سلام نو - سرویس گردشگری: باغ و قلعه مود در روستای مود، در چهل کیلومتری شرق بیرجند قرار دارد و از جاهای دیدنی بیرجند در استان خراسان جنوبی به شمار می‌آید. این بنا با مساحت ۶۰۲۷۰ مترمربع دارای یک حصار و بیست برج مدور است که با فاصله‌های مشخصی در حصار باغ قرار دارند. علاوه بر برج‌ها، خندقی به عرض تقریبا ده متر دورتادور حصار حفر شده و دفاع از قلعه را آسان‌تر کرده است. ورودی اصلی باغ در میانه ضلع شمالی آن قرار دارد و در دو طرف ورودی، دو برج و دو اتاق کوچک برای سکونت نگهبانان دیده می‌شود. در داخل قلعه بقایایی از یک بنای قدیمی (عمارتی تشریفاتی) شامل چند ایوان، بقایای یک هشتی، راهروها و اتاق‌ها بر جای مانده است.
یکی از قلعه های معروف خراسان جنوبی قلعه باغ مود سربیشه است. قلعه باغ مود در فاصله ۳۰ کیلومتری بیرجند و در شهر مود واقع شده است. مود شهری با قدمت تاریخی در جنوب استان خراسان جنوبی و در ۳۰ کیلومتری جاده ارتباطی بیرجند به زاهدان واقع شده است.
باغ مود بنای بزرگی بوده که مدت های طولانی مورد استفاده قرار می گرفته است.
آنچه در بررسی نخستین بنا مشخص می شود این است که این بنا در طول دوران دارای دو کاربری جداگانه بوده است. قسمت های اصلی بنا شامل حصار، برج ها، دروازه های ورودی و عمارت قدیمی می شود. در تزیین عمارت این مکان نقاشیهای زیبایی بکار رفته است.
باغ، قلعه مود بنایی است منحصر به فرد با ویژگی های خاص معماری و هنری، که یکی از ویژگی های این بنا تغییرات صورت گرفته در طول تاریخ است. در اصل قدمت این بنا حداقل به دوره زندیه بر میگردد و در دوران بعدی تغییراتی در آن انجام گرفته است.
آنچه از بررسی بنا به دست می آید این است که این بنا در اصل قلعه ای دفاعی بوده که وجود حصار قوی و قطور با برج های متعدد دلیل این مدعا است.
ویژگی‌های معماری
در مرکز این باغ عمارتی با ویژگی‌های معماری اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی قرار دارد. این بنا روی سکویی به ارتفاع حدود یک متر از سطح زمین‌های اطراف ساخته شده است. ورودی بنا یک ایوان با دو ستون قطور چهار ضلعی دارد. پس از ایوان، تالار وسیعی دیده می‌شود که در سه طرف آن، ورودی‌هایی قرار دارد. در سمت شرق و غرب تالار، دو اتاق و در ضلع جنوب آن تالار دیگری درست به اندازه تالار اول قرار دارد. در طرف شرق و غرب تالار دوم نیز دو اتاق دیده می‌شود. نقشه این بنا به گونه‌ای طراحی شده است که با تعبیه درهای متعدد دستیابی به فضاهای گوناگون به راحتی صورت می‌گیرد.
اکثر اتاق‌ها بخاری دیواری دارند. مطبخ بنا در گوشه جنوب‌شرقی آن قرار دارد. در مقابل عمارت، یک استخر درست در وسط خیابان اصلی دیده می‌شود. باغ دارای دو خیابان اصلی است که در مرکز یکدیگر را قطع می‌کنند و درست در همین قسمت عمارت مرکزی باغ واقع شده است. تزیینات بنا عبارتند از: تزیینات نقوش اسلیمی، گل و بوته و نقش پرندگان روی دیوارها و طاق نماهای ایوان عمارت قدیمی، طاق‌نماهای تزیینی و تزیینات رسمی‌بندی در عمارت قدیمی و قرنیزهای گچی به عنوان سرستون در عمارت مرکزی.
با توجه به وجود تالار آیینه و همچنین اتاق بزرگ دیگری در سمت شرقی ساختمان که دارای تزئینات گچی برجسته ای می باشد می توان دریافت که این بخش مخصوص پذیرایی از میهمانان و محلی برای زندگی حاکم و خانواده اش بوده است. حوضخانه و بناهای وابسته به آن در شرق و یک حمام و تعدادی اتاق که به عنـوان سکونت و انبار استفاده می شـده است در ضلـع جنـوبی مجموعه قرار دارد. نقشه این بنا به گونه ای طراحی شده است که با تعبیه درهای متعدد دستیابی به فضاهای گوناگون به راحتی صورت می گیرد. اکثر اتاق ها بخاری دیواری دارند. مطبخ بنا در گوشه جنوب شرقی آن قرار دارد. در مقابل عمارت، یک استخر درست در وسط خیابان اصلی دیده می شود. باغ دارای دو خیابان اصلی است که در مرکز یکدیگر را قطع می کنند و درست در همین قسمت عمارت مرکزی باغ واقع شده است. درختان باغ به طور عمده شامل کاج، سپیدار و درختان میوه شامل زردآلو ، زرشک و غیره است. این مجموعه گنجینه ای ارزشمند از تزئینات وابسته به معماری را در خود جای داده است.
نظر شما