی میراثی است که اثر شش قرن معماری ایرانی را به طور پیوسته در خود به نمایش می‌گذارد. سلسله دراویش نعمت‌اللهی منصوب به او هستند.
بازار کرمان
بازار کرمان از قسمت‌ها و در واقع بازارهای مختلفی تشکیل شده است و طولانی‌ترین راسته بازار ایران را در خود جای داده است. بازار کرمان شهرتی جهانی دارد.
مسجد جامع مظفری، مسجد جامع ملک، آتشکده زرتشتیان، آتشکده دولت خانه، باغ فتح آباد، قلعه دختر و قلعه اردشیر، یخدان‌های کرمان، باغ‌های مختلف و موزه‌های متفاوت تنها بخشی اندک از جاذبه‌های تاریخی کرمان هستند
کویر؛ داغ‌ترین نقطه زمین
مهم‌ترین جاذبه طبیعی کرمان کویر آن، به خصوص کویر شهداد است. گرمترین نقطه کره زمین با درجه حرارت ۷۰٫۷ درجه سانتیگراد در این کویر قرار دارد و کلوت‌های مشهور شهداد در نزدیکی این شهر است.
البته طبیعیت کرمان در کویر خلاصه نمی‌شود و شما می‌توانید مناطق حفاظت شده، چند منطقه کویری، آبشار و در نهایت پیست اسکی سیرچ را هم تجربه کنید.
نظرات