به گزارش سلام نو، نارین قلعه یا قلعه نارنج یکی از قدیمی ترین بناهای شناخته شده در مرکز بافت تاریخی شهر نایین است که از دوران پارتیان و قبل از اسلام به یادگار مانده است. این قلعه، قدیمی ترین بنای تاریخی نایین است و پس از مناره مسجد جامع این شهر، با ۴۰ متر ارتفاع، بلندترین بنای قدیمی شهر محسوب می شود. بنای تاریخی نارین قلعه نایین به شماره ۴۱۷۷ مورخ ۶۵/۸/۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
نایین با قدمتی سه هزار ساله یکی از شهرهای تاریخی استان اصفهان است که جاذبه های گردشگری آن متعلق به معماری دوران مختلف است. در این میان نارین قلعه یا نارنج قلعه، قلعه ای باستانی در این شهر است. این بنا درست در مرکز بافت تاریخی نائین و در بین محله های قدیمی یعنی باب المسجد، کلوان، نوآباد واقع شده و قدیمی ترین بنای شناخته شده در بافت تاریخی شهر است. این بنا بر اساس نوع مصالح و سبک ساخت، می تواند مربوط به دوران پارتیان یا دوران ساسانیان باشد و احتمالاً آتشگاه بوده که از آن به عنوان دژ یا کهن دژ شهر استفاده می شده است، به ویژه آنکه درست درمیان بافت تاریخی نائین قرار گرفته است. طبق مدارک تاریخی نیز آتشکده ای بالای این قلعه وجود داشته، با توجه به این مطلب احتمال اینکه این قلعه قبل از اسلام محل نگهداری آتش بوده باشد زیاد است.
در گذشته حتی از این قلعه به عنوان دژ کهن یا کهن دژ استفاده می شد. بنای مذکور به صورت چند ضلعی است و چندین برج در گوشه اضلاع آن قرار دارند. این قلعه را کاملا از خشت خام ساخته اند و ابعاد خشت های آن از ۴۳×۴۳ تا ۲۲×۲۲ متغیر است که این امر نشان می دهد که قلعه در دوران مختلف ساخته و گسترش یافته است. طبق اسناد تاریخی نایین، طول خشت های قلعه نیم ذرع، عرض آنها یک چهارم ذرع و وزن آنها هفت الی هشت من است. دربارهٔ کارکرد این قلعه اطلاع صحیحی در دست نیست. اما گمان می رود این قلعه، همراه با فضای اطراف، مرکز اداری و نظامی شهر بوده است. متأسفانه امروزه از این بنا چیزی جز چند دیوار خشتی و بقایای یک قلعه عظیم باقی نمانده است. دور تا دور قلعه را در قدیم خندقی احاطه نموده بود که از پایین ترین قسمت خندق تا بالاترین قسمت بنا در قدیم ۵۰ متر ارتفاع داشته است. جنگ امیر مبارزالدین محمد آل مظفر و ملک اشرف چوپانی نیز در این قلعه روی داده است. گفته می شود نارین قلعه در دوران قاجار نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
آنچه که در مورد نارین قلعه های مناطق شهرهای کویری و مرکزی ایران وجود دارد هسته اولیه شهر تاریخی هستند. معمولا در بخش مرکزی شهر بخش حاکم نشین و آتشکده واقع بوده، این نمونه در نارین قلعه میبد و یا در ارگ بم و سایر شهر-قلعه های ایران به چشم می خورد.
منبع: تریپ یار
نظر شما