خانه عباسیان کاشان به چیزی معروف است؟

سلام نو _ سرویس گردشگری: خانه عباسیان، خانه‌ای است که شبیه به هیچکدام از خانه‌هایی که تا به حال دیده‌اید نیست. وقتی به دیدن این خانه می روید، قبل از ورود به ساختمان، نمای ساده‌ی بیرونی متحیرتان خواهد کرد و باور نمی کنید که اینجا خانه‌ای تاریخی باشد اما همین که طراحی و معماری داخلی آن را می بینید متوجه شکوه این خانه می‌شوید. برای رفتن به داخل خانه باید از یک هشتی بگذرید که در کناره‌ی این هشتی، سکوهایی وجود دارد که می‌توانید بر روی آن‌ها بنشینید و مدتی استراحت کنید. همانطور که در حال گذر از این هشتی هستید متوجه شیبی می‌شوید که نشان می دهد این خانه پایین تر از سطح خیابان قرار گرفته است؛ اینکار برای استفاده از آب قنات، استفاده از خاصیت عایق بودن خاک و دلایل دیگر بوده است.

تزئینات خانه عباسیان و اوج هنر قاجار

یکی از دلایل شهرت عمارت تاریخی عباسیان، تزیینات به‌کاررفته در آن است؛ به‌طوری که انواع گچبری در گوشه‌وکنار آن خودنمایی می‌کند، از رسمی‌بندی تا کاربندی، یزدی‌بندی، مقرنس، مشبک، قطاربندی که نگاه هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند. همان‌طور که گفتیم مجلل‌ترین بخش‌های این خانه، اتاق آینه و اتاق شاه‌نشین هستند که انواع و اقسام تزیینات را در خود جای داده‌اند. در این اتاق‌ها علاوه بر گچبری‌های زیبا که جذابیت آن را دوچندان کرده‌اند، شاهد آینه‌کاری، پنجره‌های گچی، درها و پنجره‌های رنگی خواهید بود. تزیینات اتاق شاه‌نشین، به‌خصوص آینه‌کاری‌های سقف و منشورهای شیشه‌ای آویزان از نخ‌های ابریشمی، اوج هنر دوران قاجار را به رخ می‌کشند.

خانه عباسیان از جاهای دیدنی کاشان است که از آن به‌عنوان شاهکار معماری ایران یاد می‌شود؛ از همین رو بین گردشگران داخلی و خارجی حسابی معروف است. این خانه تاریخی، از بناهای دوره قاجار محسوب می‌شود که در مدت‌زمان ۲۰ سال توسط حاج محمد ابراهیم تاجر کاشی، از تاجران معروف چینی و بلور در کاشان ساخته شد و کار ساخت آن از حدود سال ۱۲۴۵ هجری قمری آغاز شد. این خانه بزرگ با وسعت ۵۰۰۰ متر مربع و زیربنای ۷۰۰۰ متر مربعی، دارای پنج حیاط و پنج طبقه است.

مجموعه تاریخی عباسیان، پنج حیاط و گودال باغچه دارد که پس از وفات مالک اولیه آن، به مرور زمان از هم تفکیک می‌شود و به‌صورت پنج خانه مستقل درمی‌آید. از بارزترین ویژگی‌های ارزشمند این بنای تاریخی می‌توان به تزیینات گچبری و نقاشی، رسمی‌بندی، مقرنس، یزدی‌بندی و گره‌سازی اشاره کرد که در اوج زیبایی و ظرافت، چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کنند. تاکنون چهار باب این خانه خریداری و مرمت شده است که دو خانه به‌صورت گودال باغچه، یک خانه دو طبقه با حیاطی مسقف و یک خانه نیز در قالب حیاط سنتی حفظ شده‌اند. تفاوت عمده‌ این خانه با خانه‌هایی همچون طباطبائی‌ها و بروجردی، در نوع ساختمان آن است که گویی از دل زمین بیرون زده است؛ زیرا طبقه‌ اول آن پایین‌تر از سطح زمین قرار دارد.

خانه عباسیان کاشان برخلاف ورودی غیرتجملاتی و ساده‌اش، در فضای داخلی با اوج هنر و معماری، هر بیننده‌ای را شگفت‌زده می‌کند. این خانه مطابق با اقلیم گرم و خشک منطقه، به‌صورت درون‌گرا ساخته شده و مساحت آن نیز به‌حدی زیاد است که حتی شاید هنگام گشت‌وگذار، راهتان را گم کنید. علاوه بر این، توجه ویژه‌ای به جزییات کاربردی فضاها شده؛ به‌طوری که حتی فضایی مستقل برای آویزان‌کردن گوشت در نظر گرفته شده تا دست گربه به آن نرسد. خانه عباسیان در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و در حال حاضر تحت پوشش سازمان رفاهی تفریحی شهرداری کاشان است و بخشی از آن به بنیاد سهراب سپهری تعلق دارد.

فضاهای شاخص در خانه عباسیان

این ساختمان تاریخی ۵ طبقه از ۵ حیاط، اندرونی، باغچه، بخش خدمه (شامل مطبخ و حیاط) ، حوضخانه و بخش های دیگر تشکیل شده است. در ابتدا این خانه ۵ حیاط داشت که بعد از اینکه صاحب اصلی خانه از دنیا می رود این ۵ حیاط به خانه های جداگانه تبدیل می شوند. خانه یک بخش بیرونی دارد که از اتاق آینه، تالار سرپوشیده، اتاق های سه دری و پنج در و ایوان تشکیل شده و از آن فقط درصورتی استفاده می شد که مهمانان تجاری به خانه می آمدند.

زیباترین قسمت معماری خانه را در اتاق آینه این بخش می بینید، حتما به اتاق آینه بروید چون این قسمت باشکوه ترین بخش این خانه است و زیباترین تزئیانات و شیشه های رنگی را دارد، تا می توانید وقت بگذارید و جزئیات تماشایی این اتاق را نگاه کنید. بخش اندرونی خانه قسمتی است که ساکنان اصلی خانه در آن جا زندگی روزمره خود را می گذراندند. این قسمت از قسمت های دیگر کاملا جدا شده و مهمان ها و دیگران امکان آمدن به آنجا را نداشتند. در طبقه بالای اندرونی هم یک اتاق شاه نشین است که آنجا هم مثل شاه نشین بخش بیرونی تزئیات جالبی دارد.

در طبقات پایین اندرونی سرویس بهداشتی، چاه آب، بخش حوضخانه و … قرار گرفته است. شرایط آب و هوایی کاشان که زمستان های سرد و تابستان های گرم دارد باعث شده تا در این خانه هم مثل بیشتر خانه های تاریخی دیگر کاشان بخشی از خانه در فصل تابستان و بخشی از آن در فصل تابستان استفاده شود. در قسمتی از این بنا ساختمانی دو طبقه را می بینید که در هنگام مراسم ها مورد استفاده قرار می گرفت در این قسمت از خانه تزئیات زیادی دیده نمی شود ولی دیدن بادگیرهایی که برای تهویه استفاده می شده جالب است.