سلام نو - سرویس گردشگری: ابرکوه یکی از شهرهای نام‌آشنا در استان یزد محسوب می‌شود که قرن‌ها است از سازه‌ای تاریخی میزبانی می‌کند. گنبد عالی ابرکوه که از جاهای دیدنی ابرکوه در حومه آن است، از یادگارهای قرن پنجم هجری قمری به شمار می‌آید. این بنای تاریخی را از اطراف به‌راحتی می‌توان مشاهده کرد. در سال ۱۳۱۲ خورشیدی، گنبد عالی ابرکوه به‌عنوان اولین اثر ملی استان یزد در فهرست کشور با شماره ۱۹۵ به ثبت رسید.
معماری بنا
بنا از سنگ و ملات گچ نیم کوب ساخته شده و گنبد آن نیزسنگی است و از بیرون پوششی از آجر بر آن کار شده است. ارتفاع و بلندای برج ۲۲ متر و ضخامت دیوار گنبد دو متر است.
از ویژگی ها و زیبایی های کم نظیر این بنا مقرنس سنگی آن است که گردا گرد بنا و در محل واقع شدن گنبد بر جرزها اجرا شده است. در داخل بنا چند پله به اتاقک زیر بنا راه دارد که مدفن صاحبان مقبره بوده، البته اکنون از آثار آن خبری نیست.
سبک معماری بنا ازمعماری دوره دیلمی پیروی می کند. از ویژگیهای کم نظیر و خاص این بنا ساخت آن درفلات مرکزی و دور ازخطه شمال کشور است که پایگاه اصلی حکومت دیلمیان بود.
مسیر دسترسی
گنبد عالی ابرکوه روی کوهی، در مسیر جاده‌ی ابرکوه به بخش بهمن قرار دارد. موقعیت این بنای شگرف تاریخی به‌گونه‌ای است که با ایستادن در آن، می‌توان به‌راحتی تمامی شهر را مشاهده کرد.
- آدرس: استان یزد، ابرکوه، جاده ابرکوه به بخش بهمن
- فاصله گنبد عالی ابرکوه تا یزد: ۱۵۰ کیلومتر
- فاصله گنبد عالی ابرکوه تا ابرکوه: ۱۰ کیلومتر
سرگذشت بنا
طبق مستندات تاریخی، گنبد عالی ابرکوه با قدمتی که به قرن پنجم هجری قمری بازمی‌گردد، مربوط به دوره حکومت سلجوقیان است. البته برخی بر این عقیده‌اند که بنا در دوره دیلمیان ساخته شده است. شاید بعضی شباهت‌های بنا به الگوهای معماری ایرانی پیش از اسلام (دیلمیان به اسلوب معماری پیش از اسلام وفادار بودند) و تاریخ کتیبه گنبد، سبب شده است که چنین نظری در مورد گنبد ابرقو داده شود.
به‌واقع گنبد عالی ابرقو در عصر سلجوقی بنا شده؛ اما چون آرامگاه فردی از خاندان دیلمی بوده است، آن را با اسلوب معماری دیلمی ساخته‌اند. کتیبه گنبد روی ساقه آن قرار دارد و زمان ساخت را سال ۴۴۸ هجری قمری بیان می‌کند. در کتیبه علاوه بر سال ساخت بنا، به دستور فردی به نام فیروزان اشاره می‌شود. این دستور مبنی بر آن است که وی این مکان را به‌عنوان مقبره‌ای برای پدر خود، امیر شمس الدوله علی هزار اسب به‌همراه مادرش از خاندان دیلمیان ساخته است. گنبد عالی ابرقو استحکام بالایی دارد و پس از هزار سال، همچنان استوار در جای خود ایستاده است.
نظر شما